1992

Ár

1989 1990 1991 – 1992 – 1993 1994 1995

Áratugir

1981–1990 – 1991–2000 – 2001–2010

Aldir

19. öldin – 20. öldin – 21. öldin

Árið 1992 (MCMXCII í rómverskum tölum) var 92. ár 20. aldar og hlaupár sem hófst á miðvikudegi samkvæmt gregoríska tímatalinu.

Atburðir

Janúar

Ratsjárstöðin á Bolafjalli.

• 1. janúar - Boutros Boutros-Ghali tók við embætti aðalritara Sameinuðu þjóðanna.
• 1. janúar - Framleiðslu tölvunnar Atari 2600 var hætt 15 árum eftir að hún kom fyrst á markað.
• 2. janúar - Boris Jeltsín batt enda á verðlagshöft sem leiddi til þess að verð á sumum vörutegundum margfaldaðist.
• 6. janúar - Armenar í Nagornó-Karabak lýstu yfir stofnun Nagornó-Karabaklýðveldisins.
• 7. janúar - Flugher Júgóslavíu skaut niður þyrlu með þremur eftirlitsmönnum frá Evrópusambandinu.
• 8. janúar - George H. W. Bush Bandaríkjaforseti varð alvarlega veikur í kvöldverði í Japan. Hann kastaði upp í kjöltu Kiichi Miyazawa forsætisráðherra og féll svo í yfirlið.
• 9. janúar - Bosníuserbar lýstu yfir stofnun sjálfstæðs lýðveldis í Bosníu-Hersegóvínu.
• 12. janúar - Hætt var við aðra umferð þingkosninga í Alsír þegar Íslamski frelsisframvörðurinn sigraði fyrri umferðina.
• 14. janúar - Hitamet í janúar var sett á Dalatanga: 18,8°C.
• 15. janúar - Evrópusambandið viðurkenndi sjálfstæði Króatíu og Slóveníu.
• 16. janúar - Borgarastyrjöldinni í El Salvador sem staðið hafði í tólf ár lauk með friðarsamningum í Mexíkóborg.
• 18. janúar - Ratsjárstöð tók til starfa á Bolafjalli fyrir ofan Bolungarvík.
• 18. janúar - Yfir 100.000 manns mótmæltu flokksræði KANU í Naíróbí í Kenýa.
• 24. janúar - Ofursti og liðþjálfi í Atlacatl-herfylkinu voru dæmdir fyrir morð á sex jesúítaprestum og húshjálp þeirra árið 1989.
• 25. janúar - Þorgeir Þorgeirson gegn íslenska ríkinu: Mannréttindadómstóll Evrópu dæmdi Þorgeiri í vil.
• 26. janúar - Boris Jeltsín tilkynnti að Rússland mundi hætta að beina kjarnavopnum á bandarískar borgir.
• 27. janúar - Bandaríska verslunarkeðjan Macy's óskaði eftir gjaldþrotaskiptum.
• 30. janúar - Stórréttarhöldin í Palermó: Áfrýjunardómstóll í Róm staðfesti dóma yfir 360 af 474 ákærðum í samtals 2.665 ára fangelsisvist.
• 31. janúar - Þjóðhöfðingjar 12 fastalanda öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna og flestra hinna aðildarlandanna hittust í New York-borg til að ræða nýja heimsskipan í kjölfar endaloka Kalda stríðsins.

Febrúar

Sjúkrabílar flytja lík íbúa Khojaly.

• 1. febrúar - Bandaríska strandgæslan hóf að flytja flóttamenn frá Haítí aftur til heimalands síns.
• 4. febrúar - Framkvæmdanefnd um einkavæðingu var skipuð af fulltrúum þriggja íslenskra ráðuneyta.
• 4. febrúar - Hugo Chávez leiddi misheppnaða valdaránstilraun í Venesúela.
• 7. febrúar – Evrópusambandið var stofnað með Maastrichtsamningnum.
• 8. febrúar - Vetrarólympíuleikarnir voru settir í Albertville í Frakklandi.
• 9. febrúar - Borgarastyrjöldin í Alsír: Stjórnvöld lýstu yfir neyðarástandi og hófu handtökur meðlima íslamska frelsisframvarðarins.
• 10. febrúar - Mike Tyson var ákærður fyrir að hafa nauðgað Desiree Washington.
• 14. febrúar - Úkraína og fjögur önnur fyrrum Sovétríki höfnuðu tillögu Rússa um að reka sameiginlegan her.
• 14. febrúar - Samningurinn um evrópska efnahagssvæðið var undirritaður af fulltrúum Evrópusambandsins og EFTA.
• 15. febrúar - Fyrsta Fokker 50-flugvél Flugleiða hf, Ásdís, kom til landsins og lenti á Akureyri.
• 16. febrúar - Ísraelsk árásarþyrla myrti leiðtoga Hezbollah í Líbanon, Abbas al-Musawi, og son hans.
• 17. febrúar - Mani pulite hófst á Ítalíu með handtöku Mario Chiesa.
• 20. febrúar - Enska úrvalsdeildin í knattspyrnu var stofnuð og tók við sem efsta deild á Englandi.
• 21. febrúar - Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti að senda friðargæslulið til Júgóslavíu.
• 23. febrúar - Skuttogarinn Krossnes frá Grundarfirði sökk á Halamiðum. Þrír fórust en níu var bjargað. Þetta var fyrsti íslenski skuttogarinn sem sökk.
• 24. febrúar - Kurt Cobain gekk að eiga Courtney Love.
• 25. febrúar - Fjöldamorðin í Khojaly: Hundruð íbúa Khojaly í Nagornó-Karabak voru myrtar af armenskum hersveitum þegar þeir reyndu að flýja bæinn.
• 29. febrúar - Reykjavíkurborg hélt upp á það að íbúafjöldinn hefði náð eitt hundrað þúsund manns. Í tilefni af því var öllum 100 ára Reykvíkingum og eldri boðið til veislu í Höfða.

Mars

Stimpill sem staðfestir þátttöku í þjóðaratkvæðagreiðslunni í Suður-Afríku.

• 1. mars - Íbúar Bosníu og Hersegóvínu samþykktu sjálfstæði í þjóðaratkvæðagreiðslu. Bosníu-Serbar sniðgengu atkvæðagreiðsluna.
• 1. mars - Fyrstu fórnarlömb Bosníustríðsins féllu, serbneskur faðir brúðguma og rétttrúnaðarprestur í Sarajevó.
• 2. mars - Transnistríustríðið hófst.
• 2. mars - Microsoft setti Windows 3.1 á markað.
• 3. mars - 263 létust í versta kolanámuslysi í sögu Tyrklands við Zonguldak.
• 4. mars - Hæstiréttur Alsír bannaði Íslömsku frelsisfylkinguna.
• 4. mars - Þættirnir Ævintýri Indiana Jones hófu göngu sína á ABC.
• 6. mars - Tölvuvírusinn Michelangelo hóf að smitast milli tölva.
• 9. mars - Alþýðulýðveldið Kína undirritaði Samning um að dreifa ekki kjarnavopnum.
• 11. mars - Fyrrum ritstjóri spænska dagblaðsins El Diario La Prensa, Manuel de Dios Unanue, var myrtur á veitingastað í New York. Hann hafði fengið hótanir frá kólumbískum eiturlyfjahringjum.
• 12. mars - Máritíus varð lýðveldi.
• 12. mars - Ítalski stjórnmálamaðurinn Salvo Lima var myrtur af sikileysku mafíunni í Palermó.
• 13. mars - Hundruð létu lífið þegar Erzincan-jarðskjálftinn reið yfir austurhluta Tyrklands.
• 16. mars - Boris Jeltsín tilkynnti að stofnaður yrði sérstakur Rússlandsher.
• 18. mars - Hvítir Suður-Afríkubúar samþykktu í þjóðaratkvæðagreiðslu umbætur til að binda enda á aðskilnaðarstefnuna.
• 18. mars - Finnland sótti um aðild að Evrópusambandinu.
• 24. mars - Samningur um opna lofthelgi var undirritaður í Helsinki.
• 25. mars - Alþingi afnam sjötíu ára gömul lög um bann við löndun úr erlendum fiskiskipum á Íslandi.
• 25. mars - „Síðasti Sovétborgarinn“ Sergej Konstantínóvits Krikaljev sneri aftur til jarðar eftir 311 daga dvöl í geimstöðinni Mír.

Apríl

Umsátrið um Sarajevó: Vedran Smailović leikur á selló í rústum hluta landsbókasafnsins.

• 1. apríl - Blóðbaðið í Bijeljina hófst þegar vopnaðir serbneskir hópar hófu að myrða óbreytta borgara í Bijeljina í Bosníu.
• 2. apríl - John Gotti var dæmdur í ævilangt fangelsi í New York-borg, fyrir morð og skipulagða glæpastarfsemi.
• 5. apríl - Bosnía-Hersegóvína lýsti yfir sjálfstæði eftir þjóðaratkvæðagreiðslu.
• 5. apríl - Bosníustríðið: Serbneskar hersveitir settust um Sarajevó.
• 5. apríl - Alberto Fujimori, forseti Perú, leysti upp þing Perú með tilskipun, kom á ritskoðun og lét handtaka stjórnarandstöðuþingmenn.
• 6. apríl - Stríð hófst í Bosníu og Hersegóvínu.
• 6. apríl - Barnaþátturinn Barney and Friends hóf göngu sína á PBS.
• 9. apríl - Manuel Noriega fyrrum einræðisherra í Panama var dæmdur fyrir margvíslega glæpi, s.s. fíkniefnasmygl og peningaþvætti.
• 10. apríl - Írski lýðveldisherinn stóð fyrir sprengjutilræði í Baltic Exchange í London. 3 létust og 91 særðust.
• 12. apríl - Eurodisney-skemmtigarðurinn var opnaður. Síðar var nafni hans breytt í Disneyland Paris.
• 14. apríl - Ráðhús Reykjavíkur var tekið í notkun. Bygging þess kostaði á fjórða milljarð króna.
• 16. apríl - Olíuflutningaskipið Katina P sigldi í strand skammt frá Mapútó í Mósambík með þeim afleiðingum að sextíu þúsund lítrar af olíu fóru í sjóinn.
• 16. apríl - Uppreisnarmenn steyptu forseta Afganistan, Mohammad Najibullah, af stóli og tóku hann höndum sem leiddi til borgarastyrjaldar.
• 20. apríl - Heimssýningin í Sevilla var opnuð.
• 21. apríl - Í Danmörku komst ræningi undan með 7,5 milljónir danskra króna eftir að hafa látið til skarar skríða gegn peningaflutningabíl Danske Bank við Bilka í Árósum.
• 22. apríl - Sprenging varð í Guadalajara í Mexíkó eftir að eldsneyti lak ofan í niðurfall. 215 létust og 1.500 særðust.
• 23. apríl - Halldór Laxness varð níræður og af því tilefni var farin blysför að Gljúfrasteini og efnt til leiksýninga.
• 27. apríl - Stuttmyndadagar í Reykjavík voru haldnir í fyrsta skipti á Hótel Borg.
• 28. apríl - Einu tvö Júgóslavíulýðveldin sem eftir voru, Svartfjallaland og Serbía, mynduðu Sambandslýðveldið Júgóslavíu sem síðar var kallað Serbía og Svartfjallaland.
• 29. apríl - Uppþotin í Los Angeles 1992 hófust eftir að tveir lögreglumenn sem gengu í skrokk á Rodney King voru sýknaðir fyrir rétti.

Maí

Mótmæli í Dúsjanbe í Tadsíkistan 3. maí.

• 2. maí - Jón Baldvin Hannibalsson, utanríkisráðherra, undirritaði samninginn um Evrópska efnahagssvæðið. Samningurinn er um tuttugu þúsund blaðsíður.
• 3. maí - Miðflokkurinn var stofnaður í Færeyjum.
• 5. maí - Rússneskir leiðtogar á Krímskaga lýstu yfir aðskilnaði frá Úkraínu en drógu yfirlýsinguna til baka fimm dögum síðar.
• 5. maí - Þrívíddartölvuleikurinn Wolfenstein 3D kom út fyrir MS-DOS.
• 5. maí - Borgarastyrjöldin í Tadsíkistan hófst.
• 7. maí - Geimskutlan Endavour fór í jómfrúarflug sitt.
• 9. maí - Áætlunarflugi með Fokker F27-flugvélum lauk á Íslandi, en það hafði staðið í nærfellt 3 áratugi. Við tóku Fokker 50-flugvélar.
• 9. maí - Linda Martin sigraði Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva 1992 fyrir Írland.
• 9. maí - Rammasamningur Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar var tekinn upp á fundi Sameinuðu þjóðanna í New York-borg.
• 13. maí - Li Hongzhi kynnti hreyfinguna Falun Gong í Kína.
• 15. maí - Heimssýningin í Genúa var opnuð.
• 16. maí - Skútan America³ sigraði áskorandann, Il Moro di Venezia, í keppninni um Ameríkubikarinn.
• 16. maí - Bosníustríðið: Friðargæsluliðar Sameinuðu þjóðanna hörfuðu frá Sarajevó.
• 17. maí - Taílandsher barði niður mótmæli gegn herforingjastjórn Suchinda Kraprayoon af mikilli hörku
• 22. maí - Bosnía-Hersegóvína, Króatía og Slóvenía urðu aðilar að Sameinuðu þjóðunum.
• 23. maí - Giovanni Falcone, dómari, var myrtur ásamt eiginkonu sinni og þremur öryggisvörðum með sprengju í Palermó.
• 26. maí - Charles Geschke, forstjóra Adobe Systems, var rænt. Ræningjarnir náðust fjórum dögum síðar.
• 30. maí - Öryggisráð Sameinuðu þjóðanna samþykkti efnahagsþvinganir gegn Júgóslavíu vegna Bosníustríðsins.

Júní

• 3. júní - Heimsráðstefna Sameinuðu þjóðanna um umhverfi og þróun var sett í Rio de Janeiro í Brasilíu.
• 4. júní - Elsta málverk sem boðið hefur verið upp á Íslandi var selt á uppboði í Reykjavík. Það er talið vera eftir séra Hjalta Þorsteinsson (1665 - 1750) og sýnir biskupshjónin Þórð Þorláksson og Guðríði Gísladóttur.
• 7. júní- Nýr Herjólfur kom til Vestmannaeyja, skip sem getur flutt 480 farþega og 62 fólksbíla í ferð.
• 10. júní - Evrópukeppnin í knattspyrnu 1992 hófst í Svíþjóð.
• 26. júní - Áfengis- og tóbaksverslun ríkisins framleiddi síðustu brennivínsflöskuna og afhenti hana Þjóðminjasafninu til varðveislu. Fyrsta flaskan var framleidd 1935 og er einnig varðveitt í safninu.

Júlí

• 1. júlí - Aðskilnaður var gerður á milli dómsvalds og umboðsvalds sýslumanna á Íslandi.
• 8. júlí - Bandaríska sjónvarpsþáttaröðin Melrose Place hóf göngu sína á Fox Network.
• 10. júlí - Fyrsta Unglingalandsmót UMFÍ hófst á Dalvík.
• 23. júlí - Abkasía lysti yfir sjálfstæði frá Georgíu.
• 25. júlí - Ólympíuleikar voru settir í Barselóna á Spáni.
• 26. júlí - Fyrsta teygjustökk á Íslandi í tilefni af fimm ára afmæli Hard Rock Café á Íslandi.
• 31. júlí - Fyrsta kvenkyns glasabarnið fæddist á Íslandi, stúlka sem vó 14 merkur. Fyrsti drengurinn hafði fæðst 17. mars 1988.

Ágúst

• 5. ágúst - Eiríkur Kristófersson, fyrrverandi skipherra á skipum Landhelgisgæslunnar, varð 100 ára. Hann varð þjóðhetja í fyrsta þorskastríðinu vegna framgöngu sinnar. Hann náði rúmlega 102 ára aldri (d. 16. ágúst 1994).
• 8. ágúst - Á Ólympíuleikunum í Barcelona á Spáni náði Ísland fjórða sæti í handknattleik. Einnig varð Sigurður Einarsson í fimmta sæti í spjótkasti á þessum sömu leikum.
• 13. ágúst - Fyrsta útibíó á Íslandi var í Borgarnesi, þar sem sýnd var kvikmyndin Grease. Áhorfendur voru um 600 talsins.
• 16. ágúst - Íslendingar unnu Norðurlandameistaratitil í golfi.
• 18. ágúst - Maður grunaður um fíkniefnasölu var handtekinn í Mosfellsbæ og fundust 1,2 kílógrömm af kókaíni í bíl hans. Í aðgerð lögreglunnar varð lögreglumaður fyrir mjög alvarlegu slysi.
• 22. ágúst - Á Egilsstöðum lauk vestnorrænu kvennaþingi með því að hlaðin var varða úr grjóti frá Grænlandi, Færeyjum og Íslandi.
• 29. ágúst - Kvikmyndin Svo á jörðu sem á himni eftir Kristínu Jóhannesdóttur var frumsýnd.
• 31. ágúst - Stærsta og íburðarmesta skemmtiferðaskip, sem lagst hafði við bryggju í Reykjavík var bundið í Sundahöfn. Þetta var Crystal Harmony, 240 metra langt skip. Það kom aftur tveimur árum síðar.

September

• September - Fyrsti Kaupum ekkert-dagurinn var haldinn í Vancouver í Kanada.
• 7. september - Haraldur 5. og Sonja, konungshjón Noregs, komu í þriggja daga opinbera heimsókn til Íslands.
• 13. september - Guðrún Helgadóttir hlaut Norrænu barnabókaverðlaunin fyrir bók sína, Undan illgresinu.
• 17. september - Landsbankinn tók eignir Sambands íslenskra samvinnufélaga upp í skuldir og innlimaði þar með Samvinnubankann.
• 22. september - Fyrstu Ólympíuleikum andlega fatlaðra lauk í Madrid. Íslendingar voru sigursælir í sundi og fékk íslenskt sundfólk alls 21 verðlaun á leikunum, þar af 10 gull. Sigrún Huld Hrafnsdóttir fékk fleiri verðlaun á leikunum en nokkur annar keppandi.
• 30. september - Íþróttafélagið Garpur var stofnað í Rangárvallasýslu.

Október

• 2. október - Vígð var 120 metra löng brú yfir Dýrafjörð. Við það styttist leiðin á milli Þingeyrar og Ísafjarðar um 13 kílómetra.
• 4. október - Sextán ára langri borgarastyrjöld í Mósambík lauk með undirritun friðarsamnings í Róm.
• 7. október - Tekin voru í notkun flóðljós á Laugardalsvelli í Reykjavík.
• 9. október - Vígð var ný brú yfir Markarfljót. Brúin er 250 metra löng og með henni styttist hringvegurinn um 5 kílómetra. Fyrri brú yfir fljótið var vígð 1. júlí 1934.
• 22. október - Síldveiðiskipið Hólmaborg landaði 1350 tonnum af síld á Eskifirði og var þetta stærsti síldarfarmur sem landað hafði verið úr einu skipi.

Nóvember

• 3. nóvember - William Jefferson Clinton (Bill Clinton) náði kjöri sem forseti Bandaríkjanna.
• 5. nóvember - Á Alþingi var felld tillaga um þjóðaratkvæðagreiðslu um inngöngu Íslands í Evrópska efnahagssvæðið. Tugir þúsunda kjósenda höfðu sent Alþingi áskorun um þjóðaratkvæðagreiðslu.

Desember

• 13. desember - Vígt var nýtt orgel í Hallgrímskirkju í Reykjavík og er það stærsta hljóðfæri á Íslandi og vegur um 25 tonn. Í því eru 5200 pípur og hæð þess er um 17 metrar. Smíði þess kostaði um 100 milljónir króna.
• 19. desember - Frumsýnd var kvikmyndin Karlakórinn Hekla í leikstjórn Guðnýjar Halldórsdóttur.
• 22. desember - Ógnarskjalasafnið (s. Archivos del Terror), listi yfir andstæðinga hægrisinnaðra ríkisstjórna í Suður-Ameríku á tímum Kalda stríðsins sem voru myrtir, fangelsaðir eða hurfu, fannst í Asúnsjón, höfuðborg Paragvæ.

Ódagsettir atburðir

• Jón Aðalsteinn Jónsson sá um endurútgáfu orðabókarinnar Lexicon Islandico-Latino-Danicum.
• Íþróttafélagið Hamar var stofnað í Hveragerði.
• Keilusamband Íslands var stofnað.
• Hummer-bílar komu fyrst á markað.
• Rússneska tónlistarútgáfan Moroz Records var stofnuð.
• Bandaríska hljómsveitin Nada Surf var stofnuð.
• Listasjóður Dungal var stofnaður á Íslandi.
• Þýska tímaritið Alvíssmál hóf göngu sína.
• Sænska hljómsveitin The Cardigans var stofnuð.

Fædd

• 18. janúar - Berglind Björg Þorvaldsdóttir, íslensk knattspyrnukona.
• 5. febrúar - Neymar da Silva Santos Júnior, brasilískur knattspyrnumaður.
• 11. febrúar - Taylor Lautner, bandarískur leikari.
• 10. mars - Emily Osment, bandarísk leik- og söngkona.
• 15. apríl - Amy Diamond, sænsk söngkona.
• 5. maí - Sighvatur Magnús Helgason, íslenskur glímukappi.
• 11. maí - Thibaut Courtois, belgískur knattspyrnumaður.
• 25. maí - Jón Daði Böðvarsson, íslenskur knattspyrnumaður.
• 14. júní - Daryl Sabara, bandarískur leikari.
• 1. júlí - Ásgeir Trausti, íslenskur söngvari.
• 22. júlí - Selena Gomez, bandarísk leikkona.
• 4. ágúst - Dylan og Cole Sprouse, bandarískir leikarar.
• 20. ágúst - Demi Lovato, bandarísk leik- og söngkona.
• 16. september - Nick Jonas, bandarískur söngvari (Jonas Brothers).
• 12. október - Josh Hutcherson, bandarískur leikari.
• 18. nóvember - Nathan Kress, bandarískur leikari.
• 23. nóvember - Miley Cyrus, bandarísk leik- og söngkona.

Dáin

• 1. janúar - Grace Hopper, bandarískur tölvunarfræðingur (f. 1906).
• 29. janúar - Jón Sigurðsson, íslenskur tónlistarmaður (f. 1925).
• 30. janúar - Nanna Ólafsdóttir, íslenskur sagnfræðingur (f. 1915).
• 6. febrúar - Halldór H. Jónsson, íslenskur arkitekt og athafnamaður (f. 1912).
• 16. febrúar - Jânio Quadros, brasilískur stjórnmálamaður (f. 1917).
• 27. febrúar - Algirdas Julien Greimas, litháískur táknfræðingur (f. 1917).
• 2. mars - Ron Hardy, bandarískur plötusnúður (f. 1958).
• 15. mars - Ólafur Halldórsson, íslenskur knattspyrnumaður og formaður Knattspyrnufélagsins Fram (f. 1913).
• 23. mars - Friedrich A. von Hayek, austurrísk-breskur hagfræðingur, stjórnmálaheimspekingur og nóbelsverðlaunahafi (f. 1899).
• 6. apríl - Isaac Asimov, rithöfundur (f. 1920).
• 19. apríl – Benny Hill, enskur gamanleikari (f. 1924).
• 23. apríl - Satyajit Ray, bengalskur kvikmyndagerðarmaður (f. 1921).
• 28. apríl - Francis Bacon, írskur myndlistarmaður (f. 1909).
• 6. maí - Marlene Dietrich, þýsk söngkona (f. 1901).
• 21. júní - Joan Fuster, katalónskur rithöfundur (f. 1922).
• 28. júní – Mikhail Tal, litháískur skákmaður (f. 1936).
• 9. júlí - Óli Kr. Sigurðsson, forstjóri Olís.
• 15. júlí - Hammer DeRoburt, fyrsti forseti Nárú (f. 1922).
• 1. september - Árni Böðvarsson, íslenskur málfræðingur (f. 1924).
• 8. október - Willy Brandt, kanslari Þýskalands (f. 1913).
• 13. október - Haukur Morthens, íslenskur söngvari (f. 1924).
• 28. nóvember - Sidney Nolan, ástralskur listamaður (f. 1917).
• 24. desember - Peyo, belgískur myndasöguhöfundur (f. 1928).