„Sýslumaður“: Munur á milli breytinga
mEkkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Sýslumaður''' er [[embætti]]smaður sem er stjórnvald í [[Sýsla|sýslu]]. Á [[Norðurlönd]]unum voru sýslur búnar til sem [[lögsagnarumdæmi]] á [[12. öldin|12. öld]] og [[konungur]] skipaði sýslumenn yfir þær yfirleitt sem eins konar [[lén]] þar sem hann fékk hlut af innheimtu gjalda í sýslunni (sekta, tolla og skatta). Sýslumenn sáu um [[löggæsla|löggæslu]] og sátu í [[dómur|dómi]] og voru þannig fulltrúar bæði [[framkvæmdavald]]s og [[dómsvald]]s í héraði. Með lagabreytingum á [[ |
'''Sýslumaður''' er [[embætti]]smaður sem er stjórnvald í [[Sýsla|sýslu]]. Á [[Norðurlönd]]unum voru sýslur búnar til sem [[lögsagnarumdæmi]] á [[12. öldin|12. öld]] og [[konungur]] skipaði sýslumenn yfir þær yfirleitt sem eins konar [[lén]] þar sem hann fékk hlut af innheimtu gjalda í sýslunni (sekta, tolla og skatta). Sýslumenn sáu um [[löggæsla|löggæslu]] og sátu í [[dómur|dómi]] og voru þannig fulltrúar bæði [[framkvæmdavald]]s og [[dómsvald]]s í héraði. Með lagabreytingum á [[1981-1990|9. áratug]] [[20. öldin|20. aldar]] var hlutverk sýslumanna endurskilgreint og nær nú einkum yfir löggæslu, innheimtu og útgáfu leyfa á [[landsbyggðin]]ni. |
||
Á [[Ísland]]i var komið á sýsluskipan eftir að [[Gamli sáttmáli]] var gerður við [[konungur Noregs|Noregskonung]] árið [[1264]]. |
Á [[Ísland]]i var komið á sýsluskipan eftir að [[Gamli sáttmáli]] var gerður við [[konungur Noregs|Noregskonung]] árið [[1264]]. |
||
Útgáfa síðunnar 19. febrúar 2007 kl. 05:50
Sýslumaður er embættismaður sem er stjórnvald í sýslu. Á Norðurlöndunum voru sýslur búnar til sem lögsagnarumdæmi á 12. öld og konungur skipaði sýslumenn yfir þær yfirleitt sem eins konar lén þar sem hann fékk hlut af innheimtu gjalda í sýslunni (sekta, tolla og skatta). Sýslumenn sáu um löggæslu og sátu í dómi og voru þannig fulltrúar bæði framkvæmdavalds og dómsvalds í héraði. Með lagabreytingum á 9. áratug 20. aldar var hlutverk sýslumanna endurskilgreint og nær nú einkum yfir löggæslu, innheimtu og útgáfu leyfa á landsbyggðinni.
Á Íslandi var komið á sýsluskipan eftir að Gamli sáttmáli var gerður við Noregskonung árið 1264.
Sýslur og sýslumenn eru ennþá til á Íslandi og í Færeyjum, en á hinum Norðurlöndunum urðu sýslurnar fljótlega formlega að lénum.
Embættið er að mörgu leyti skylt embætti skerfara (e. sheriff) eða embætti umdæmislögreglustjóra (e. county commissioner) sem eru þekkt í enskumælandi löndum.