„Ríkisstjóri Íslands“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
TKSnaevarr (spjall | framlög) Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Ríkisstjóri |
'''Ríkisstjóri Íslands''' var embætti sem stofnað var í maí árið 1941 og var við lýði til 17. júní árið 1944. Embættið var forveri embættis [[Forseti Íslands|forseta Íslands]] og var [[Sveinn Björnsson]] sendiherra Íslands í [[Danmörk|Danmörku]] og síðar forseti, sá eini sem gegndi ríkisstjóraembættinu. [[Ríkisstjóri]] var æðsti embættismaður Íslands og þjóðhöfðingi til bráðabirgða.<ref>Guðni Th. Jóhannesson. [https://www.visindavefur.is/svar.php?id=5575 „Hvernig maður var Sveinn Björnsson forseti og hvað afrekaði hann?“] ''Vísindavefurinn'' (skoðað 20. ágúst 2019)</ref> |
||
Eftir að Þjóðverjar réðust inn í [[Danmörk|Danmörku]] og hernámu landið í apríl árið 1940, leit Alþingi svo á að [[Kristján 10.|Kristján 10]]. [[Danakonungur]] væri ekki fær um að fara með konungsvaldið og ákvað [[Alþingi]] að taka sér það vald sem konungur hafði haft. Í maí árið 1941 ákvað Alþingi hins vegar að embætti ríkisstjóra Íslands yrði sett á stofn og skyldi kjósa hann til eins árs í senn. |
Eftir að Þjóðverjar réðust inn í [[Danmörk|Danmörku]] og hernámu landið í apríl árið 1940, leit Alþingi svo á að [[Kristján 10.|Kristján 10]]. [[Danakonungur]] væri ekki fær um að fara með konungsvaldið og ákvað [[Alþingi]] að taka sér það vald sem konungur hafði haft. Í maí árið 1941 ákvað Alþingi hins vegar að embætti ríkisstjóra Íslands yrði sett á stofn og skyldi kjósa hann til eins árs í senn. |
||
Lína 6: | Lína 6: | ||
Nokkrum dögum áður en ríkisstjórinn var kosinn fékk ríkisstjórnin inn á borð sitt erindi frá [[Sigurður Jónasson|Sigurði Jónassyni]] þar sem hann óskaði eftir því að gefa jörðina [[Bessastaðir|Bessastaði]] á [[Álftanes|Álftanesi]] svo þær mætti verða aðsetur ríkisstjóra. Þann 18. júní 1941, degi eftir að ríkisstjórakosninguna, ákvað ríkisstjórn Íslands að þiggja boð Sigurðar.<ref>Kristján Sigurjónsson, [https://www.ruv.is/frett/75-ar-fra-thvi-rikid-eignadist-bessastadi „75 ár frá því að ríkið eignaðist Bessastaði“] ''Ruv.is'' (skoðað 20. ágúst 2019)</ref> |
Nokkrum dögum áður en ríkisstjórinn var kosinn fékk ríkisstjórnin inn á borð sitt erindi frá [[Sigurður Jónasson|Sigurði Jónassyni]] þar sem hann óskaði eftir því að gefa jörðina [[Bessastaðir|Bessastaði]] á [[Álftanes|Álftanesi]] svo þær mætti verða aðsetur ríkisstjóra. Þann 18. júní 1941, degi eftir að ríkisstjórakosninguna, ákvað ríkisstjórn Íslands að þiggja boð Sigurðar.<ref>Kristján Sigurjónsson, [https://www.ruv.is/frett/75-ar-fra-thvi-rikid-eignadist-bessastadi „75 ár frá því að ríkið eignaðist Bessastaði“] ''Ruv.is'' (skoðað 20. ágúst 2019)</ref> |
||
<br /> |
|||
== Tilvísanir == |
== Tilvísanir == |
||
<references/> |
|||
[[Flokkur:Embættismenn]] |
[[Flokkur:Embættismenn]] |
||
[[Flokkur:Ríkisstjórar]] |
|||
[[Flokkur:Stjórnskipun]] |
[[Flokkur:Stjórnskipun]] |
||
[[Flokkur:Þjóðhöfðingjar Íslands|*]] |
Útgáfa síðunnar 20. ágúst 2019 kl. 22:23
Ríkisstjóri Íslands var embætti sem stofnað var í maí árið 1941 og var við lýði til 17. júní árið 1944. Embættið var forveri embættis forseta Íslands og var Sveinn Björnsson sendiherra Íslands í Danmörku og síðar forseti, sá eini sem gegndi ríkisstjóraembættinu. Ríkisstjóri var æðsti embættismaður Íslands og þjóðhöfðingi til bráðabirgða.[1]
Eftir að Þjóðverjar réðust inn í Danmörku og hernámu landið í apríl árið 1940, leit Alþingi svo á að Kristján 10. Danakonungur væri ekki fær um að fara með konungsvaldið og ákvað Alþingi að taka sér það vald sem konungur hafði haft. Í maí árið 1941 ákvað Alþingi hins vegar að embætti ríkisstjóra Íslands yrði sett á stofn og skyldi kjósa hann til eins árs í senn.
Fyrsta ríkisstjórakosningin fór fram þann 17. júní 1941. Sveinn Björnsson hlaut 37 atkvæði en Jónas Jónsson frá Hriflu hlaut eitt akvæði, sex atkvæðaseðlar voru auðir og fimm þingmenn voru fjarverandi.[2]
Nokkrum dögum áður en ríkisstjórinn var kosinn fékk ríkisstjórnin inn á borð sitt erindi frá Sigurði Jónassyni þar sem hann óskaði eftir því að gefa jörðina Bessastaði á Álftanesi svo þær mætti verða aðsetur ríkisstjóra. Þann 18. júní 1941, degi eftir að ríkisstjórakosninguna, ákvað ríkisstjórn Íslands að þiggja boð Sigurðar.[3]
Tilvísanir
- ↑ Guðni Th. Jóhannesson. „Hvernig maður var Sveinn Björnsson forseti og hvað afrekaði hann?“ Vísindavefurinn (skoðað 20. ágúst 2019)
- ↑ „Sveinn Björnsson kjörinn fyrsti ríkisstjóri Íslands“ Morgunblaðið, 18. júní 1941 (skoðað 20. ágúst 2019)
- ↑ Kristján Sigurjónsson, „75 ár frá því að ríkið eignaðist Bessastaði“ Ruv.is (skoðað 20. ágúst 2019)