„Fólínsýra“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
|||
| Lína 58: | Lína 58: | ||
[[tr:Folik asit]] |
[[tr:Folik asit]] |
||
[[zh:叶酸]] |
[[zh:叶酸]] |
||
[[flokkur:fæðubótarefni]] |
|||
Útgáfa síðunnar 14. október 2007 kl. 16:02
Fólinsýra, fólat eða fólasín telst til B-vítamína. Hún er nauðsynleg fyrir efnaskipti kjarnasýra og einstakra amínósýra. Nafnið er komið frá latneska orðinu folium sem merkir lauf. Mest er af fólinsýru í belgávöxtum, grænu grænmeti, lifur og vítamínbættu morgunkorni. Geymsluþol fólinsýru er lítið og fólinsýruinnihald matvæla minnkar hratt við geymslu. Fólínsýrubirgðir endast aðeins í líkamanum í nokkra mánuði.
Fólínsýra er nauðsynleg fyrir frumur í örum vexti eins og blóðfrumur í beinmerg. Ef neytt er of lítils af fólínsýru þá getur amínósýran homosysteín hækkað í blóði en há gildi hennar valda aukinni áhættu á hjarta- og æðasjúkdómum. Rannsóknir hafa sýnt að mikil neysla barnshafandi kvenna á fólinsýru minnkar líkur á klofnum hrygg eða heilaleysu í fóstri. Fólinsýra er mjög mikilvæg fyrir allar konur sem gætu orðið þungaðar. Folínsýra er nauðsynleg fyrir frjósemi bæði karla og kvenna. Í sumum ríkjum er folínsýru bætt í hveiti.
Stórir skammtar af fólasíni hafa ekki eitrunaráhrif en verið getur að þeir geti dulið einkenni B12 skorts og einnig komið í veg fyrir nýtingu sinks úr fæðu.
Vísindamaðurinn Lucy Wills uppgötvaði fólín árið 1931 þegar hún var að rannsaka hvernig hægt væri að koma í veg fyrir blóðleysi hjá þunguðum konum. Það kom í ljós að blóðleysi mátti lækna með geri úr bruggi. Það kom í ljós að það var vegna folats og það var svo fyrst unnið úr spínatblöðum árið 1941 og fyrst framleitt á efnafræðilegan hátt árið 1946.
Folínsýra virðist minna líkur á hjartaslagi. Fólín er mikilvægt við efnaskipti kjarnsýra og talið er að fólínskortur geti valdið skemmdum í kjarnsýrum sem geta leitt til krabbameins. Folín er mikilvægt fyrir frumur og vefi sem skipta sér ört. Krabbameinsfrumur skipta sér ört og lyf sem hafa áhrif á fólín efnaskipti líkamans eru notuð til í krabbameinsmeðferð.Nokkrar rannsóknir hafa verið gerðar sem sýna að samband er milli neyslu fæðu sem inniheldur lítið fólín og aukinnar tíðni brjóstakrabbameins, briskrabbameins og ristilkrabbameins. Ekki er víst að um beint orsakasamband sé að ræða milli fæðu og sjúkdóms.
Vísbendingar hafa komið fram um að lág gildi á fólínsýru valdi þunglyndi.
Í langtímarannsókn kom fram að skammtímaminni, hugsun og orðaforði voru betri hjá fólki yfir fimmtugt sem tók daglega inn 800 mikrógrömm af fólínsýru.