„Halldór Laxness“: Munur á milli breytinga
m robot Bæti við: uk:Галдор Лакснесс |
|||
Lína 151: | Lína 151: | ||
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=410355&pageSelected=1&lang=0 ''Það er gott að vinna á Gljúfrasteini''; viðtal sem birtist í Morgunblaðinu 1946] |
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=410355&pageSelected=1&lang=0 ''Það er gott að vinna á Gljúfrasteini''; viðtal sem birtist í Morgunblaðinu 1946] |
||
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=418956&pageSelected=13&lang=0 ''Skáldaeðlið sýnist vera takmarkað''; grein í Morgunblaðinu 1968] |
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=418956&pageSelected=13&lang=0 ''Skáldaeðlið sýnist vera takmarkað''; grein í Morgunblaðinu 1968] |
||
* [http://www.timarit.is/titlebrowse.jsp?issueID=403228&pageSelected=1&lang=0 ''Ný skáldsaga (Undir Helgahnúk)''; gagnrýni sem birtist í Morgunblaðinu 1924] |
|||
[[Flokkur:Halldór Laxness| ]] |
[[Flokkur:Halldór Laxness| ]] |
Útgáfa síðunnar 15. janúar 2008 kl. 00:37
Halldór (Kiljan) Laxness (fæddur Halldór Guðjónsson 23. apríl 1902 – dáinn 8. febrúar 1998) var íslenskur rithöfundur og skáld, jafnan talinn einn helsti íslenski rithöfundurinn á 20. öld.
Halldór var sonur Sigríðar Halldórsdóttur (fædd 1872) og Guðjóns Helgasonar (fæddur 1870). Fyrstu æviárin bjó hann í Reykjavík en flutti að Laxnesi í Mosfellssveit árið 1905.
Hann tók fljótt að lesa bækur og skrifa sögur, og þegar hann var 14 ára gamall fékk hann sína fyrstu grein birta í Morgunblaðinu undir nafninu H.G. Ekki löngu síðar birti hann grein í sama blaði undir sínu eigin nafni og var sú grein um gamla klukku.
Á ferli sínum skrifaði Halldór 51 bók, margar blaðagreinar, samdi ljóð, leikrit og fleira. Til að sjá þau rit sem hann gaf út er hægt að skoða bókalistann hér að neðan.
Halldór hlaut Nóbelsverðlaun í bókmenntum árið 1955. Hann var tvíkvæntur og eignaðist fjögur börn.
Frá árinu 1945 átti Halldór fast heimili á Gljúfrasteini í Mosfellssveit. Að frumkvæði Davíðs Oddsonar, forsætisráðherra keypti ríkissjóður Gljúfrastein af Auði Laxness, ekkju Halldórs, ásamt innbúi og opnaði þar safn til minningar um skáldið haustið 2004.
Nafn
Halldór Laxness fæddist sem Halldór Guðjónsson, árið 1905 hóf fjölskylda hans búskap í Mosfellssveit í Laxnesi, og kenndi Halldór sig við þann bæ æ síðar.[1] Millinafnið Kiljan tók hann upp þegar hann skírðist til kaþólskrar trúar.[1]
Deilur um ævisögu Laxness
Hannes Hólmsteinn Gissurarson, prófessor sagði frá því opinberlega sumarið 2003, að hann væri að skrifa ævisögu Laxness, en í kjölfarið reyndi Auður Laxness að meina honum aðgang að bréfasafni skáldsins á handritadeild Þjóðarbókhlöðunnar og tókst það. Ástæðan var sú að hún taldi Hannes ekki færan um að skrifa óhlutdræga ævisögu Laxness. Eftir að fyrsta bindi ævisögunnar, Halldór kom út gagnrýndu Helga Kress, prófessor og fleiri Hannes harðlega fyrir að fara frjálslega með tilvitnanir í texta skáldsins án þess að geta heimilda. (Hannes hefur síðar viðurkennt í viðtölum að hann hefði átt að geta heimilda í ríkara mæli en hann gerði.) Haustið 2004 höfðaði Auður mál gegn Hannesi fyrir brot á lögum um höfundarrétt. Hannes var sýknaður af öllum kröfum hennar í Héraðsdómi Reykjavíkur 2006.
Auður Laxness og fjölskylda hennar hefur lagt blessun sína yfir ævisögu skáldsins, sem rituð var af Halldóri Guðmundssyni, rithöfundi og veitti honum góðfúslega aðgang að bréfasafni og gögnum, sem voru í vörslu fjölskyldunnar.
Meint afskipti íslenskra ráðamanna af útgáfu rita Laxness í Bandaríkjununm
Guðný Halldórsdóttir, leikstjóri og dóttir skáldsins, sagði í Kastljósþætti sjónvarpsins 18. mars 2007 að Bjarni Benediktsson, þáverandi forsætisráðherra hefði lagt stein í götu föður síns sem varð til þess að honum reyndist illmögulegt að gefa út bækur sínar á Bandaríkjamarkaði.
Verk
Neðanmálsgreinar
- ↑ 1,0 1,1 Heimir Pálsson (1998). Sögur, ljóð og líf. Vaka-Helgafell. ISBN 9979-2-1306-X. bls. 65
Heimildir
- Heimir Pálsson (1998). Sögur, ljóð og líf. Vaka-Helgafell. ISBN 9979-2-1306-X. bls. 65
- Hannes Hólmsteinn Gissurarson. 2003. Halldór. Almenna bókafélagið, Reykjavík.
- Hannes Hólmsteinn Gissurarson. 2004. Kiljan. Bókafélagið, Reykjavik.
- Hannes Hólmsteinn Gissurarson. 2005. Laxness. Bókafélagið, Reykjavík.
- Halldór Guðmundsson. 2004. Halldór Laxness. JPV, Reykjavík. Sjá hér
- Ritaskrá. 2004, 12. Mars. Sjá: http://www2.mbl.is/mm/serefni/laxness/ritaskra.html
- Halldór Laxness. 2004, 12. Mars. Sjá: http://www2.mbl.is/mm/serefni/laxness/
Tenglar
Vefir
- Sérvefur Morgunblaðsins um Halldór Laxness
- Vefur RÚV um afhendingu Nóbelsverðlaunanna 1955: [1]
- Gljúfrasteinn - Hús skáldsins
Kvikmyndir gerðar eftir bókum Laxness
- Salka Valka (1954)
- Brekkukotsannál (1972)
- Paradísarheimt (1981)
- Atómstöðin (1984)
- Kristnihald undir Jökli (1989)
- Ungfrúin góða og húsið (1999)
Verk Laxness á netinu
- Kvæði eftir Halldór frá Laxnesi, Morgunblaðið 1922
- Athugasemd; (um ritdómara) birtist í Morgunblaðinu 1922
- Barningsmenn; birtist í Morgunblaðinu 1923
- Ása (frá Jämtlandi 1920); saga eftir Halldór frá Laxnesi, Morgunblaðið 1923
- Fegursta sagan í bókinni; saga eftir Halldór frá Laxnesi, Morgunblaðið 1923
- Kvæði; birtist í Morgunblaðinu 1923
- Kálfkotungaþáttur; brot úr uppkasti, eftir Halldór frá Laxnesi; Morgunblaðið 1923
- Jarðarför Laugu í Gvöndarkoti; birtist í Morgunblaðinu 1923
- Frá Niðurlöndum; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1926
- Bjarni Björnsson - hermileikari; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1928
- Saga úr síldinni; birtist í Lesbók Morgunblaðsins 1992
- Valdir kaflar úr verkum Laxness; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1972
- Athuganir um fornbókmenntir; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1980
- Ferðabæklingur úr Rúmeníu; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1984
Greinar um Laxness
- Horft til æskuára; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1972
- Halldór Laxness, mórmónarnir og fyrirheitna landið; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1979
- Með andstæðum forteiknum; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1983
- Yfir hið liðna bregður blæ...; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1976
- Þegar bókin er búin er ég fullsaddur á efninu; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1969
- Skrílútgáfa á Laxdælu og hatursútgáfa á Njálu; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1979
- Hjónin í Laxnesi; 1. grein í Lesbók Morgunblaðsins 1967
- Hjónin í Laxnesi; 2. grein í Lesbók Morgunblaðsins 1967
- Það er gott að vinna á Gljúfrasteini; viðtal sem birtist í Morgunblaðinu 1946
- Skáldaeðlið sýnist vera takmarkað; grein í Morgunblaðinu 1968
- Ný skáldsaga (Undir Helgahnúk); gagnrýni sem birtist í Morgunblaðinu 1924