„Skeiðarárhlaup“: Munur á milli breytinga

Fletta í gegnum breytingarskrá

← Eldri breyting Nýrri breyting →

Efni eytt Efni bætt við

MyndræntWiki-texti

Innfellt

Útgáfa síðunnar 11. júní 2020 kl. 14:09

Skeiðarárhlaup kallast það þegar jökulhlaup verður í Skeiðará.

Skeiðarárhlaupið 1996

Eitt stærsta jökulhlaup síðustu aldar var Skeiðarárhlaupið árið 1996 sem olli miklu tjóni.^[1]

Tímalínan var þessi:

Sunnudaginn 29. september kl. 10:48 hefst skjálftahrina í Bárðarbungu sem boðar komu eldgoss.
Um einum og hálfum sólahring síðar, stuttu fyrir miðnætti mánudagsins 30. sept. hefst gos á um 6 km langri spurngu undir ísnum.
Bræðsluvatnið rennur í gengum móbergshrygg sem myndaðist í gosi árið 1938 yfir í grímsvötn. -Þriðjudaginn 1. okt höfðu myndast myndarlegir sigkatlar yfir sprungunni, og vatnið hækkaði og hækkaði í Grímsvötnum. -2. október kl. 5 um morgun braust eldurinn upp úr 400m þykkum ísnum sem segir okkur að þá hafi töluvert magn af ís þegar verið bráðnaður en ekkert bólaði hlaupi.
Föstudaginn 11. okt hafði myndast um 3.5 km löng gjá í jökulinn. Hún var um 500 m breið nyrst en mjókkaði niður í 200 m syst. Þar sem gjánni sleppti tók við sprungubelti í jöklinum sem náði langleiðina suður að Grímsvötnum.
Þriðjudaginn 15. okt, tveim vikum eftir að gosið hófst, lauk því eða lá allavegana niðri í bili. Eldgígurinn sem lengst var virkur hafði náð að hlaðast upp úr vatni og gjáin nánast full af gosefnum.
Fimmtudaginn 17. október lauk gosinu endanlega, eldgígurinn náði allveg upp úr vatninu og vatnshæð Grímsvatna komin upp í 1505 m. -Skeiðarárhlaup hófst kl. 8 að morgni þriðjudagsins 5. Nóv og náði hámarki um kl. 23 með 45 þús. rúmmetra á sek. Tvem klukkustundum seinna var hlaupið hjaðnað

Tjón nam 1,5 milljarði króna á verðlagi ársins 2007.^[1]

Tenglar

Skeiðarárhlaupið og rannsóknir á því; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1945

↑ ^1,0 ^1,1 „Hvað veldur jökulhlaupum og hvaða hætta stafar af þeim?“. Vísindavefurinn. Sótt 11. júní 2020.

[:0-1] 1,0 ^1,1 „Hvað veldur jökulhlaupum og hvaða hætta stafar af þeim?“. Vísindavefurinn. Sótt 11. júní 2020.

[1]

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
+'''Skeiðarárhlaup''' kallast það þegar [[jökulhlaup]] verður í [[Skeiðará]].
-{{Hreingerning}}
-{{eyða}}
-Eitt stærsta hlaup aldarinnar var Skeiðarárhlaupið árið 1996.
+== Skeiðarárhlaupið 1996 ==
--Sunnudaginn 29. september kl. 10:48 hefst skjálftahrina í Bárðarbungu sem boðar komu eldgoss.
+Eitt stærsta jökulhlaup síðustu aldar var Skeiðarárhlaupið árið 1996 sem olli miklu tjóni.<ref name=":0">{{Cite web|url=http://www.visindavefur.is/svar.php?id=6660|title=Hvað veldur jökulhlaupum og hvaða hætta stafar af þeim?|website=Vísindavefurinn|language=is|access-date=2020-06-11}}</ref>
+Tímalínan var þessi:
--Um einum og hálfum sólahring síðar, stuttu fyrir miðnætti mánudagsins 30. sept. hefst gos á um 6 km langri spurngu undir ísnum.
+* Sunnudaginn 29. september kl. 10:48 hefst skjálftahrina í [[Bárðarbunga|Bárðarbungu]] sem boðar komu eldgoss.
-Bræðsluvatnið rennur í gengum móbergshrygg sem myndaðist í gosi árið 1938 yfir í grímsvötn.
+* Um einum og hálfum sólahring síðar, stuttu fyrir miðnætti mánudagsins 30. sept. hefst gos á um 6 km langri spurngu undir ísnum.
--Þriðjudaginn 1. okt höfðu myndast myndarlegir sigkatlar yfir sprungunni, og vatnið hækkaði og hækkaði í Grímsvötnum.
--2. október kl. 5 um morgun braust eldurinn upp úr 400m þykkum ísnum sem segir okkur að þá hafi töluvert magn af ís þegar verið bráðnaður en ekkert bólaði hlaupi.
+* Bræðsluvatnið rennur í gengum móbergshrygg sem myndaðist í gosi árið 1938 yfir í grímsvötn. -Þriðjudaginn 1. okt höfðu myndast myndarlegir sigkatlar yfir sprungunni, og vatnið hækkaði og hækkaði í Grímsvötnum. -2. október kl. 5 um morgun braust eldurinn upp úr 400m þykkum ísnum sem segir okkur að þá hafi töluvert magn af ís þegar verið bráðnaður en ekkert bólaði hlaupi.
+* Föstudaginn 11. okt hafði myndast um 3.5 km löng gjá í jökulinn. Hún var um 500 m breið nyrst en mjókkaði niður í 200 m syst. Þar sem gjánni sleppti tók við sprungubelti í jöklinum sem náði langleiðina suður að Grímsvötnum.
+* Þriðjudaginn 15. okt, tveim vikum eftir að gosið hófst, lauk því eða lá allavegana niðri í bili. Eldgígurinn sem lengst var virkur hafði náð að hlaðast upp úr vatni og gjáin nánast full af gosefnum.
--Föstudaginn 11. okt hafði myndast um 3.5 km löng gjá í jökulinn. Hún var um 500 m breið nyrst en mjókkaði niður í 200 m syst. Þar sem gjánni sleppti tók við sprungubelti í jöklinum sem náði langleiðina suður að Grímsvötnum.
+* Fimmtudaginn 17. október lauk gosinu endanlega, eldgígurinn náði allveg upp úr vatninu og vatnshæð Grímsvatna komin upp í 1505 m. -Skeiðarárhlaup hófst kl. 8 að morgni þriðjudagsins 5. Nóv og  náði hámarki um kl. 23 með 45 þús. rúmmetra á sek. Tvem klukkustundum seinna var hlaupið hjaðnað
--Þriðjudaginn 15. okt, tveim vikum eftir að gosið hófst, lauk því eða lá allavegana niðri í bili. Eldgígurinn sem lengst var virkur hafði náð að hlaðast upp úr vatni og gjáin nánast full af gosefnum.
--Fimmtudaginn 17. Okt lauk gosinu endanlega, eldgígurinn náði allveg upp úr vatninu og vatnshæð Grímsvatna komin upp í 1505 m.
--Skeiðarárhlaup hófst kl. 8 að morgni þriðjudagsins 5. Nóv og  náði hámarki um kl. 23 með 45 þús. rúmmetra á sek. Tvem klukkustundum seinna var hlaupið hjaðnað
-Þetta hlaup olli gífurlegu tjóni
+Tjón nam 1,5 milljarði króna á verðlagi ársins 2007.<ref name=":0" />
 == Tenglar ==
 * [http://www.timarit.is/?issueID=417686&pageSelected=11&lang=0 ''Skeiðarárhlaupið og rannsóknir á því''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1945]
+{{reflist}}
+[[Flokkur:Jöklafræði]]
+[[Flokkur:Jökulár á Íslandi]]