„Hvítá (Borgarfirði)“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímaforriti iOS app edit
Ekkert breytingarágrip
Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímaforriti iOS app edit
Lína 13: Lína 13:
'''Hvítá í Borgarfirði''' er 117 km löng [[jökulá]] sem aðskilur [[Borgarfjarðarsýsla|Borgarfjarðarsýslu]] frá [[Mýrasýsla|Mýrasýslu]].
'''Hvítá í Borgarfirði''' er 117 km löng [[jökulá]] sem aðskilur [[Borgarfjarðarsýsla|Borgarfjarðarsýslu]] frá [[Mýrasýsla|Mýrasýslu]].


Hvítá skildi í upphafi að Sunnlendingafjórðung og Vestfirðingafjórðung þar til á 13. öld þegar [[Landsfjórðungur|fjórðungamörkin]] voru flutt að Botnsá í Hvalfirði.
Í upphafi [[Þjóðveldið|Þjóðveldisaldar]] skildi Hvítá að Sunnlendingafjórðung og Vestfirðingafjórðung, en á 13. öld voru [[Landsfjórðungur|fjórðungamörkin]] flutt að [[Botnsá]] í Hvalfirði.


Uppspretta Hvítár er við [[Eiríksjökull|Eiríksjökul]] og [[Langjökull|Langjökul]] í mörgum ám. Við vesturenda [[Kalmanstunga|Kalmanstungu]] koma saman Kaldá, Geitá og Hvítá, sem renna sunnan við Tunguna úr [[Geitland]]i og af [[Kaldidalur|Kaldadal]] og [[Norðlingafljót]], sem rennur norðan við Tunguna af [[Arnarvatnsheiði]] og úr [[Fljótsdrög]]um í norðvestanverðum Langjökli við [[Stórisandur|Stórasand]]. Neðan við þessi ármót heitir áin Hvítá. Á leiðinni til sjávar renna meðal annars í hana úr norðri Þverá og [[Norðurá]] og úr suðri Reykjadalsá , Flókadalsá og Grímsá. [[Barnafoss]] er í Hvítá á milli [[Gilsbakki í Hvítársíðu|Gilsbakka]] og [[Hraunsás]]s skammt frá [[Húsafell]]i og nokkrum tugum metra neðan hans renna [[Hraunfossar]] í ána úr [[Hallmundarhraun|Hallmundarhrauni]] í landi Gilsbakka. Á Hvítá eru nokkrar brýr, akbrýr við Hvítárvelli, Kljáfoss og Stóra-Ás, göngbrú við Barnafoss og akbrú nærri Kalmanstungu. Hvítá rennur út í hafið í Borgarfjörð skammt norðaustan við [[Hvanneyri]].
Uppspretta Hvítár er við [[Eiríksjökull|Eiríksjökul]] og [[Langjökull|Langjökul]] í mörgum ám. Við vesturenda [[Kalmanstunga|Kalmanstungu]] koma saman Kaldá, Geitá og Hvítá, sem renna sunnan við Tunguna úr [[Geitland]]i og af [[Kaldidalur|Kaldadal]] og [[Norðlingafljót]], sem rennur norðan við Tunguna af [[Arnarvatnsheiði]] og úr [[Fljótsdrög]]um í norðvestanverðum Langjökli við [[Stórisandur|Stórasand]]. Neðan við þessi ármót heitir áin Hvítá. Á leiðinni til sjávar renna meðal annars í hana úr norðri Þverá og [[Norðurá]] og úr suðri Reykjadalsá , Flókadalsá og Grímsá. [[Barnafoss]] er í Hvítá á milli [[Gilsbakki í Hvítársíðu|Gilsbakka]] og [[Hraunsás]]s skammt frá [[Húsafell]]i og nokkrum tugum metra neðan hans renna [[Hraunfossar]] í ána úr [[Hallmundarhraun|Hallmundarhrauni]] í landi Gilsbakka. Á Hvítá eru nokkrar brýr, akbrýr við Hvítárvelli, Kljáfoss og Stóra-Ás, göngbrú við Barnafoss og akbrú nærri Kalmanstungu. Hvítá rennur út í hafið í Borgarfjörð skammt norðaustan við [[Hvanneyri]].

Útgáfa síðunnar 3. apríl 2020 kl. 22:12

Hvítá í Borgarfirði
Hraunfossar, þar sem blátærar lindir renna undan Hallmundarhrauni
Hraunfossar, þar sem blátærar lindir renna undan Hallmundarhrauni
Uppspretta Eiríksjökull
Árós Nálægt Borgarnesi
Lengd 117 km
Hnit 64°34′N 21°46′V / 64.57°N 21.77°V / 64.57; -21.77
Málverk eftir Þorlák V. Stefánsson af Hvítá í Borgarfirði

Hvítá í Borgarfirði er 117 km löng jökulá sem aðskilur Borgarfjarðarsýslu frá Mýrasýslu.

Í upphafi Þjóðveldisaldar skildi Hvítá að Sunnlendingafjórðung og Vestfirðingafjórðung, en á 13. öld voru fjórðungamörkin flutt að Botnsá í Hvalfirði.

Uppspretta Hvítár er við Eiríksjökul og Langjökul í mörgum ám. Við vesturenda Kalmanstungu koma saman Kaldá, Geitá og Hvítá, sem renna sunnan við Tunguna úr Geitlandi og af Kaldadal og Norðlingafljót, sem rennur norðan við Tunguna af Arnarvatnsheiði og úr Fljótsdrögum í norðvestanverðum Langjökli við Stórasand. Neðan við þessi ármót heitir áin Hvítá. Á leiðinni til sjávar renna meðal annars í hana úr norðri Þverá og Norðurá og úr suðri Reykjadalsá , Flókadalsá og Grímsá. Barnafoss er í Hvítá á milli Gilsbakka og Hraunsáss skammt frá Húsafelli og nokkrum tugum metra neðan hans renna Hraunfossar í ána úr Hallmundarhrauni í landi Gilsbakka. Á Hvítá eru nokkrar brýr, akbrýr við Hvítárvelli, Kljáfoss og Stóra-Ás, göngbrú við Barnafoss og akbrú nærri Kalmanstungu. Hvítá rennur út í hafið í Borgarfjörð skammt norðaustan við Hvanneyri.

Hvítá er 10. lengsta á Íslands. Í ánni er nokkur veiði og ekki síður í sumum þverám hennar. T.d. Norðurá, Grímsá, Þverá og Kjarará (gjarnan kölluð Kjarrá), sem rennur í Þverá.

Tenglar