„Hvítbláinn“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip Merki: 2017 source edit |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Hvítbláinn.svg|thumb|Hvítbláinn]] |
[[Mynd:Hvítbláinn.svg|thumb|Hvítbláinn]] |
||
'''Hvítbláinn''' var [[fáni]] Íslendinga áður en [[Íslenski fáninn]] var tekinn upp. Hugmyndina að Hvítbláni átti [[Einar Benediktsson]]. Sama ár og tillagan var borin fram, árið [[1897]], blakti hann við hún á |
'''Hvítbláinn''' var [[fáni]] Íslendinga áður en [[Íslenski fáninn]] var tekinn upp. Hugmyndina að Hvítbláni átti [[Einar Benediktsson]]. Sama ár og tillagan var borin fram, árið [[1897]], blakti hann við hún á [[Þjóðminningin|Þjóðminningunni]] í [[Reykjavík]]. Núna er hvítbláinn fáni [[UMFÍ]] (''Ungmennafélags Íslands'') og skólafáni [[Menntaskólinn að Laugarvatni|Menntaskólans að Laugarvatni]] (ML) og er silkifáni sem var lagður á kistu Einars Benediktssonar við útför hans, notaður enn þann dag í dag á formlegum viðburðum í skólanum.<ref>[https://www.ml.is/skolinn/skolabragur-og-felagslif/hefdir-og-takn/#fani Fáni skólans]</ref> |
||
[[13. mars]], árið [[1897]], skrifaði Einar Benediktsson grein í blaðið [[Dagskrá]], sem hann nefndi „Íslenski fáninn“ og var um fána- og skjaldarmerkismálið. Gerði hann þar glögga greinarmun á fána og [[skjaldarmerki]], og gerir það síðan að tillögu, að fáni Íslands verði „hvítur kross í bláum feldi“. Bendir hann þar á að [[fálkafáninn]] sé ósamræmanlegur við flögg annarra kristinna þjóða. Krossinn sé hið algengasta og hentugasta flaggmerki. Grein þessi markaði tímamót í fánamálum Íslendinga, því að Hvítbláinn ávann sér geysilegar vinsældir meðal þjóðarinnar. |
Þann [[13. mars]], árið [[1897]], skrifaði Einar Benediktsson grein í blaðið [[Dagskrá]], sem hann nefndi „Íslenski fáninn“ og var um fána- og skjaldarmerkismálið.<ref>[http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2224690 Íslenski fáninn]</ref> Gerði hann þar glögga greinarmun á fána og [[skjaldarmerki]], og gerir það síðan að tillögu, að fáni Íslands verði „hvítur kross í bláum feldi“. Bendir hann þar á að [[fálkafáninn]] sé ósamræmanlegur við flögg annarra kristinna þjóða. Krossinn sé hið algengasta og hentugasta flaggmerki. Grein þessi markaði tímamót í fánamálum Íslendinga, því að Hvítbláinn ávann sér geysilegar vinsældir meðal þjóðarinnar. |
||
Það voru svo kvenfélagskonur í Reykjavík, sem hófu þennan fána fyrst á loft. Var það á Þjóðminningunni (þjóðhátíðinni) í Reykjavík sumarið 1897. Það var þó ekki fyrr en árið [[1905]] og næstu ár þar á eftir, að fáni þessi fór að breiðast út um landið. Ýmsar fleiri tillögur voru þó á kreiki. Má nefna tillögu um einlitan fána, bláan eða rauðan, með hinni heiðnu fimmgeisluðu stjörnu eða hamarsmarki Þórs, hina gömlu tillögu um hvítan fálka í bláum feldi, sem hafa átt sér nokkra fylgismenn, og tillögu um mynd af Fjallkonunni í hvítum feldi. |
Það voru svo kvenfélagskonur í Reykjavík, sem hófu þennan fána fyrst á loft. Var það á Þjóðminningunni (þjóðhátíðinni) í Reykjavík sumarið 1897. Það var þó ekki fyrr en árið [[1905]] og næstu ár þar á eftir, að fáni þessi fór að breiðast út um landið. Ýmsar fleiri tillögur voru þó á kreiki. Má nefna tillögu um einlitan fána, bláan eða rauðan, með hinni heiðnu fimmgeisluðu stjörnu eða hamarsmarki Þórs, hina gömlu tillögu um hvítan fálka í bláum feldi, sem hafa átt sér nokkra fylgismenn, og tillögu um mynd af Fjallkonunni í hvítum feldi. |
||
Lína 17: | Lína 17: | ||
* [[Fánamálið]] |
* [[Fánamálið]] |
||
* [[Þorskafáninn]] (''Þorskafáni Jörundar'') |
* [[Þorskafáninn]] (''Þorskafáni Jörundar'') |
||
*Beyging: Hvítbláinn beygist eins og |
* Beyging: Hvítbláinn beygist eins og [https://malid.is/leit/hv%C3%ADtbl%C3%A1inn mannsnafnið Þráinn] |
||
== Tilvísanir == |
== Tilvísanir == |
Útgáfa síðunnar 15. júní 2019 kl. 19:20
Hvítbláinn var fáni Íslendinga áður en Íslenski fáninn var tekinn upp. Hugmyndina að Hvítbláni átti Einar Benediktsson. Sama ár og tillagan var borin fram, árið 1897, blakti hann við hún á Þjóðminningunni í Reykjavík. Núna er hvítbláinn fáni UMFÍ (Ungmennafélags Íslands) og skólafáni Menntaskólans að Laugarvatni (ML) og er silkifáni sem var lagður á kistu Einars Benediktssonar við útför hans, notaður enn þann dag í dag á formlegum viðburðum í skólanum.[1]
Þann 13. mars, árið 1897, skrifaði Einar Benediktsson grein í blaðið Dagskrá, sem hann nefndi „Íslenski fáninn“ og var um fána- og skjaldarmerkismálið.[2] Gerði hann þar glögga greinarmun á fána og skjaldarmerki, og gerir það síðan að tillögu, að fáni Íslands verði „hvítur kross í bláum feldi“. Bendir hann þar á að fálkafáninn sé ósamræmanlegur við flögg annarra kristinna þjóða. Krossinn sé hið algengasta og hentugasta flaggmerki. Grein þessi markaði tímamót í fánamálum Íslendinga, því að Hvítbláinn ávann sér geysilegar vinsældir meðal þjóðarinnar.
Það voru svo kvenfélagskonur í Reykjavík, sem hófu þennan fána fyrst á loft. Var það á Þjóðminningunni (þjóðhátíðinni) í Reykjavík sumarið 1897. Það var þó ekki fyrr en árið 1905 og næstu ár þar á eftir, að fáni þessi fór að breiðast út um landið. Ýmsar fleiri tillögur voru þó á kreiki. Má nefna tillögu um einlitan fána, bláan eða rauðan, með hinni heiðnu fimmgeisluðu stjörnu eða hamarsmarki Þórs, hina gömlu tillögu um hvítan fálka í bláum feldi, sem hafa átt sér nokkra fylgismenn, og tillögu um mynd af Fjallkonunni í hvítum feldi.
Ekki voru þó allir alls kostar ánægðir með þennan fána. Ýmsir töldu hann of líkan fánum annarra þjóða, aðallega Svía og Grikkja. Kristjáni konungi tíunda þótti t.d. Hvítbláinn líkjast um of gríska fánanum. Margir töldu einnig að örðugt gæti reynst að greina gríska og íslenska hvítbláinn í sundur á sjó úti.
Helgi Pjetursson, jarðfræðingur skrifaði í Morgunblaðið 1914, þegar Íslenski fáninn, eins og hann er nú, kom fyrst fram:
- Og þó að Hvítbláinn, sem nú hefir tíðkast um hríð, sé fagurblaka mikil, þá er þó fáninn bragðmeiri við loft að sjá, sé rauði liturinn með, og mun eg ekki þurfa að útlista, hversu vel mér finst það eiga við, að litirnir í fánanum íslenzka séu hinir sömu og fánalitir Norðmanna. [3]
Fáni Hjaltlands hefur sama útlit og Hvítbláinn [4].
Tengt efni
- Fálkafáninn
- Fánamálið
- Þorskafáninn (Þorskafáni Jörundar)
- Beyging: Hvítbláinn beygist eins og mannsnafnið Þráinn