„Pólýnesía“: Munur á milli breytinga
m Removing Link GA template (handled by wikidata) |
tengill |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:Polynesia-triangle.png|thumb|Mynd sem sýnir [[þríhyrningur|þríhyrninginn]] sem er skilgreindur sem Pólýnesía]] |
[[Mynd:Polynesia-triangle.png|thumb|Mynd sem sýnir [[þríhyrningur|þríhyrninginn]] sem er skilgreindur sem Pólýnesía]] |
||
'''Pólýnesía''' (komið frá [[Gríska|grísku]] [[orð]]unum ''poly'' = margt og ''nesos'' = [[eyja]]) er stórt svæði í [[ |
'''Pólýnesía''' (komið frá [[Gríska|grísku]] [[orð]]unum ''poly'' = margt og ''nesos'' = [[eyja]]) er stórt svæði í [[Kyrrahaf]]i sem inniheldur meira en 1000 eyjar og telst til [[Eyjaálfa|Eyjaálfu]]. Upprunalega átti hugtakið við allar eyjurnar í Kyrrahafinu en í dag er það notað, [[landfræði]]lega, yfir [[þríhyrningur|þríhyrning]] með hornin [[Hawaii]], [[Nýja Sjáland]] og [[Páskaeyja|Páskaeyju]]. Hinir helstu eyjahóparnir innan þessa þríhyrnings eru [[Samóa]], [[Tonga]], og hinar ýmsu eyjakeðjur sem mynda [[Franska Pólýnesía|Frönsku Pólýnesíu]]. [[Mannfræði]]lega á hugtakið hins vegar við um einn hinna þriggju hluta Eyjaálfu, hinir verandi [[Míkrónesía]] og [[Melanesía]], þar sem allir frumbyggjarnir tilheyra einum hóp [[menning]]ar og [[mannfræði]]lega eftir aldir af þjóðflutningum um hafið. |
||
[[Mynd:Moorea baie cook.JPG|thumb|Cook flói á Moorea eyju, sem er hluti af [[Franska Pólýnesía|Frönsku Pólýnesíu]].]] |
[[Mynd:Moorea baie cook.JPG|thumb|Cook flói á Moorea eyju, sem er hluti af [[Franska Pólýnesía|Frönsku Pólýnesíu]].]] |
Nýjasta útgáfa síðan 14. október 2018 kl. 17:21
Pólýnesía (komið frá grísku orðunum poly = margt og nesos = eyja) er stórt svæði í Kyrrahafi sem inniheldur meira en 1000 eyjar og telst til Eyjaálfu. Upprunalega átti hugtakið við allar eyjurnar í Kyrrahafinu en í dag er það notað, landfræðilega, yfir þríhyrning með hornin Hawaii, Nýja Sjáland og Páskaeyju. Hinir helstu eyjahóparnir innan þessa þríhyrnings eru Samóa, Tonga, og hinar ýmsu eyjakeðjur sem mynda Frönsku Pólýnesíu. Mannfræðilega á hugtakið hins vegar við um einn hinna þriggju hluta Eyjaálfu, hinir verandi Míkrónesía og Melanesía, þar sem allir frumbyggjarnir tilheyra einum hóp menningar og mannfræðilega eftir aldir af þjóðflutningum um hafið.
Eftirfarandi eyjar eða eyjahópar eru ýmist ríki eða svæði sem eru pólýnesísk að menningu. Sumar eyjanna sem teljast pólýnesískar eru fyrir utan þríhyrninginn sem er notaður til að skilgreina svæðið sjálft.
- Bandaríska Samóa (tilheyrir Bandaríkjunum)
- Anuta (hluti Salómonseyja)
- Cooks-eyjar
- Páskaeyja (tilheyrir Chile)
- Emae (í Vanúatú)
- Franska Pólýnesía (tilheyrir Frakklandi)
- Hawaii (fylki í Bandaríkjunum)
- Kapingamarangi (tilheyrir Míkrónesíu)
- Loyalty eyjur (tilheyrir Nýju-Kaledóníu)
- Mele (í Vanúatú)
- Nýja Sjáland
- Niue (tilheyrir Nýja Sjálandi)
- Nuguria (í Papúu Nýju-Gíneu)
- Nukumanu (í Papúu Nýju-Gíneu)
- Nukuoro (tilheyrir Míkrónesíu)
- Ontong Java (hluti Salómonseyja)
- Pileni (hluti Salómonseyja)
- Rennell (hluti Salómonseyja)
- Rotuma (eyja allranyrst í Fídjí
- Samóa
- Sikaiana (hluti Salómonseyja)
- Swains Island (undir stjórn Bandarísku Samóa)
- Takuu (í Papúu Nýju-Gíneu)
- Tikopia (hluti Salómonseyja)
- Tokelau (tilheyrir Nýja Sjálandi)
- Tonga
- Tuvalu
- Wallis og Futuna (tilheyra Frakklandi)