„Fjallaþinur“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Fletta í gegnum breytingarskrá
← Eldri breytingNýrri breyting →
Efni eytt Efni bætt við
MyndræntWiki-texti
Svarði2 (spjall | framlög)
15.258 breytingar
lagfærði heimild
Lína 3: Lína 3:
|status = LC
|status = LC
|status_system = iucn3.1
|status_system = iucn3.1
| status_ref = <ref name="iucn">{{IUCN2013.2| assessors=Farjon, A.| year=2013| id= 42289| title=Abies lasiocarpa| downloaded=3 May 2014}}</ref>
| status_ref = <ref name="iucn">Farjon, A. (2013). [https://www.iucnredlist.org/species/42289/2970039 "Abies lasiocarpa".] IUCN Red List of Threatened Species. 2013: e.T42289A2970039. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42289A2970039.en.</ref>
|image = Abies_lasiocarpa_26008.JPG
|image = Abies_lasiocarpa_26008.JPG
|image_width = 240px
|image_width = 240px
Lína 29: Lína 29:


==Á Íslandi==
==Á Íslandi==
Hefur verið ræktaður hérlendis frá 1905 og til í í flestum landshlutum en best hefur gengið að rækta hann inn til dala. Stálpuð tré finnast í trjásafninu í [[Hallormsstaðarskógur|Hallormsstaðarskógi]], 12-15 m há tré sem komu frá Noregi 1937. <ref>http://lystigardur.akureyri.is/default.aspx?modID=16&fl=2&pId=5</ref> Einnig eru stæðileg tré í [[Skorradalur|Skorradal]] og [[Þjórsárdalur|Þjórsárdal]]. Hæstu tré hafa náð 20 metrum <ref>[https://www.mbl.is/frettir/innlent/2020/10/24/tiu_tegundir_i_20_metra_klubbinn/ Tíu teg­und­ir trjáa í 20 metra klúbb­inn og fleiri eru á leiðinni] Mbl.is skoðað 24. okt. 2020</ref>. Tilraunir hafa verið gerðar með ágræðslu fjallaþins í [[Fnjóskadalur|Fnjóskadal]]. Ætlunin er að framleiða úrvalsfræ af fjallaþin til jólatrjáaræktar. <ref>http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/2594</ref>
Hefur verið ræktaður hérlendis frá 1905 og til í í flestum landshlutum en best hefur gengið að rækta hann inn til dala. Stálpuð tré finnast í trjásafninu í [[Hallormsstaðarskógur|Hallormsstaðarskógi]], 12-15 m há tré sem komu frá Noregi 1937. <ref>http://lystigardur.akureyri.is/default.aspx?modID=16&fl=2&pId=5</ref> Einnig eru stæðileg tré í [[Skorradalur|Skorradal]] og [[Þjórsárdalur|Þjórsárdal]]. Hæstu tré hafa náð 20 metrum <ref>[https://www.mbl.is/frettir/innlent/2020/10/24/tiu_tegundir_i_20_metra_klubbinn/ Tíu teg­und­ir trjáa í 20 metra klúbb­inn og fleiri eru á leiðinni] Mbl.is skoðað 24. okt. 2020</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.skogur.is/is/um-skograektina/frettir-og-vidburdir/frettir-og-pistlar/30-metra-markid-nalgast|title=30 metra markið nálgast|last=Skógræktin|website=Skógræktin|language=is|access-date=2020-10-24}}</ref>. Tilraunir hafa verið gerðar með ágræðslu fjallaþins í [[Fnjóskadalur|Fnjóskadal]]. Ætlunin er að framleiða úrvalsfræ af fjallaþin til jólatrjáaræktar. <ref>http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/2594</ref>


Árið 2016 brotnuðu tveir toppar í stórviðri af aldargömlum fjallaþin í Mörkinni, Hallormsstað. Það er eitt sverasta tré landsins og vinsælt er að klifra í því.
Árið 2016 brotnuðu tveir toppar í stórviðri af aldargömlum fjallaþin í Mörkinni, Hallormsstað. Það er eitt sverasta tré landsins og vinsælt er að klifra í því.

Útgáfa síðunnar 24. október 2020 kl. 15:22

Fjallaþinur

Ástand stofns
Vísindaleg flokkun
Ríki: Jurtaríki (Plantae)
Fylking: Berfrævingar (Pinophyta)
Flokkur: Barrtré (Pinopsida)
Ættbálkur: Pinales
Ætt: Þallarætt (Pinaceae)
Ættkvísl: Þinur (Abies)
Tegund:
A. lasiocarpa

Tvínefni
Abies lasiocarpa
(Hooker) Nuttall
Náttúrulegt útbreiðslusvæði
Náttúrulegt útbreiðslusvæði
Barr á fjallaþini
Fjallaþinur í Mount Rainier-þjóðgarðinum í Washington fylki BNA

Fjallaþinur (fræðiheiti:Abies lasciocarpa) er norður-amerísk þintegund af þallarætt.

Útbreiðsla og lýsing

Fjallaþinur vex í vesturhluta Norður-Ameríku hátt til fjalla. Hann vex upp í allt að 3500 m hæð í Klettafjöllunum en niður í 500 m í Alaska. Hann þolir illa umhleypinga. Nær allt að 20-30 m hæð, en er runnavaxinn við skógarmörk. Hann er talinn með harðgerðustu tegundum erlendis, en ekki þolinn gagnvart þurrum frostnæðingi. [2] Fjallaþinur er skuggþolinn. Krónan er mjó-keilulaga til næstum súlulaga. Greinar eru útstæðar, næstum láréttar eða lítið eitt niðursveigðar. Ungur börkur er sléttur og silfurgrár en verður að lokum grár eða grábrúnn og rifinn. Könglarnir eru sívalir og uppréttir. [3] Barrið er mjúkt viðkomu og nýtist sem jólaskraut.

Á Íslandi

Hefur verið ræktaður hérlendis frá 1905 og til í í flestum landshlutum en best hefur gengið að rækta hann inn til dala. Stálpuð tré finnast í trjásafninu í Hallormsstaðarskógi, 12-15 m há tré sem komu frá Noregi 1937. [4] Einnig eru stæðileg tré í Skorradal og Þjórsárdal. Hæstu tré hafa náð 20 metrum [5][6]. Tilraunir hafa verið gerðar með ágræðslu fjallaþins í Fnjóskadal. Ætlunin er að framleiða úrvalsfræ af fjallaþin til jólatrjáaræktar. [7]

Árið 2016 brotnuðu tveir toppar í stórviðri af aldargömlum fjallaþin í Mörkinni, Hallormsstað. Það er eitt sverasta tré landsins og vinsælt er að klifra í því. [8]

Tilvísanir

  1. ↑ Farjon, A. (2013). "Abies lasiocarpa". IUCN Red List of Threatened Species. 2013: e.T42289A2970039. doi:10.2305/IUCN.UK.2013-1.RLTS.T42289A2970039.en.
  2. ↑ http://www.skogarbondi.is/wp-content/uploads/2012/12/Fjallathinur.pdf
  3. ↑ http://lystigardur.akureyri.is/default.aspx?modID=16&fl=2&pId=5
  4. ↑ http://lystigardur.akureyri.is/default.aspx?modID=16&fl=2&pId=5
  5. ↑ Tíu teg­und­ir trjáa í 20 metra klúbb­inn og fleiri eru á leiðinni Mbl.is skoðað 24. okt. 2020
  6. ↑ Skógræktin. „30 metra markið nálgast“. Skógræktin. Sótt 24. október 2020.
  7. ↑ http://www.skogur.is/um-skograekt-rikisins/frettir/nr/2594
  8. ↑ Klifurtréð vinsæla í Mörkinni stórskemmt eftir hvassviðri Skógrækt ríkisins, skoðað 22. janúar 2016.

Tengill

  Þessi líffræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.
Wikimedia Commons er með margmiðlunarefni sem tengist Fjallaþinur.
Wikilífverur eru með efni sem tengist
Sótt frá „https://is.wikipedia.org/w/index.php?title=Fjallaþinur&oldid=1687521“