Siðfræði

Siðfræði

Almennt

Siðspeki dygðasiðfræði / leikslokasiðfræði / skyldusiðfræði samræðusiðfræði / umhyggjusiðfræði Gott og illt / rétt og rangt / siðferði

Hagnýtt siðfræði

siðfræði heilbrigðisvísinda / líftæknisiðfræði markaðssiðfræði / viðskiptasiðfræði umhverfissiðfræði mannréttindi / réttindi dýra fjölmiðlasiðfræði / lagasiðfræði fóstureyðing / líknardráp / siðfræði stríðs

Meginhugtök

réttlæti / gildi / gæði dygð / réttur / skylda / hamingja jafnrétti / frelsi frjáls vilji

Meginhugsuðir

Sókrates / Platon / Aristóteles / Epikúros Konfúsíus / Tómas af Aquino Hume / Kant / Bentham / Mill / Nietzsche Moore / Hare / Anscombe / MacIntyre / Foot Habermas / Rawls / Singer / Gilligan Christine Korsgaard

Listar

Listi yfir viðfangsefni í siðfræði Listi yfir siðfræðinga

Siðfræði er undirgrein heimspekinnar sem fjallar um siðferði. Siðfræðin fæst við rétt og rangt, gott og illt. Í siðfræði er ekki reynt að lýsa raunverulegri hegðun manna og breytni þeirra eða siðum þeirra og venjum né heldur ríkjandi hugmyndum um rétt og rangt eða gott og illt. Siðfræðin fjallar öllu heldur um hvað menn eiga að gera, þ.e. hvernig þeim ber að breyta. Siðfræðin leitar að grundvelli og meginreglum siðferðisins og reynir að færa rök fyrir þessum reglum. Hún reynir að útskýra eðli og undirstöðu siðferðisins og þeim almennu lögmálum sem gilda um siðferðilega rétta eða góða breytni. Þeir sem fást við siðfræði kallast siðfræðingar.

Tala má um tvær meigin greinar siðfræði, aðgerðasiðfræði og dygðasiðfræði, sem samsvara gróflega áherslum á hvað manni beri að gera annars vegar og hvernig maður á að vera hins vegar. Hvort tveggja er forskriftarsiðfræði en svokölluð lýsandi siðfræði lýsir ríkjandi siðferðishugmyndum innan menningar án þess að vera staðlandi.

Tengt efni

• Athafnafræði
• Hagnýtt siðfræði
• Siðspeki

Tenglar

• Siðfræðistofnun Háskóla Íslands
• Á siðfræði erindi við vísindamenn?; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1986
• Á Stanford Encyclopedia of Philosophy:
  • „Ancient Ethical Theory“
  • „The Definition of Morality“
  • „Moral Realism“
  • „Moral Relativism“
• Á The Internet Encyclopedia of Philosophy:
  • „Ethics“
• Á Vísindavefnum:
  • „Hvað er siðferði? Og hvað er siðfræði?“
  • „Hvað getið þið sagt mér um siðfræði Kants og Mills?“

  Þessi heimspekigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.