„Sameinuðu þjóðirnar“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
{{Félagasamtök
{| class="toccolours" border="1" cellpadding="4" style="float:right; margin: 0 0 1em 1em; border-collapse: collapse; font-size: 95%; width: 250px;"
|nafn =Sameinuðu þjóðirnar
|- style="text-align: center;"
|mynd =Flag of the United Nations.svg
| colspan="2" |
[[Mynd:Flag of the United Nations.svg|250px|Fáni Sameinuðu þjóðanna]]<br />
|myndaheiti =[[Fáni Sameinuðu þjóðanna]]
|kort =United Nations Members.svg
[[Fáni Sameinuðu þjóðanna]]
|kortastærð=200px
|-
|kortaheiti=Aðildarríki Sameinuðu þjóðanna.
| '''[[Opinbert tungumál|Opinber tungumál]]'''
|skammstöfun=SÞ (íslenska); UN (enska)
| [[arabíska]], [[enska]], [[franska]], [[kínverska]], [[rússneska]] og [[spænska]]
|undanfari=[[Þjóðabandalagið]]
|-
|stofnun=Sem [[Hernaðarbandalag]]: [[1. janúar]] [[1942]]<br />Sem [[alþjóðasamtök]]: [[24. október]] [[1945]]
| '''[[Aðalframkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna]]'''
|gerð=Milliríkjastofnun
| [[António Guterres]] (síðan [[2017]])
|höfuðstöðvar={{USA}} [[New York-borg]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]
|-
|meðlimir=193 ríki; 2 áheyrnarríki
| '''Stofnaðar'''
| sem [[stríðsbandalag]]:<br /> [[1. janúar]] [[1942]]<br />sem [[alþjóðasamtök]]:<br /> [[24. október]] [[1945]]
|tungumál=[[Arabíska]], [[enska]], [[franska]], [[kínverska]], [[rússneska]] og [[spænska]]
|leader_title = [[Aðalritari Sameinuðu þjóðanna|Aðalritari]]
|-
|leader_name = [[António Guterres]]
| '''[[Meðlimir Sameinuðu þjóðanna|Meðlimir]]'''
|vefsíða=[http://www.un.org/ www.un.org]<br>[http://www.unric.org/is www.unric.org/is]
| 193
}}
|-
| '''[[Höfuðstöðvar Sameinuðu þjóðanna|Höfuðstöðvar]]'''
| [[New York-borg]], [[Bandaríkin|Bandaríkjunum]]
|-
| '''Vefsvæði'''
| [http://www.un.org/ www.un.org http://www.unric.org/is]
|}
<onlyinclude>
'''Sameinuðu þjóðirnar''' eru [[alþjóðasamtök]] stofnuð [[1945]] sem nú hafa 193 aðildarríki. Öll almennt viðurkennd [[sjálfstæði|sjálfstæð]] ríki í heiminum, að [[Vatíkanið|Vatíkaninu]] undanskildu, eru nú meðlimir. Vatíkanið á eina varanlega áheyrnarfulltrúann og getur sóst eftir fullri aðild ef það kýs svo. Höfuðstöðvar samtakanna eru í [[New York-borg]], þar sem aðildarríkin koma saman á reglulegum fundum til að taka ákvarðanir um margs konar mál sem samtökin koma að.
'''Sameinuðu þjóðirnar''' eru [[alþjóðasamtök]] stofnuð [[1945]] sem nú hafa 193 aðildarríki. Öll almennt viðurkennd [[sjálfstæði|sjálfstæð]] ríki í heiminum, að [[Vatíkanið|Vatíkaninu]] undanskildu, eru nú meðlimir. Vatíkanið á eina varanlega áheyrnarfulltrúann og getur sóst eftir fullri aðild ef það kýs svo. Höfuðstöðvar samtakanna eru í [[New York-borg]], þar sem aðildarríkin koma saman á reglulegum fundum til að taka ákvarðanir um margs konar mál sem samtökin koma að.

</onlyinclude>
[[Mynd:United Nations Members.svg|thumb|left|Aðildarríki Sameinuðu þjóðanna]]
Sameinuðu þjóðirnar skiptast í sex stofnanir: [[Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna|allsherjarþingið]], [[Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna|öryggisráðið]], [[Efnahags- og félagsmálaráð Sameinuðu þjóðanna|efnahags- og félagsmálaráðið]], [[Gæsluverndarráð Sameinuðu þjóðanna|gæsluverndarráðið]], [[Aðalskrifstofa Sameinuðu þjóðanna|aðalskrifstofuna]] og [[Alþjóðadómstóllinn|alþjóðadómstólinn]]. Að auki eru fjölmargar undirstofnanir, til dæmis [[Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna|UNICEF]] og [[Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin|WHO]]. Valdamesti og mest áberandi embættismaður Sameinuðu þjóðanna er [[Aðalritari Sameinuðu þjóðanna|aðalritarinn]].
Sameinuðu þjóðirnar skiptast í sex stofnanir: [[Allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna|allsherjarþingið]], [[Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna|öryggisráðið]], [[Efnahags- og félagsmálaráð Sameinuðu þjóðanna|efnahags- og félagsmálaráðið]], [[Gæsluverndarráð Sameinuðu þjóðanna|gæsluverndarráðið]], [[Aðalskrifstofa Sameinuðu þjóðanna|aðalskrifstofuna]] og [[Alþjóðadómstóllinn|alþjóðadómstólinn]]. Að auki eru fjölmargar undirstofnanir, til dæmis [[Barnahjálp Sameinuðu þjóðanna|UNICEF]] og [[Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin|WHO]]. Valdamesti og mest áberandi embættismaður Sameinuðu þjóðanna er [[Aðalritari Sameinuðu þjóðanna|aðalritarinn]].



Útgáfa síðunnar 10. maí 2020 kl. 17:04

Sameinuðu þjóðirnar

Aðildarríki Sameinuðu þjóðanna.
SkammstöfunSÞ (íslenska); UN (enska)
UndanfariÞjóðabandalagið
StofnunSem Hernaðarbandalag: 1. janúar 1942
Sem alþjóðasamtök: 24. október 1945
GerðMilliríkjastofnun
HöfuðstöðvarFáni Bandaríkjana New York-borg, Bandaríkjunum
Meðlimir193 ríki; 2 áheyrnarríki
Opinber tungumálArabíska, enska, franska, kínverska, rússneska og spænska
AðalritariAntónio Guterres
Vefsíðawww.un.org
www.unric.org/is

Sameinuðu þjóðirnar eru alþjóðasamtök stofnuð 1945 sem nú hafa 193 aðildarríki. Öll almennt viðurkennd sjálfstæð ríki í heiminum, að Vatíkaninu undanskildu, eru nú meðlimir. Vatíkanið á eina varanlega áheyrnarfulltrúann og getur sóst eftir fullri aðild ef það kýs svo. Höfuðstöðvar samtakanna eru í New York-borg, þar sem aðildarríkin koma saman á reglulegum fundum til að taka ákvarðanir um margs konar mál sem samtökin koma að.

Sameinuðu þjóðirnar skiptast í sex stofnanir: allsherjarþingið, öryggisráðið, efnahags- og félagsmálaráðið, gæsluverndarráðið, aðalskrifstofuna og alþjóðadómstólinn. Að auki eru fjölmargar undirstofnanir, til dæmis UNICEF og WHO. Valdamesti og mest áberandi embættismaður Sameinuðu þjóðanna er aðalritarinn.

Sameinuðu þjóðirnar voru stofnaðar eftir lok síðari heimsstyrjaldar af sigurvegurum stríðsins í þeirri von að samtökin myndu koma í veg fyrir frekari stríð í framtíðinni vegna sameiginlegra öryggishagsmuna aðildarríkja. Núverandi uppbygging samtakanna ber vott um þær aðstæður sem uppi voru þegar þau voru stofnuð; sérstaklega sér þeirra stað í Öryggisráðinu, þar sem fimm ríki hafa fast sæti og neitunarvald. Þau eru: Alþýðulýðveldið Kína (leysti af hólmi Lýðveldið Kína), Bandaríkin, Bretland, Frakkland og Rússland (leysti af hólmi Sovétríkin).

Ísland

Alþingi Íslendinga samþykkti 25. júlí 1946 að sótt yrði um aðild Íslands að Sameinuðu þjóðunum, þann 9. nóvember 1946 voru aðildarumsóknir Íslands, Svíþjóðar og Afganistans samþykktar. 19. nóvember 1946 var Ísland boðið velkomið og Thor Thors varð fyrsti Fastafulltrúi Íslands hjá Sameinuðu þjóðunum.

Tengt efni

Tenglar