„Galileo Galilei“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
errors
Lína 15: Lína 15:
|hafði_áhrif_á =
|hafði_áhrif_á =
|}}
|}}
hahah crackheads, goða skemmtun
'''Galileo Galilei''' ([[15. febrúar]] [[1564]] – [[8. janúar]] [[1642]]) var [[Ítalía|ítalskur]] [[frægir stærðfræðingar|stærðfræðingur]], stjarnfræðingur og [[eðlisfræði]]ngur. Hann var upphafsmaður þess að samhæfa [[kenning]]u og [[tilraun]]ir í [[eðlisfræði]]. Hann leiddi út [[lögmál]]ið um jafna [[hröðun]] fallandi hlutar, s = (1/2)at² og sannreyndi það með tilraunum. Einnig leiddi hann út [[Fleygbogi|fleygbogaferil]] hlutar á flugi í [[þyngdarsvið]]i. Hann endurbætti [[Sjónauki|sjónaukann]] og gerði fyrstur manna merkar og framúrskarandi athuganir með sjónauka á [[stjarnfræði]]legum fyrirbærum. Seinna á ævi hans olli stuðningur hans við kenningar [[Kópernikus]]ar um það að [[Reikistjarna|reikistjörnurnar]] gengju umhverfis [[sól]]ina árekstri við kirkjuna og sat hann í [[stofufangelsi]] vegna þessara kenninga sinna. Hann hefur alla tíð verið gífurlega mikils metinn fræðimaður og sést það best á því að hann hefur verið nefndur „faðir nútíma stjarnfræði“, „faðir nútíma eðlisfræði“ og „faðir vísindanna“.


== Uppgötvun sjónaukans ==
== Uppgötvun sjónaukans ==
[[Mynd:Galileo telescope replica.jpg|thumb|Eftirlíking af sjónauka Galíleó]]
[[Mynd:Galileo telescope replica.jpg|thumb|Eftirlíking af sjónauka Galíleó]]
Á þessum tímapunkti urðu vendingar á ferli Galileó. Vorið 1609 frétti hann að í [[Holland|Hollandi]] hefði verið fundið upp tæki sem sýndi fjarlæga hluti eins og þeir væru nálægt. Með ítrekuðum tilraunum, uppgötvaði hann hugmyndina á bakvið sjónaukann og gerði sína eiginn og hafði til sölu í gleraugnaverslun. Aðrir uppfinningamenn höfðu gert svipaðar uppfinningar og Galileo, en hann skar sig úr því hann komst fljótt að því hvernig var hægt að bæta tækið og gerði sífellt betri [[Sjónauki|sjónauka]]. Í ágúst þetta sama ár kynnti hann uppfinningu sína fyrir feneyska öldungaþinginu. Hann fékk að launum [[æviráðningu]] sem prófessor við háskólann í [[Padúa|Padua]] og laun hans voru tvöfölduð. Galileo var nú einn af hæstu launuðu prófessorunum við háskólann. Haustið 1609 byrjaði [[Galíleó (gervihnattaleiðsögn)|Galíleó]] að fylgjast með himninum með sjónauka sem stækkuðu allt að 20 sinnum. Í desember dró hann fasa [[Tunglskinssónata|tunglsins]] eins og sést í gegnum [[Sjónauki|sjónauka]], sem sýnir að yfirborð [[Tunglskinssónata|tunglsins]] er ekki slétt, eins og var talið, en það er gróft og ójafnt. Í [[janúar]] 1610 uppgötvaði hann fjögur [[Fylgihnöttur|tungl]] sem snúast um [[Júpíter]]. Galileo komst einnig að því að sjónaukinn sýndi margar stjörnur sem eru ekki sýnilegar með berum augum.  Þessar uppgötvanir voru algjör opinberun og Galíleó gaf út bók, [[Sidereus Nuncius]] (The Sidereal Messenger), þar sem hann lýsti þessum uppgötvunum. Hann helgaði bókina [[Cosimo II de Medici]] (1590-1621), fyrrum hertoga, sem hann hafði kennt í stærðfræði fyrir nokkrum árum og nefndi hann tunglið Jupiter eftir Medici-fjölskylduna: Sidera Medicea, eða "Medicean Stars. Galileo var verðlaunaður með skipun sem stærðfræðingur og [[Heimspeki|heimspekingur]] [[stórhertogans]] af Toskana, og haustið 1610 sneri hann aftur til lands síns sem þekktur maður. Áður en hann fór frá Padua, hafði hann uppgötvað undursamlegt útlit [[Satúrnus (reikistjarna)|Satúrnusar]] og í [[Flórens]] uppgötvaði hann að Venus fer í gegnum breytingar stig eins og [[tunglið]] gerir.


== Tenglar ==
* {{Vísindavefurinn|1758|Hver var Galíleó Galíleí?}}
* {{Vísindavefurinn|1758|Hver var Galíleó Galíleí?}}



Útgáfa síðunnar 3. maí 2019 kl. 10:42

Vísindaheimspeki
16. öld
Galileo eftir Ottavio Leoni
Nafn: Galíleó Galílei
Fæddur: 15. febrúar 1564
Látinn 8. janúar 1642 (77 ára)

hahah crackheads, goða skemmtun

Uppgötvun sjónaukans

Eftirlíking af sjónauka Galíleó
  • „Hver var Galíleó Galíleí?“. Vísindavefurinn.