„Kalín“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
nokkrar orðalagsbreytingar
Tekið út orðið Potassium sem er enska og ekki notað í íslensku.
 
Lína 15: Lína 15:
| Efnisástand = Fast efni
| Efnisástand = Fast efni
}}
}}
'''Kalín''', '''kalíum''' eða '''Potassium''' ([[latína]]: ''kalium'' úr [[arabíska|arabísku]]: القَلْيَه‎ ''al-qalyah'' „jurtaaska“, orðið [[alkalí]] er af sömu rót) er [[frumefni]] með [[efnatákn]]ið '''K''' og er númer nítján í [[lotukerfið|lotukerfinu]]. Þetta er mjúkur, silfurhvítur, málmkenndur [[alkalímálmur]] sem í náttúrunni finnst aðeins sem jónískt salt, bundinn öðrum frumefnum í [[sjó]] og mörgum [[steinefni|steinefnum]].
'''Kalín''', eða '''kalíum''' ([[latína]]: ''kalium'' úr [[arabíska|arabísku]]: القَلْيَه‎ ''al-qalyah'' „jurtaaska“, orðið [[alkalí]] er af sömu rót) er [[frumefni]] með [[efnatákn]]ið '''K''' og er númer nítján í [[lotukerfið|lotukerfinu]]. Þetta er mjúkur, silfurhvítur, málmkenndur [[alkalímálmur]] sem í náttúrunni finnst aðeins sem jónískt salt, bundinn öðrum frumefnum í [[sjó]] og mörgum [[steinefni|steinefnum]].


Kalín er nauðsynlegt virkni [[fruma|frumna]] í öllum [[lífvera|lífverum]] og finnst því í vefjum bæði dýra og jurta, sérstaklega í jurtafrumum þar sem mestur þéttleiki kalíns er í [[ávöxtur|ávöxtum]]. Kalín [[oxun|oxast]] fljótt í [[loft]]i, er mjög hvarfgjarnt, sérstaklega í snertingu við [[vatn]], og líkist [[natrín]]i efnafræðilega.
Kalín er nauðsynlegt virkni [[fruma|frumna]] í öllum [[lífvera|lífverum]] og finnst því í vefjum bæði dýra og jurta, sérstaklega í jurtafrumum þar sem mestur þéttleiki kalíns er í [[ávöxtur|ávöxtum]]. Kalín [[oxun|oxast]] fljótt í [[loft]]i, er mjög hvarfgjarnt, sérstaklega í snertingu við [[vatn]], og líkist [[natrín]]i efnafræðilega.

Nýjasta útgáfa síðan 10. febrúar 2018 kl. 16:49

  Natrín  
Kalín Kalsín
  Rúbidín  
Efnatákn K
Sætistala 19
Efnaflokkur Alkalímálmur
Eðlismassi 856,0 kg/
Harka 0,4
Atómmassi 39,0983 g/mól
Bræðslumark 336,53 K
Suðumark 1032,0 K
Efnisástand
(við staðalaðstæður)
Fast efni
Lotukerfið

Kalín, eða kalíum (latína: kalium úr arabísku: القَلْيَه‎ al-qalyah „jurtaaska“, orðið alkalí er af sömu rót) er frumefni með efnatáknið K og er númer nítján í lotukerfinu. Þetta er mjúkur, silfurhvítur, málmkenndur alkalímálmur sem í náttúrunni finnst aðeins sem jónískt salt, bundinn öðrum frumefnum í sjó og mörgum steinefnum.

Kalín er nauðsynlegt virkni frumna í öllum lífverum og finnst því í vefjum bæði dýra og jurta, sérstaklega í jurtafrumum þar sem mestur þéttleiki kalíns er í ávöxtum. Kalín oxast fljótt í lofti, er mjög hvarfgjarnt, sérstaklega í snertingu við vatn, og líkist natríni efnafræðilega.

Almenn einkenni[breyta | breyta frumkóða]

Kalín er eðlisléttara en vatn og annar léttasti málmurinn, á eftir litíni. Það er mjúkt, fast efni sem auðveldlega má skera með hníf og er silfrað á litinn þegar yfirborðið er tært. Það oxast hratt þegar það kemst í snertingu við loft og verður því að geyma það í jarð- eða steinolíu.

Líkt og aðrir alkalímálmar hvarfast kalín af miklum krafti við vatn og myndar þá vetni. Ef því er dýft í vatn getur kviknað í því sjálfkrafa. Sölt þess gefa frá sér fjólubláan lit ef þau eru sett í eld.

Notkun[breyta | breyta frumkóða]

  Þessi efnafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.