Ásbyrgi

Loftmynd af Ásbyrgi

Eyjan í Ásbyrgi

Skógurinn.

Botnstjörn

Tjaldssvæðið í Ásbyrgi.

Ásbyrgi er hamrakví í Vatnajökulsþjóðgarði, Jökulsárgljúfrum, Norðurþingi í Norður–Þingeyjarsýslu, og eitt af mestu náttúruundrum Íslands. Það er allt að 3,5 km á lengd inn í botn og um 1,1 km á breidd í mynni þess og helst svipuð breidd um þrjá km inn eftir því. Fyrstu tvo km er byrgið klofið af Eyjunni, miklu standbergi, sem er um 250 m á breidd og skiptir Ásbyrgi í tvennt. Hamraveggirnir eru um 90 – 100 m háir og eru lægstir fremst en hækka þegar innar dregur.

Dýralíf

Í skóginum og kjarrinu eru skógarþröstur og auðnutittlingur algengir, sem og músarindillinn. Upp úr 1970 fór fýll að verpa í hamraveggjunum og er þar nú þétt byggð. Skordýralíf er líka með ágætum eins og gefur að skilja á svo skjólsælum og gróðursælum stað og ber mest á blómaflugum, galdraflugur og hunangsflugur eru algengar. Geitungar hafa einnig tekið sér bólfestu þarna.

Tilurð

Ýmsar tilgátur hafa verið settar fram um tilurð þessarar hamrakvíar en líklegust er sú að hún hafi myndast þegar tvö hamfarahlaup urðu í Jökulsá á Fjöllum, hið fyrra fyrir um 8 -10 þúsund árum og hið síðara fyrir um 3 þúsund árum. Þjóðsagan skýrir þetta náttúrufyrirbæri á annan hátt. Sagan segir að þarna hafi Sleipnir, hestur Óðins, stigið fast niður fæti þegar hann var á ferð sinni um lönd og höf. Ásbyrgi sé því hóffar Sleipnis og eyjan í miðjunni sé far eftir hóftunguna.

Bergið í veggjum Ásbyrgis er úr beltóttu dyngjuhrauni. Hraunið rann frá gígnum Stóravíti efst á Þeistareykjarbungu fyrir 11 - 12 þúsund árum, skömmu eftir að jöklar ísaldar hörfuðu af svæðinu. Jarðfræðingar nefna hraunið Stóravítishraun. Stóravítisdyngjan er af sömu gerð eldfjalla og Skjaldbreiður og Trölladyngja og er stærsta hraundyngja landsins að efnismagni.

Þjónusta

Ásbyrgi í Jökulsárgljúfrum er innan Vatnajökulsþjóðgarðs og er mikill ferðamannastraumur þangað yfir sumartímann. Lagðir hafa verið göngustígar um svæðið og sett upp lítil upplýsingaskilti við þá, um þær trjá- og blómategundir sem þarna leynast. Ýmsar lengri og styttri gönguleiðir eru um svæðið. Skipulagðar gönguferðir eru á sumrin og hægt er að fá upplýsingar um þær í Gljúfrastofu, gestastofu þjóðgarðsins, við tjaldstæðin fremst í mynni Ásbyrgis.

Í samnefndum bæ Ásbyrgi, sem áður hét Byrgið, bjó eitt sinn Einar Benediktsson skáld og sagt er að hann hafi þar ort sum af bestu ljóðum sínum þar, t.d. Sumarmorgunn í Ásbyrgi.

Í Ásbyrgi hefur verið sjálfvirk veðurathugunarstöð frá árinu 1998.

Heimildir

• „Jökulsárgljúfur“. Sótt 12. mars 2006.
• Hjálmar R. Bárðarson. ÍSLAND svipur lands og þjóðar.
• Tómas Einarsson, Helgi Magnússon, Örlygur Hálfdanarson. Íslands handbókin.

Tenglar

Vefsíða Vatnajökulsþjóðgarðs Game Time Bitches