„Parþía“: Munur á milli breytinga
SpillingBot (spjall | framlög) m Vélmenni: breyti texta (-[[Image: +[[Mynd:) |
m stubbavinnsla AWB |
||
Lína 7: | Lína 7: | ||
{{commonscat|Parthia|Parþíu}} |
{{commonscat|Parthia|Parþíu}} |
||
⚫ | |||
[[Flokkur:Saga Persíu]] |
[[Flokkur:Saga Persíu]] |
||
[[Flokkur:Saga Íran]] |
[[Flokkur:Saga Íran]] |
||
[[Flokkur:Parþía]] |
[[Flokkur:Parþía]] |
||
⚫ | |||
[[bg:Партско царство]] |
[[bg:Партско царство]] |
||
Lína 19: | Lína 19: | ||
[[de:Parther]] |
[[de:Parther]] |
||
[[en:Parthia]] |
[[en:Parthia]] |
||
⚫ | |||
[[eo:Partoj]] |
[[eo:Partoj]] |
||
⚫ | |||
[[fa:اشکانیان]] |
[[fa:اشکانیان]] |
||
⚫ | |||
[[fr:Parthie]] |
[[fr:Parthie]] |
||
[[it:Parti]] |
|||
[[he:האימפריה הפרתית]] |
[[he:האימפריה הפרתית]] |
||
[[ |
[[it:Parti]] |
||
[[ja:パルティア]] |
[[ja:パルティア]] |
||
[[nl:Parthen]] |
|||
[[no:Parthia]] |
[[no:Parthia]] |
||
[[pl:Partia (kraina)]] |
[[pl:Partia (kraina)]] |
||
[[pt:Pártia]] |
[[pt:Pártia]] |
||
[[ru:Парфия]] |
[[ru:Парфия]] |
||
⚫ | |||
[[sv:Partien]] |
[[sv:Partien]] |
||
[[ur:پارتھیا]] |
[[ur:پارتھیا]] |
Útgáfa síðunnar 5. desember 2007 kl. 06:15
Parþía (persneska: اشکانیان Ashkâniân) var menningarsamfélag sem átti upptök sín þar sem nú er norðvesturhluti Írans en sem á hátindi sínum náði yfir það svæði þar sem nú eru löndin Íran, Írak, Aserbaídsjan, Armenía, Georgía, austurhluti Tyrklands, austurhluti Sýrlands, Túrkmenistan, Afganistan, Tadsjikistan, Pakistan, Kúveit, Persaflóaströnd Sádí-Arabíu, Barein og Sameinuðu arabísku furstadæmin.
Stjórnendur Parþa voru Arsakídar sem sameinuðu og ríktu yfir Íranshásléttunni og tóku yfir eystri héruð Selevkídaveldisins í Litlu-Asíu. Þeir stjórnuðu Mesópótamíu með hléum frá því um 150 f.Kr. til 224 e.Kr. Parþar voru erkióvinir Rómverja í Asíu þar sem þeir stöðvuðu útbreiðslu Rómaveldis til austurs handan við Kappadókíu, aðallega vegna þess að þeir notuðust við þungvopnað riddaralið sem var nýjung í hernaði.
Veldi Parþa stóð í fimm aldir, mun lengur en flest önnur heimsveldi Austurlanda nær. Upphaf þess má rekja til sjálfstæðisyfirlýsingar þeirra frá Selevkídaveldinu 238 f.Kr., þótt þeim tækist ekki að ná völdum í Íran fyrr en undir Míþrídatesi 1. Það leystist upp þegar persneskur uppreisnarkonungur, Adrasjír 1., stofnandi Sassanídaveldisins, náði Ktesifon á sitt vald árið 228 og gerði sóróisma að ríkistrú.