„Gúrka“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Orðsifjar – Útskýring á gúrku/agúrku ringulreiðinni miklu. |
||
| Lína 14: | Lína 14: | ||
|binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |
|binomial_authority = [[Carolus Linnaeus|L.]] |
||
|}} |
|}} |
||
'''Gúrka''' eða '''agúrka''' ([[fræðiheiti]]: ''Cucumis sativus'') er [[jurt]] í [[graskersætt]] sem er oft ræktuð. Jurtin er [[klifurjurt]] sem ber sívalan grænan [[ávöxtur|ávöxt]]. Jurtin á rætur að rekja til [[Indland]]s en er nú ræktuð víða um heiminn. |
'''Gúrka''' eða '''agúrka''' ([[fræðiheiti]]: ''Cucumis sativus'') er [[jurt]] í [[graskersætt]] sem er oft ræktuð. Jurtin er [[klifurjurt]] sem ber sívalan grænan [[ávöxtur|ávöxt]]. Jurtin á rætur að rekja til [[Indland]]s en er nú ræktuð víða um heiminn. Til eru mörg afbrigði af gúrku. |
||
== Uppruni orðsins == |
|||
Orðið á rætur sínar að rekja til síð-<nowiki/>[[gríska]] orðsins ''angoúrion'' (vatnsmelóna). Það orð varð í [[Slavnesk tungumál|slavneskum málum]] ''ogurk'' sem í suður-<nowiki/>[[Þýska|þýsku]] varð ''agúrka''. Orðið ''gúrka'' er stytting á ''agúrka''. Báðar útgáfur orðsins voru til í [[Danska|dönsku]] og náðu þaðan til Íslands. Í dag er ''agurk'' algengari útgáfan í dönsku, en ''gurke'' algengara í þýsku.<ref>[[Ásgeir Blöndal Magnússon]]. [[Íslensk orðsifjabók|''Íslensk orðsifjabók'']]. [[Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum]], 2008.</ref> |
|||
== Saga == |
== Saga == |
||
| Lína 22: | Lína 25: | ||
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1686642 „Gúrkutíð“; grein í Morgunblaðinu 1988] |
* [http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=1686642 „Gúrkutíð“; grein í Morgunblaðinu 1988] |
||
{{Commons|Cucumis sativus}} |
{{Commons|Cucumis sativus}} |
||
| ⚫ | |||
== Tilvísanir == |
|||
| ⚫ | |||
[[Flokkur:Graskersætt]] |
[[Flokkur:Graskersætt]] |
||
Útgáfa síðunnar 7. nóvember 2018 kl. 20:17
| Gúrka | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Gúrka er klifurjurt
| ||||||||||||||||
| Vísindaleg flokkun | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
| Tvínefni | ||||||||||||||||
| Cucumis sativus L. |
Gúrka eða agúrka (fræðiheiti: Cucumis sativus) er jurt í graskersætt sem er oft ræktuð. Jurtin er klifurjurt sem ber sívalan grænan ávöxt. Jurtin á rætur að rekja til Indlands en er nú ræktuð víða um heiminn. Til eru mörg afbrigði af gúrku.
Uppruni orðsins
Orðið á rætur sínar að rekja til síð-gríska orðsins angoúrion (vatnsmelóna). Það orð varð í slavneskum málum ogurk sem í suður-þýsku varð agúrka. Orðið gúrka er stytting á agúrka. Báðar útgáfur orðsins voru til í dönsku og náðu þaðan til Íslands. Í dag er agurk algengari útgáfan í dönsku, en gurke algengara í þýsku.[1]
Saga
Í Tímariti Hins íslenska bókmenntafélags árið 1890 lýsir garðyrkjufrömuðurinn Hans. J. G. Schierbeck landlæknir tilraunum sínum til gúrkuræktar fáeinum árum fyrr.[2] Eru það mögulega fyrstu tilraunir til ræktunar á gúrku á Íslandi.
Tenglar
Tilvísanir
- ↑ Ásgeir Blöndal Magnússon. Íslensk orðsifjabók. Stofnun Árna Magnússonar í íslenskum fræðum, 2008.
- ↑ http://timarit.is/view_page_init.jsp?pageId=2318345
