„Markhyggja“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
|||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Markhyggja''' er sú hugmynd að endanleg útskýring á [[orsök]]um fyrirbæris, atburðar eða athafnar verði að hafa skírskotun til tilgangs eða ætlunar, það er að segja vísa til þess marks sem stefnt var að. |
'''Markhyggja''' (teleologia) er sú hugmynd að endanleg útskýring á [[orsök]]um fyrirbæris, atburðar eða athafnar verði að hafa skírskotun til tilgangs eða ætlunar, það er að segja vísa til þess marks sem stefnt var að. |
||
Taka má dæmi af líffræðilegri útskýringu á [[þróun]] lífveru, t.d. hunds. Markhyggjuskýring á öflugu þefskyni hundsins myndi vísa til þess hvaða tilgangi þefskynið þjónar hjá hundinum. [[Þróunarkenning Darwins]] og nútíma líffræði hafna markhyggju og útskýra öflugt þefskyn hunda fremur þannig að hundar hafi öflugt þefskyn af því að þeir eru afkomendur einstaklinga sem höfðu sömu eiginleika; og þeir eru afkomendur þessara einstaklinga af því að við þáverandi aðstæður voru lífslíkur einstaklinga með öflugt þefskyn betri en hinna. |
Taka má dæmi af líffræðilegri útskýringu á [[þróun]] lífveru, t.d. hunds. Markhyggjuskýring á öflugu þefskyni hundsins myndi vísa til þess hvaða tilgangi þefskynið þjónar hjá hundinum. [[Þróunarkenning Darwins]] og nútíma líffræði hafna markhyggju og útskýra öflugt þefskyn hunda fremur þannig að hundar hafi öflugt þefskyn af því að þeir eru afkomendur einstaklinga sem höfðu sömu eiginleika; og þeir eru afkomendur þessara einstaklinga af því að við þáverandi aðstæður voru lífslíkur einstaklinga með öflugt þefskyn betri en hinna. |
||
| Lína 6: | Lína 6: | ||
== Tenglar == |
== Tenglar == |
||
* {{Vísindavefurinn|74249|Hvað er markhyggja?}} |
|||
* {{SEP|teleology-biology/|Teleological Notions in Biology}} |
* {{SEP|teleology-biology/|Teleological Notions in Biology}} |
||
Útgáfa síðunnar 24. apríl 2021 kl. 11:33
Markhyggja (teleologia) er sú hugmynd að endanleg útskýring á orsökum fyrirbæris, atburðar eða athafnar verði að hafa skírskotun til tilgangs eða ætlunar, það er að segja vísa til þess marks sem stefnt var að.
Taka má dæmi af líffræðilegri útskýringu á þróun lífveru, t.d. hunds. Markhyggjuskýring á öflugu þefskyni hundsins myndi vísa til þess hvaða tilgangi þefskynið þjónar hjá hundinum. Þróunarkenning Darwins og nútíma líffræði hafna markhyggju og útskýra öflugt þefskyn hunda fremur þannig að hundar hafi öflugt þefskyn af því að þeir eru afkomendur einstaklinga sem höfðu sömu eiginleika; og þeir eru afkomendur þessara einstaklinga af því að við þáverandi aðstæður voru lífslíkur einstaklinga með öflugt þefskyn betri en hinna.
Hugmyndir um vithönnun eru markhyggjuhugmyndir.