„Setningafræði“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
m Tók aftur breytingar 193.4.142.107 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Cessator Merki: Afturköllun |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Setningafræði''' (sem áður hét '''orðskipunarfræði''') er sú undirgrein [[málfræði]] sem fæst við gerð setninga (hvernig orð raðast saman) og setningarliða og innbyrðis tengsl þeirra. Frægust íslenskra bóka um setningafræði er ''„[[Íslensk setningafræði]]“'' eftir [[Jakob Jóh. Smári|Jakob Jóh. Smára]], sem kom út árið [[1920]] |
'''Setningafræði''' (sem áður hét '''orðskipunarfræði''') er sú undirgrein [[málfræði]] sem fæst við gerð setninga (hvernig orð raðast saman) og setningarliða og innbyrðis tengsl þeirra. Frægust íslenskra bóka um setningafræði er ''„[[Íslensk setningafræði]]“'' eftir [[Jakob Jóh. Smári|Jakob Jóh. Smára]], sem kom út árið [[1920]]. |
||
Í hverri fullkominni setningu eru tveir meginhlutar; [[frumlag]] (það sem eitthvað er sagt um) og [[umsögn]] (það sem sagt er um frumlagið). Aðrir setningarhlutar eru [[sagnfylling]], [[andlag]], [[einkunn]] og [[viðlag]]. |
Í hverri fullkominni setningu eru tveir meginhlutar; [[frumlag]] (það sem eitthvað er sagt um) og [[umsögn]] (það sem sagt er um frumlagið). Aðrir setningarhlutar eru [[sagnfylling]], [[andlag]], [[einkunn]] og [[viðlag]]. |
||
Lína 5: | Lína 5: | ||
==Þrískipting setningarhluta== |
==Þrískipting setningarhluta== |
||
[[Setningarhluti|Setningarhlutum]] má skipta í 3 hópa eftir hlutverki í [[setning]]u og stöðu þeirra. Þessa hópar eru: |
[[Setningarhluti|Setningarhlutum]] má skipta í 3 hópa eftir hlutverki í [[setning]]u og stöðu þeirra. Þessa hópar eru: |
||
* [[Aðalorð]]: [[Frumlag]], [[umsögn]], [[andlag |
* [[Aðalorð]]: [[Frumlag]], [[umsögn]], [[andlag]] og [[sagnfylling]]. |
||
* [[Fylgiorð]]: [[Hliðstæð einkunn]], [[fallstýrð einkunn]] ([[eignarfallseinkunn]]), [[viðurlag]] og [[sagnfylling með andlagi]]. |
* [[Fylgiorð]]: [[Hliðstæð einkunn]], [[fallstýrð einkunn]] ([[eignarfallseinkunn]]), [[viðurlag]] og [[sagnfylling með andlagi]]. |
||
* [[Viðliðir]]: [[Tengiliður]], [[atviksliður]] og [[forsetningarliður]]. |
* [[Viðliðir]]: [[Tengiliður]], [[atviksliður]] og [[forsetningarliður]]. |
Útgáfa síðunnar 1. mars 2018 kl. 09:17
Setningafræði (sem áður hét orðskipunarfræði) er sú undirgrein málfræði sem fæst við gerð setninga (hvernig orð raðast saman) og setningarliða og innbyrðis tengsl þeirra. Frægust íslenskra bóka um setningafræði er „Íslensk setningafræði“ eftir Jakob Jóh. Smára, sem kom út árið 1920.
Í hverri fullkominni setningu eru tveir meginhlutar; frumlag (það sem eitthvað er sagt um) og umsögn (það sem sagt er um frumlagið). Aðrir setningarhlutar eru sagnfylling, andlag, einkunn og viðlag.
Þrískipting setningarhluta
Setningarhlutum má skipta í 3 hópa eftir hlutverki í setningu og stöðu þeirra. Þessa hópar eru:
- Aðalorð: Frumlag, umsögn, andlag og sagnfylling.
- Fylgiorð: Hliðstæð einkunn, fallstýrð einkunn (eignarfallseinkunn), viðurlag og sagnfylling með andlagi.
- Viðliðir: Tengiliður, atviksliður og forsetningarliður.