„Landnám Ameríku“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
SpillingBot (spjall | framlög)
m Vélmenni: breyti texta (-[[Image: +[[Mynd:)
Lína 1: Lína 1:
[[Image:Imperio_espa%C3%B1ol.png|thumb|300px|right|[[Spænska heimsveldið|Spænska]] og [[portúgalska heimsveldið]] á [[16. öldin|16. öld]]. Rauðu svæðin eru yfirráðasvæði [[Spánn|Spánar]]. Ljósrauðu svæðin eru svæði sem Spánn gerði tilkall til og bleiku svæðin eru yfirráðasvæði [[Portúgal]]s.]]
[[Mynd:Imperio_espa%C3%B1ol.png|thumb|300px|right|[[Spænska heimsveldið|Spænska]] og [[portúgalska heimsveldið]] á [[16. öldin|16. öld]]. Rauðu svæðin eru yfirráðasvæði [[Spánn|Spánar]]. Ljósrauðu svæðin eru svæði sem Spánn gerði tilkall til og bleiku svæðin eru yfirráðasvæði [[Portúgal]]s.]]
'''Landnám Ameríku''' er hugtak sem nær fyrst og fremst yfir skipulegt [[landnám]] [[Evrópa|Evrópubúa]] í [[Ameríka|Ameríku]] eftir ferð [[Kristófer Kólumbus|Kólumbusar]] þangað [[1492]]. Hins vegar er ljóst að fyrstu landnemarnir í Ameríku voru [[Indíánar]] sem komu þangað, líklega yfir [[landbrú]] þar sem nú er [[Beringssund]], fyrir um 16.000 árum, breiddust út um álfuna og þróuðu innbyrðis ólíka [[menning]]u og [[tungumál]]. Ferðir Kólumbusar voru auk þess ekki fyrstu ferðir Evrópubúa til [[Nýi heimurinn|Nýja heimsins]]. Elstu skjalfestu ferðir þangað eru ferðir [[Norðurlönd|norrænna]] manna þangað um árið [[1000]] frá [[Grænland]]i og tilraun þeirra til landnáms sem mistókst. Svæðið sem þeir reyndu landnám á kölluðu þeir [[Vínland]].
'''Landnám Ameríku''' er hugtak sem nær fyrst og fremst yfir skipulegt [[landnám]] [[Evrópa|Evrópubúa]] í [[Ameríka|Ameríku]] eftir ferð [[Kristófer Kólumbus|Kólumbusar]] þangað [[1492]]. Hins vegar er ljóst að fyrstu landnemarnir í Ameríku voru [[Indíánar]] sem komu þangað, líklega yfir [[landbrú]] þar sem nú er [[Beringssund]], fyrir um 16.000 árum, breiddust út um álfuna og þróuðu innbyrðis ólíka [[menning]]u og [[tungumál]]. Ferðir Kólumbusar voru auk þess ekki fyrstu ferðir Evrópubúa til [[Nýi heimurinn|Nýja heimsins]]. Elstu skjalfestu ferðir þangað eru ferðir [[Norðurlönd|norrænna]] manna þangað um árið [[1000]] frá [[Grænland]]i og tilraun þeirra til landnáms sem mistókst. Svæðið sem þeir reyndu landnám á kölluðu þeir [[Vínland]].



Útgáfa síðunnar 5. desember 2006 kl. 00:06

Spænska og portúgalska heimsveldið á 16. öld. Rauðu svæðin eru yfirráðasvæði Spánar. Ljósrauðu svæðin eru svæði sem Spánn gerði tilkall til og bleiku svæðin eru yfirráðasvæði Portúgals.

Landnám Ameríku er hugtak sem nær fyrst og fremst yfir skipulegt landnám Evrópubúa í Ameríku eftir ferð Kólumbusar þangað 1492. Hins vegar er ljóst að fyrstu landnemarnir í Ameríku voru Indíánar sem komu þangað, líklega yfir landbrú þar sem nú er Beringssund, fyrir um 16.000 árum, breiddust út um álfuna og þróuðu innbyrðis ólíka menningu og tungumál. Ferðir Kólumbusar voru auk þess ekki fyrstu ferðir Evrópubúa til Nýja heimsins. Elstu skjalfestu ferðir þangað eru ferðir norrænna manna þangað um árið 1000 frá Grænlandi og tilraun þeirra til landnáms sem mistókst. Svæðið sem þeir reyndu landnám á kölluðu þeir Vínland.

Skipulegt landnám Evrópubúa í stórum stíl hófst þó ekki fyrr en með ferðum Kólumbusar og fyrstu nýlenduveldin sem eignuðu sér hluta álfunnar voru Spánverjar og Portúgalir sem lögðu hratt undir sig stærsta hluta Suður- og Mið-Ameríku. Siglingaþjóðir eins og Englendingar, Frakkar og Hollendingar fylgdu í kjölfarið og lögðu undir sig eyjar í Karíbahafi sem kallaðar voru Vestur-Indíur, og síðar hluta Norður-Ameríku: Nýja England, Louisiana og Nýja Holland.

Fyrstu tilraunir til landnáms voru skipulagðir leiðangrar landkönnuða sem viðkomandi ríki gerðu út af örkinni og takmörkuðust yfirleitt við að ná valdi á tilteknu svæði, t.d. með því að reisa þar virki, en síðar hófust fólksflutningar til nýlendnanna frá Evrópu sem stöfuðu að mestu af skorti á jarðnæði, fátækt og trúarofsóknum heima fyrir. Þessir fólksflutningar stóðu langt fram á 20. öld.

Snið:Sögustubbur