„Alsjá“: Munur á milli breytinga
Ný síða: '''Alsjá''' eða Panopticon er fangelsishönnun og hugmynd frá félagsfræðingnum og heimspekingnum Jeremy Bentham en hann hannaði 18. aldar fyrirmyndarfangelsi sem hann nefn... |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 2: | Lína 2: | ||
Heimspekingurinn [[Michel Foucault]] notaði alsjána sem líkingu í kenningum sínum um vald og um hvernig ögunarkerfi samfélagsins virkuðu. Hann skoðaði hugmyndir um mannúðlegar refsingar glæpamanna og lýsti alsjánni sem skilvirkri leið til að aga þegna þar sem stöðugur sýnileiki og vitneskja fangans um til hvers væri ætlast af honum leiddi til sjálfsritskoðunar, fanginn fer að fylgjast með sér sjálfum. Valdið verður sjálvirkt og óháð einstaklingum. |
Heimspekingurinn [[Michel Foucault]] notaði alsjána sem líkingu í kenningum sínum um vald og um hvernig ögunarkerfi samfélagsins virkuðu. Hann skoðaði hugmyndir um mannúðlegar refsingar glæpamanna og lýsti alsjánni sem skilvirkri leið til að aga þegna þar sem stöðugur sýnileiki og vitneskja fangans um til hvers væri ætlast af honum leiddi til sjálfsritskoðunar, fanginn fer að fylgjast með sér sjálfum. Valdið verður sjálvirkt og óháð einstaklingum. |
||
== Tengill == |
|||
* [http://www.dv.is/menning/2018/2/8/sidasta-stora-outgefna-heimspekiverk-20-aldarinnar-kemur/ Bókin sem heimspekingar hafa beðið eftir í 34 ár - síðasta verk Foucault er loksins komið út] (DV 8. febrúar 2018) |
|||
Útgáfa síðunnar 10. febrúar 2018 kl. 11:22
Alsjá eða Panopticon er fangelsishönnun og hugmynd frá félagsfræðingnum og heimspekingnum Jeremy Bentham en hann hannaði 18. aldar fyrirmyndarfangelsi sem hann nefndi Panopticon. Þessi fangelsishönnun byggir á því að varðstöð fangavarðar er í miðjunni og fangaklefar allt umhverfis og fangavörður hefur yfirsýn yfir alla klefana og fangavörður getur fylgst með hverjum fanga án þess að hann viti af því að verið sé að fylgjast með honum. Hver fangi getur hins vegar ekki vitað á hverju augnabliki hvort fangavörðurinn sé að fylgjast með honum.
Heimspekingurinn Michel Foucault notaði alsjána sem líkingu í kenningum sínum um vald og um hvernig ögunarkerfi samfélagsins virkuðu. Hann skoðaði hugmyndir um mannúðlegar refsingar glæpamanna og lýsti alsjánni sem skilvirkri leið til að aga þegna þar sem stöðugur sýnileiki og vitneskja fangans um til hvers væri ætlast af honum leiddi til sjálfsritskoðunar, fanginn fer að fylgjast með sér sjálfum. Valdið verður sjálvirkt og óháð einstaklingum.