„Færilús“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Vesteinn (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Vesteinn (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
'''Færilús''' (melophagus ovinus) er sníkjudýr sem leggst á sauðfé. Hún var algeng á Íslandi fram á 20. öld, þegar tókst að útrýma henni með því að baða sauðfé.
'''Færilús''' (melophagus ovinus) er sníkjudýr sem leggst á sauðfé. Hún var algeng á Íslandi fram á 20. öld, þegar tókst að útrýma henni með því að baða sauðfé.


„Lúsin“ er í raun vængjalaus fluga, brún að lit, loðin, 4-6 mm löng og með smátt höfuð. Hún hefur bitkjálka sem hún notar til að sjúga blóð úr kindum. Fæturnir sex eru sterkir og með klær á endum. „Lúsin“ lifir í ullinni, mest við háls, herðar og á kvið hýsilsins. Hvert dýr lifir í 4-6 mánuði og verpir 10-20 eggjum, einu í einu. Móðirin fóðrar hverja lirfu með eins konar mjólkurkirtli. Púpustig er 19-23 dagar að sumri en 20-36 dagar að vetri. Útbreiðslusvæði er mestöll Evrópa, þar á meðal Ísland og Færeyjar, auk Norðvestur-Afríku, Mongólíu, Norður-Indlands og fleiri svæða.
==Heimild==
* Erlingur Ólafsson 2017, [https://www.ni.is/biota/animalia/arthropoda/hexapoda/insecta/diptera/lusflugnaaett-hippoboscidae Lúsflugnaætt]


Fullorðin dýr eru drepin með böðun upp úr vatni og ýmsum efnum. Meðal lyfja eru ivermectin og pyrethrin. Meðferðina þarf að endurtaka á 3-4 vikna fresti vegna þess að púpan er ónæm fyrir eitrinu. Það hjálpar líka að rýja kindina fyrst, þar eð sníkillinn lifir í ullinni.
{{stubbur}}

==Heimildir==
* Erlingur Ólafsson 2017, [https://www.ni.is/biota/animalia/arthropoda/hexapoda/insecta/diptera/lusflugnaaett-hippoboscidae Lúsflugnaætt]
* ''[https://en.wikipedia.org/wiki/Melophagus_ovinus Melophagus ovinus]'' á ensku Wikipediu

Útgáfa síðunnar 8. júlí 2020 kl. 01:06

Færilús (melophagus ovinus) er sníkjudýr sem leggst á sauðfé. Hún var algeng á Íslandi fram á 20. öld, þegar tókst að útrýma henni með því að baða sauðfé.

„Lúsin“ er í raun vængjalaus fluga, brún að lit, loðin, 4-6 mm löng og með smátt höfuð. Hún hefur bitkjálka sem hún notar til að sjúga blóð úr kindum. Fæturnir sex eru sterkir og með klær á endum. „Lúsin“ lifir í ullinni, mest við háls, herðar og á kvið hýsilsins. Hvert dýr lifir í 4-6 mánuði og verpir 10-20 eggjum, einu í einu. Móðirin fóðrar hverja lirfu með eins konar mjólkurkirtli. Púpustig er 19-23 dagar að sumri en 20-36 dagar að vetri. Útbreiðslusvæði er mestöll Evrópa, þar á meðal Ísland og Færeyjar, auk Norðvestur-Afríku, Mongólíu, Norður-Indlands og fleiri svæða.

Fullorðin dýr eru drepin með böðun upp úr vatni og ýmsum efnum. Meðal lyfja eru ivermectin og pyrethrin. Meðferðina þarf að endurtaka á 3-4 vikna fresti vegna þess að púpan er ónæm fyrir eitrinu. Það hjálpar líka að rýja kindina fyrst, þar eð sníkillinn lifir í ullinni.

Heimildir