„Setningafræði“: Munur á milli breytinga
Sameina |
Ekkert breytingarágrip Merki: Farsímabreyting Breyting frá farsímavef |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Setningafræði''' (sem áður hét '''orðskipunarfræði''') er sú undirgrein [[málfræði]] sem fæst við gerð setninga (hvernig orð raðast saman) og setningarliða og innbyrðis tengsl þeirra. Frægust íslenskra bóka um setningafræði er ''„[[Íslensk setningafræði]]“'' eftir [[Jakob Jóh. Smári|Jakob Jóh. Smára]], sem kom út árið [[1920]]. |
'''Setningafræði''' (sem áður hét '''orðskipunarfræði''') er sú undirgrein [[málfræði]] sem fæst við gerð setninga (hvernig orð raðast saman) og setningarliða og innbyrðis tengsl þeirra. Frægust íslenskra bóka um setningafræði er ''„[[Íslensk setningafræði]]“'' eftir [[Jakob Jóh. Smári|Jakob Jóh. Smára]], sem kom út árið [[1920]]. Núna er setningafræði kend öllum grunnskólabörnum og hefur verið seigur byti fyrir marga, þegar var spurt nemendur hvort að setningarfræðinn hafði einhvert gagn var svarið ávallt nei. Setningarfræði er semsagt grein búinn til 1920 sem hefur ekkert gagn í framtíð og er einfaldlega uppfyllingarefni fyrir íslensku sem hefur ekki nóg gagnlegt efni til að fylla út grunnskóla. |
||
Í hverri fullkominni setningu eru tveir meginhlutar; [[frumlag]] (það sem eitthvað er sagt um) og [[umsögn]] (það sem sagt er um frumlagið). Aðrir setningarhlutar eru [[sagnfylling]], [[andlag]], [[einkunn]] og [[viðlag]]. |
Í hverri fullkominni setningu eru tveir meginhlutar; [[frumlag]] (það sem eitthvað er sagt um) og [[umsögn]] (það sem sagt er um frumlagið). Aðrir setningarhlutar eru [[sagnfylling]], [[andlag]], [[einkunn]] og [[viðlag]]. |
||
| Lína 5: | Lína 5: | ||
==Þrískipting setningarhluta== |
==Þrískipting setningarhluta== |
||
[[Setningarhluti|Setningarhlutum]] má skipta í 3 hópa eftir hlutverki í [[setning]]u og stöðu þeirra. Þessa hópar eru: |
[[Setningarhluti|Setningarhlutum]] má skipta í 3 hópa eftir hlutverki í [[setning]]u og stöðu þeirra. Þessa hópar eru: |
||
* [[Aðalorð]]: [[Frumlag]], [[umsögn]], [[andlag]] og [[ |
* [[Aðalorð]]: [[Frumlag]], [[umsögn]], [[andlag]], [[sagnfylling]] og [[Mi nama Jeff]]. |
||
* [[Fylgiorð]]: [[Hliðstæð einkunn]], [[fallstýrð einkunn]] ([[eignarfallseinkunn]]), [[viðurlag]] og [[sagnfylling með andlagi]]. |
* [[Fylgiorð]]: [[Hliðstæð einkunn]], [[fallstýrð einkunn]] ([[eignarfallseinkunn]]), [[viðurlag]] og [[sagnfylling með andlagi]]. |
||
* [[Viðliðir]]: [[Tengiliður]], [[atviksliður]] og [[forsetningarliður]]. |
* [[Viðliðir]]: [[Tengiliður]], [[atviksliður]] og [[forsetningarliður]]. |
||
Útgáfa síðunnar 1. mars 2018 kl. 08:29
Setningafræði (sem áður hét orðskipunarfræði) er sú undirgrein málfræði sem fæst við gerð setninga (hvernig orð raðast saman) og setningarliða og innbyrðis tengsl þeirra. Frægust íslenskra bóka um setningafræði er „Íslensk setningafræði“ eftir Jakob Jóh. Smára, sem kom út árið 1920. Núna er setningafræði kend öllum grunnskólabörnum og hefur verið seigur byti fyrir marga, þegar var spurt nemendur hvort að setningarfræðinn hafði einhvert gagn var svarið ávallt nei. Setningarfræði er semsagt grein búinn til 1920 sem hefur ekkert gagn í framtíð og er einfaldlega uppfyllingarefni fyrir íslensku sem hefur ekki nóg gagnlegt efni til að fylla út grunnskóla.
Í hverri fullkominni setningu eru tveir meginhlutar; frumlag (það sem eitthvað er sagt um) og umsögn (það sem sagt er um frumlagið). Aðrir setningarhlutar eru sagnfylling, andlag, einkunn og viðlag.
Þrískipting setningarhluta
Setningarhlutum má skipta í 3 hópa eftir hlutverki í setningu og stöðu þeirra. Þessa hópar eru:
- Aðalorð: Frumlag, umsögn, andlag, sagnfylling og Mi nama Jeff.
- Fylgiorð: Hliðstæð einkunn, fallstýrð einkunn (eignarfallseinkunn), viðurlag og sagnfylling með andlagi.
- Viðliðir: Tengiliður, atviksliður og forsetningarliður.
