„Hallgrímur Eldjárnsson“: Munur á milli breytinga
mEkkert breytingarágrip |
m |
||
Lína 45: | Lína 45: | ||
[[Flokkur:Íslenskir prestar]] |
[[Flokkur:Íslenskir prestar]] |
||
[[Flokkur:Íslensk skáld]] |
[[Flokkur:Íslensk skáld]] |
||
{{fd|1723|1779}} |
Útgáfa síðunnar 11. febrúar 2017 kl. 00:51
Hallgrímur Eldjárnsson, f. 1. ágúst 1723 á Auðbrekku í Hörgárdal, d. 12. apríl 1779. Foredrar Eldjárn Jónsson prestur á Möðruvöllum (d. nóv. 1725) og kona hans Þórvör Egilsdóttir frá Glaumbæ (d. 1724).
Nám og störf
Hallgrímur ólst upp á Hrafnagili hjá Þorsteini prófasti Ketilssyni. Hann fór í Hólaskóla og útskrifaðist þaðan 1744. Sigldi til Hafnar og lauk embættisprófi í guðfræði 1746. Hóf búskap á Kristnesi 1747 og árið eftir var hann vígður aðstoðarprestur Þorsteins fóstra síns í Hrafnagili. Fékk Bægisá 1751. Sótti um Laufás og flutti þangað 1768 en sótti svo um Grenjaðarstað sama ár og fékk. Þangað flutti hann 1769 og sat þar til æviloka. [1]
Kveðskapur
Hallgrímur var skáld gott og orti bæði trúarleg og veraldleg kvæði en fátt hefur verið prentað og ekkert getur kallast þekkt í dag.
- Minningakvæði um Hallgrím Pétursson (prentað með Hallgrímskveri frá og með útgáfunni 1765)
- Ævikvæði
- Dúðadurtskvæði (prentað í Þjóðsögum Ólafs Davíðssonar)
- Leppalúðakvæði
- Grýlukvæði
- Tröllaslagur (120 erinda bálkur gegn hrossaketsáti)
- Vökulúður (prentaður í útfararminningu Magnúsar Gíslasonar amtmanns)
- Sumarheilsan (hefur verið prentað)
- Tíðavísur
- Huggunarklasi, ort út af heilagri ritningu
- Ljóðmæli yfir guðspjöll allra helgidaga
"Margt af kveðskap hans er ort af íþrótt enda var Hallgrímur talinn í röð fremstu skálda á sinni tíð. Öll er sú kveðandi þó löngu gleymd og rykfellur nú í kjöllurum og geymsluloftum safna. Hallgrímur var enginn nýjungamaður í ljóðagerð, hreintrúarmaður eins og vera bar á hans dögum og nokkuð vandlætingasamur. Skáldskapur hans og hugmyndir voru því lítt að skapi skeytingarminni manna en lausungarmeiri á síðari og breytnari tímum. Tilviljanir og tíska ráða víst talsverðu um það hvað telst mikill skáldskapur og hvað ekki." [2] Barátta Hallgríms og yrkingar gegn hrossaketsáti hafa þótt nokkur ljóður á ráði hans en þar var hann barn síns tíma.
Dæmi um kveðskap hans er eftirfarandi erindi sem hann orti er hann kvaddi Kaupmannahöfn og hélt heim að loknu námi þar 1746:
- Far Hafnar frægi staður
- far vel, þig aldrei sé eg meir
- frá þér eg ferðast glaður
- frá þér til Íslands geð mitt þreyr
- föðurláð framar met eg
- frið og náð hreppt þar get eg
- en um þitt ráð, tönn fyrir tungu set eg.
Einkahagir
Kona Hallgríms var Ólöf Jónsdóttir (d. 1757) prests á Völlum í Svarfaðardal Halldórssonar.
Börn:
- Eldjárn stúdent (1748-1825)
- Snjálaug (1748-1814)
- Jón prestur í Þingmúla (1749-1815)
- Þorsteinn í Stærraárskógi (1752-1791)
- Þórvör (1754-1764)
- Ólöf (1755-1815)
Tengt efni: Eldjárnsþáttur. Halldór Ármann Sigurðsson 2002.