„Moldóva“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
mEkkert breytingarágrip
TohaomgBot (spjall | framlög)
m BOT: Replaced raster image with an image of format SVG.
Lína 4: Lína 4:
| nafn_í_eignarfalli = Moldóvu
| nafn_í_eignarfalli = Moldóvu
| fáni = Flag of Moldova.svg
| fáni = Flag of Moldova.svg
| skjaldarmerki = Coat of arms of Moldova.png
| skjaldarmerki = Coat of arms of Moldova.svg
| staðsetningarkort = Location_Moldova_Europe.png
| staðsetningarkort = Location_Moldova_Europe.png
| þjóðsöngur = [[Limba Noastră]]
| þjóðsöngur = [[Limba Noastră]]

Útgáfa síðunnar 21. desember 2017 kl. 19:25

Ekki rugla saman við sögulega héraðið Moldavíu.
Republica Moldova
Fáni Moldóvu Skjaldarmerki Moldóvu
Fáni Skjaldarmerki
Þjóðsöngur:
Limba Noastră
Staðsetning Moldóvu
Höfuðborg Kisínev
Opinbert tungumál rúmenska, rússneska, úkraínska, gagauzíska
Stjórnarfar Lýðveldi

Forseti
Forsætisráðherra
Nicolae Timofti
Iurie Leancă
Sjálfstæði
 • Frá Sovétríkjunum 27. ágúst 1991 
Flatarmál
 • Samtals
 • Vatn (%)
138. sæti
33.843 km²
1,4
Mannfjöldi
 • Samtals (2013)
 • Þéttleiki byggðar
132. sæti
3.153.731
98/km²
VLF (KMJ) áætl. 2012
 • Samtals 14,884 millj. dala (140. sæti)
 • Á mann 4.186 dalir (137. sæti)
Gjaldmiðill Leu (MDL)
Tímabelti UTC +2/+3
Þjóðarlén .md
Landsnúmer ++373

Moldóva eða Moldavía er landlukt land í Austur-Evrópu með landamæriRúmeníu til vesturs og Úkraínu til norðurs, austurs og suðurs. Í landinu búa um 3,5 milljónir manna og stærð þess nemur um þriðjungi Íslands. Höfuðborgin heitir Kisínev (ritað Chișinău á rúmensku). Tveir þriðju landsmanna tala rúmensku sem er opinbert tungumál landsins.

Landið var frá fornu fari austurhluti furstadæmisins Moldavíu en árið 1812 lét Tyrkjaveldi Rússneska keisaradæminu þennan hluta í té. Landið var þá þekkt sem Bessarabía. Vesturhlutinn varð hluti af Furstadæminu Rúmeníu þegar það varð til árið 1859. Eftir fyrri heimsstyrjöld lagði Rúmenía landið undir sig en Sovétríkin viðurkenndu ekki þau yfirráð. Í síðari heimsstyrjöld lögðu Sovétríkin Bessarabíu aftur undir sig. Moldóva lýsti síðan yfir sjálfstæði eftir hina misheppnuðu valdaránstilraun 1991.

Austan við ána Dnjestr sem rennur í gegnum landið er héraðið Transnistría þar sem meirihluti íbúa er rússneskumælandi. Transnistría lýsti yfir stofnun sjálfstæðs sovétlýðveldis árið 1990. Moldóva reyndi að leggja héraðið undir sig í stríðinu um Transnistríu en mistókst þar sem héraðið fékk herstyrk frá Rússlandi og Úkraínu. Héraðið er því de facto sjálfstætt þótt alþjóðasamfélagið líti enn á það sem hluta Moldóvu.

Moldóva er dæmigert landbúnaðarland. Þar eru meðal annars stór ræktarlönd með vínþrúgum til vínframleiðslu og rósum fyrir ilmefnaiðnaðinn.

Heiti

Landið dregur nafn sitt af ánni Moldóvu en árdalur hennar var valdamiðstöð þegar furstadæmið Moldóva var stofnað árið 1359. Hvaðan áin fær nafn sitt er óljóst. Sagnaritararnir Grigore Ureche og Dimitrie Cantemir segja frá því að fyrsti furstinn, Dragoș, hafi verið á úruxaveiðum og að hundur hans, Molda, hafi drukknað í ánni, uppgefinn eftir eltingarleikinn. Furstinn hafi nefnd ána eftir hundinum og furstadæmið síðan dregið nafn sitt af ánni. Sögulega héraðið Moldavía sem furstadæmið náði yfir nær frá Austur-Karpatafjöllum að áni Dnjestr en það er að hluta innan núverandi Rúmeníu, að hluta Moldavía og að hluta innan landamæra Úkraínu.

Um stutt skeið á 10. áratug 20. aldar var nafnið skrifað bæði Moldóva og Moldavía. Eftir upplausn Sovétríkjanna var aðeins notast við rúmensku útgáfuna, Moldóva. Formlegt heiti landsins er Lýðveldið Moldóva.

Stjórnsýsluskipting

Moldóva skiptist í 32 stjórnsýsluumdæmi, þrjú bæjarfélög og tvö sjálfstjórnarhéruð (Gagauzía og Transnistría). Staða Transnistríu er umdeild og Moldóva hefur ekki stjórn hennar með höndum.

Í Moldóvu eru 66 borgir og 916 sveitarfélög.

þrjú bæjarfélög:

eitt sjálfstjórnarsvæði:

  1. Gagauzia

og eitt umdeilt svæði:

  1. Transnistría
  Þessi landafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.