„Þjóðarbrot“: Munur á milli breytinga
mEkkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
[[Mynd:KorowaiHombre01.jpg|thumb|250px|Fyrir áttunda áratuginn höfðu [[Korowaimenn]] í [[Papúa]] ekki haft neitt samband við ytri heiminn. Þeir eru ekki fleiri en 3.000 manns í dag.]] |
[[Mynd:KorowaiHombre01.jpg|thumb|250px|Fyrir áttunda áratuginn höfðu [[Korowaimenn]] í [[Papúa]] ekki haft neitt samband við ytri heiminn. Þeir eru ekki fleiri en 3.000 manns í dag.]] |
||
'''Þjóðarbrot''' er samfélagslega skilgreindur hópur fólks sem hefur sameiginlegt [[ætterni]] eða samfélagslegan, menningarlegan eða þjóðlegan bakgrunn. Meðlimir í þjóðarbroti eiga oft sameiginlegan [[menningararfur|menningararf]], [[hefð]]ir, [[saga|sögu]], [[ættjörð]], [[tungumál]] eða [[mállýska|mállýsku]], [[trúarbrögð]], [[matreiðsla|matreiðslu]], [[búningur|búning]] |
'''Þjóðarbrot''' er samfélagslega skilgreindur hópur fólks sem hefur sameiginlegt [[ætterni]] eða samfélagslegan, menningarlegan eða þjóðlegan bakgrunn. Meðlimir í þjóðarbroti eiga oft sameiginlegan [[menningararfur|menningararf]], [[hefð]]ir, [[saga|sögu]], [[ættjörð]], [[tungumál]] eða [[mállýska|mállýsku]], [[trúarbrögð]], [[matreiðsla|matreiðslu]], [[búningur|búning]] og [[list]]arhefðir, svo dæmi séu nefnd. |
||
Stærstu þjóðarbrotin (það stærsta eru [[Hankinverjar]]) samanstanda af milljónum manna en til þeirra smæstu telja nokkrir tugir manna (svo sem margir hópar [[frumbyggjar|frumbyggja]]). Þjóðarbrot mega skiptast í smærri hópa svo sem [[ættflokkur|ættflokka]], sem geta þróast í aðsklin þjóðarbot með tíma ef þeir verða einangraðir frá móðurhópnum. |
Stærstu þjóðarbrotin (það stærsta eru [[Hankinverjar]]) samanstanda af milljónum manna en til þeirra smæstu telja nokkrir tugir manna (svo sem margir hópar [[frumbyggjar|frumbyggja]]). Þjóðarbrot mega skiptast í smærri hópa svo sem [[ættflokkur|ættflokka]], sem geta þróast í aðsklin þjóðarbot með tíma ef þeir verða einangraðir frá móðurhópnum. |
||
Útgáfa síðunnar 6. september 2015 kl. 12:10
Þjóðarbrot er samfélagslega skilgreindur hópur fólks sem hefur sameiginlegt ætterni eða samfélagslegan, menningarlegan eða þjóðlegan bakgrunn. Meðlimir í þjóðarbroti eiga oft sameiginlegan menningararf, hefðir, sögu, ættjörð, tungumál eða mállýsku, trúarbrögð, matreiðslu, búning og listarhefðir, svo dæmi séu nefnd.
Stærstu þjóðarbrotin (það stærsta eru Hankinverjar) samanstanda af milljónum manna en til þeirra smæstu telja nokkrir tugir manna (svo sem margir hópar frumbyggja). Þjóðarbrot mega skiptast í smærri hópa svo sem ættflokka, sem geta þróast í aðsklin þjóðarbot með tíma ef þeir verða einangraðir frá móðurhópnum.
Greinarmunur er á þjóðarbroti og kynþætti, en hann getur verið umdeildur. Yfirleitt tengist skilgreining á þjóðarbroti menningarvitund ákveðins hóps og byggist á menningarlegum þáttum svo sem sameiginlegu tungumáli og hefðum. Hins vegar er kynþáttur líffræðilega skilgreint hugtak og byggist á þáttum svo sem DNA, beinabyggingu og húðarlit.
Frá sögulegu sjónarmiði hefur þjóðarbrot stundum tengst þjóðerni. Í Vesturlöndum þróuðust hugtökin „þjóð“ og þjóðernisstefna á 17. öld við ris þjóðarríkja. Undir nýlendustefnu vestrænna þjóða þróaðist hugtakið „þjóðarbrot“, þar sem þjóðarbrot mynduðust meðal fólks sem kom frá einni þjóð en bjuggu í öðru ríki.
Fjölbrotaríki myndast af einni af tveimur ástæðum: annaðhvort þegar ný landamæri eru teiknuð þvert yfir ættjörð ýmissa þjóða, eða vegna þjóðflutninga eftir ríki er stofnað. Dæmi um fjölbrotaríki af öðru tagi er víða að finna í Afríku, þar sem ríki sem voru stofnuð við afnýlendun með handahófskenndum landamærum, en líka í Evrópu (t.d. Belgíu og Bretland). Dæmi um lönd af hinu taginu Þýskaland og Holland, sem voru meira eða minna einsleit þegar þau voru mynduð, en urðu fyrir töluverðum fólksflutningum á seinni hluta 20. aldar.
