„Fitusýra“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Nýjasta útgáfa síðan 13. september 2018 kl. 16:17

Fitusýra er karboxylsýra sem hefur vatnssækinn „haus“ og vatnsfælna kolefniskeðju (eða „hala“) með jafnri tölu kolefnisfrumeinda, allt frá 4 að 28. Fitusýra getur ýmist verið mettuð eða ómettuð. Fitusýrur myndast úr þríglýseríðum eða fosfólípíðum.

Fitusýrur eru mikilvægar dýrum sem orkugjafi því þær gefa frá sér mikið magn af ATP þegar þær umbreytast. Margar gerðir frumna geta notað annaðhvort glúkósa eða fitusýrur sem orkugjafa. Fitusýrur með langri keðju geta ekki flust í gegnum heilatálmann og nýtast því ekki sem orkugafi í miðtaugakerfinu, en það á ekki við um fitusýrur með meðallangri eða stuttri keðju sem geta færst í gegnum heilatálmann.

Franski efnafræðingurinn Michel Eugène Chevreul var fyrsti vísindamaðurinn til að nota hugtakið „fitusýra“.

Þessi efnafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 [[Mynd:Rasyslami.jpg|thumb|250px|Þrívíddarlíkön af ólíkum fitusýrum.]]
-'''Fitusýra''' er [[karboxylsýra]] sem samanstendur af vatnssæknum „hausi“ og vatnsfælinni [[kolefniskeðja|kolefniskeðju]] (eða „hala“) með jöfnum fjölda kolefnisfrumeinda, allt frá 4 að 28. Fitusýra getur ýmist verið [[mettun|mettuð]] eða ómettuð. Fitusýrur eru myndaðar af [[þríglýseríð]]um eða [[fosfólípíð]]um.
+'''Fitusýra''' er [[karboxylsýra]] sem hefur vatnssækinn „haus“ og vatnsfælna [[kolefniskeðja|kolefniskeðju]] (eða „hala“) með jafnri tölu kolefnisfrumeinda, allt frá 4 að 28. Fitusýra getur ýmist verið [[mettun|mettuð]] eða ómettuð. Fitusýrur myndast úr [[þríglýseríð]]um eða [[fosfólípíð]]um.
-Fitusýrur eru mikilvægur orkugjafi fyrir dýr því þær gefa frá sér mikið magn af [[Adenósínþrífosfat|ATP]] þegar þær umbrotna. Margar frumutegundir geta notað annaðhvort [[glúkósi|glúkósa]] eða fitusýrur sem orkugjafa. Fitusýrur með langri keðju geta ekki flust í gegnum [[heilatálmi|heilatálmann]] og því geta ekki verið notaðar sem orkugafi í [[miðtaugakerfið|miðtaugakerfinu]] ólíkt fitusýrur með meðallangri eða stuttri keðju sem geta færst í gegnum heilatálmann.
+Fitusýrur eru mikilvægar dýrum sem orkugjafi því þær gefa frá sér mikið magn af [[Adenósínþrífosfat|ATP]] þegar þær umbreytast. Margar gerðir frumna geta notað annaðhvort [[glúkósi|glúkósa]] eða fitusýrur sem orkugjafa. Fitusýrur með langri keðju geta ekki flust í gegnum [[heilatálmi|heilatálmann]] og nýtast því ekki sem orkugafi í [[miðtaugakerfið|miðtaugakerfinu]], en það á ekki við um fitusýrur með meðallangri eða stuttri keðju sem geta færst í gegnum heilatálmann.
 Franski efnafræðingurinn [[Michel Eugène Chevreul]] var fyrsti vísindamaðurinn til að nota hugtakið „fitusýra“.