„Malaví“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Ekkert breytingarágrip
m Tók aftur breytingar 157.157.138.226 (spjall), breytt til síðustu útgáfu Dexbot
Lína 411: Lína 411:


;Greinar
;Greinar
* [http://www.timarit.is/?issueID=436191&pageSelected=4&lang=0 ''Malaví hið heita hjarta Afríku''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1998]
* [http://www.timarit.is/?issueID=436191&pageSelected=4&lang=0 ''Malaví hið heita hjarta Afríku''; grein í Lesbók Morgunblaðsins 1998]

*
{{Breska samveldið}}
{{Breska samveldið}}
{{Afríka}}
{{Afríka}}

Útgáfa síðunnar 8. maí 2015 kl. 10:43

Republic of Malaŵi
Fáni Malaví Skjaldarmerki Malaví
Fáni Skjaldarmerki
Kjörorð:
Samheldni og frelsi
Þjóðsöngur:
Mlungu dalitsani Malaŵi
(Guð blessi vort land Malaví)
Staðsetning Malaví
Höfuðborg Lílongve
Opinbert tungumál enska og chichewa
Stjórnarfar Lýðveldi

Forseti Peter Mutharika
Sjálfstæði frá Bretlandi
 • Yfirlýst 6. júlí 1964 
 • Lýðveldi 6. júlí 1966 
Flatarmál
 • Samtals
 • Vatn (%)
99. sæti
118.484 km²
20,6
Mannfjöldi
 • Samtals (2013)
 • Þéttleiki byggðar
64. sæti
16.407.000
128,8/km²
VLF (KMJ) áætl. 2012
 • Samtals 4,212 millj. dala (146. sæti)
 • Á mann 253 dalir (185. sæti)
VÞL (2013) 0.414 (174. sæti)
Gjaldmiðill kvatsja (MWK)
Tímabelti UTC+2
Þjóðarlén .mw
Landsnúmer ++265

Malaví er landlukt land í suð-austurhluta Afríku sem liggur á milli Mósambík, Sambíu og Tansaníu. Helsta einkenni Malaví er Malaví-vatn sem þekur tæplega 1/5 hluta landsins, en samtals er flatarmál Malaví 120 þús. ferkílómetrar.

Malaví er eitt af þéttbýlustu löndum í Afríku og búa þar alls 11 milljónir manna. Fólkið lifir helst á landbúnaði og fiskveiðum í Malaví-vatni. Mikil fátækt ríkir í landinu en ríkari lönd keppast við að hjálpa Malavíbúum með því að kenna þeim arðbærari vinnubrögð í landbúnaði og fiskveiðum, ásamt fullorðinsfræðslu.

Saga

Mannvistarleifar sem fundist hafa í Malaví eru taldar vera frá að minnsta kosti 8.000 f. Kr. en þær sýna að ættbálkarnir líktust nokkuð því fólki sem býr á Sómalíu-skaga á okkar dögum. Einnig hafa fundist mannvistarleifar og hellaristur frá því um 1.500 f. Kr. og sýna að fólkið var Búskmenn, þó ekki sömu tegundar og er að finna í Ástralíu.

Á 15. öld var Maravi-veldið stofnað við suðvesturströnd Malaví-vatns en það var Amaravi (seinna þekkt sem Chewa-fólkið) sem flúði frá því svæði sem nú er Vestur-Kongó. Maravi-veldi stækkaði og náði yfir bæði Mósambík og Sambíu en leið loks undir lok á 18. öld vegna þess að þrælasala og óeirðir innan stjórnarinnar veiktu veldið.

Orðið Maravi er talið þýða ljósgeislar, en þjóðin vann mikið með járn og lýstu járnbræðsluofnarnir upp næturhimininn — af því er nafnið dregið. Við ströndina þar sem nú er Sambía verslaði Maravi-fólkið við evrópsk skip, sérstaklega portúgölsk en einnig við araba. Helst seldu Maravar járn, fílabein og þræla, en þeir ræktuðu einnig hirsi (milet-korn) og kartöflur.

Portúgalar juku verslun sína á 16. öld og komu nú í hafnarborgina Tete. Þeir komu með maís til landsins, svo mataræði Marava breyttist. Maravar seldu Portúgölum þræla sem sendir voru til plantekra í Mósambík og Brasilíu.

Angoni-þjóðflokkurinn réðst inn í Maravi-veldið en hann var á flótta undan Zulu-ættbálkinum, undir stjórn Shaka. Einnig flutti Yao-þjóðflokkurinn sig inn á svæðið til að forðast Makua-ættbálkinn sem var að sölsa undir sig norður-Mósambík. Yao skiptum um trú eftir að hafa kynnst arabísku verslunarmönnunum og tóku upp íslam árið 1870, með tilheyrandi höfðingjum og moskum. Frá bænum Nkhotakota, sem er við vesturströnd Malaví-vatns, fluttu Arabarnir á milli 5 og 20 þúsund þræla ár hvert frá 1840.

Milli Yao og Angoni þjóðflokkanna ríkti stanslaust stríð, en hvorugri fylkingunni tókst að ná völdum yfir svæðinu. Marövum fækkaði og veldið þurrkaðist loks út, eftir að hafa háð baráttu við þessar tvær ólíku fylkingar.

Bresk nýlenda

Skotinn David Livingstone steig fæti í Malaví árið 1859 og settist að við Malaví-vatn. Hann lét byggja öldungakirkjur og stuðlaði að trúboði. Eitt af markmiðum kirkjunnar manna var að stöðva þrælasöluna við Persaflóa en hún tíðkaðist allt fram á lok 19. aldar. Árið 1878 stofnuðu skoskir verslunarmenn, flestir frá Glasgow, verslunarbandalagið African Lakes Company sem átti að útvega trúboðunum vistir og þjónustu.

Bretar gerðu Malaví að verndarsvæði sínu árið 1891 og nýlenduna Nýasaland (Nyasa þýðir stöðuvatn á Yao-máli) stofnuðu þeir árið 1907. Þetta var því mjög síðbúin nýlenda. Bretarnir héldu völdunum á fyrri helmingi aldarinnar þrátt fyrir uppreisnir Malava. Þó stækkaði sá hópur íbúanna sem höfðu menntað sig í Bandaríkjunum og Evrópu. Þessi hópur sameinaðist og stofanði Nyasaland African Congress (NAC) árið 1944.

1953 gengu Nýasaland, Norður-Ródesíu (nú Sambía) og Suður-Ródesíu (nú Simbabve) í ríkjasamband (Sambandsríki Ródesíu og Nýasalands) vegna ákvörðunar Breta.

Sjálfstæðisbaráttan

Árið 1958 kom Dr. Hastings Kamuzu Banda tilbaka til heimalands síns eftir að hafa verið við nám í Bretlandi og við störf í Bandaríkjum Norður-Ameríku. Strax við komuna á flugvöllinn eignaðist hann marga áhangendur sem sáu ekki sólina fyrir honum og héldu fram að hann væri frelsari landsins. Banda var einkum laginn við stjórnstörf og komst til valda sem forseti Nyasaland African Congress, sem átti eftir að verða flokkur hans til dánardags. Nafnið breyttist fljótlega í Malawi Congress Party (MCP). Banda var handtekinn 1959 fyrir stjórnmálaskoðanir og uppsteyti og var færður í fangelsi, en var látinn laus árið eftir til að geta verið við fund í London um sjálfstæði Malaví.

MCP vann stórsigur í kosningum um nýtt löggjafarþing árið 1961. Hastings Banda settist í stól forsætisráðherra 1. febrúar 1963 og sambandsríkið leið undir lok 31. desember sama ár.

Malaví varð sjálfstætt land í breska samveldinu 6. júlí 1964 og lýðveldi tveimur árum seinna. Banda settist nú í stól forseta og jafnframt var því lýst yfir að einungis einn flokkur stýrði landinu.

Árið 1970 lýsti MCP því yfir að Banda yrði forseti landsins til dauðadags og landið sjálft gerði hið sama árið eftir. Ríkti hann síðan í þrjá áratugi, eða til ársins 1997.

Ólíkar fylkingar stjórna

Auknar óeirðir og þrýstingur frá malavískum kirkjum og öðrum þjóðum varð til að þess að árið 1993 var haldin þjóðaratkvæðagreiðsla um hvort ríkistjórnin ætti að vera samsett úr einum flokki eða fleirum og féllu úrslit á þann veg að fólkið vildi sjá fleiri flokka við stjórnartaumana. Frjálsar kosningar voru haldnar 17. maí1994. United Democratic Front (UDF) vann 82 af 177 sætum löggjafarþingsins og forseti flokksins, Bakili Muluzi var valinn forseti landsins. UDF og Alliance for Democracy (AFORD) mynduðu ríkisstjórn en hún rann út í sandinn 1996 – þó héldust nokkrir meðlimir hennar í stjórn. Stjórnarskrá Malaví, sem var samþykkt 1995, frátekur MCP þau sérstöku völd sem flokkurinn hafði og nú fór hagsældarboltinn að rúlla – með tilkomu nýrra stjórnarhátta.

15. júní 1999 voru á ný haldnar frjálsar þingkosningar. Muluzi var endurkosinn forseti landsins, þrátt fyrir að bandalagi MCP og AFORD væri telft fram gegn UDF.

Í maí 2004 voru á ný haldnar kosningar og bar Bingu wa Mutharika sigurorð af þeim John Tembo og Gwanda Chakuamba í forsetakosningunum. UDF náði hins vegar ekki að vinna meirihluta þingsæta eins og í tveimur fyrri kosningum. Flokkurinn gat myndað ríkisstjórn með þingflokksformönnnum og nýkjörnum forseta landsins. Hinn síðastnefndi yfirgaf þó flokkinn þann 5. febrúar 2005 og stofnaði eigin flokk; Democratic Progressive Party (DPP).

Náttúra

Mulanje-fjall

Sigdalurinn mikli liggur eftir Malaví endilöngu frá norðri til suðurs og er Malavívatn meðal annars ofan í þessum sigdal. Beggja vegna við sigdalinn eru hásléttur sem eru að mestu leyti í 900 til 1.200 metra yfir sjó. Hæst teygir Nyika-hálendið í norðri sig upp í 2.600 metra hæð og sunnan við Malaví-vatn er Shire-hálendið sem er í 600 til 1.600 metra hæð. Þar er líka að finna Zomba-fjall og Mulanje-fjall sem eru 2.130 og 3.048 metra há. Alveg syðst í landinu er hæðin 60 til 90 metrar. Vegna þessa hæðarmismunar getur verið nokkur hitamismunur í landinu. Þá er jarðvegurinn frjósamur en ræktunarskilyrði eru þó háð úrkomu.

Helst er ræktað te og kaffi á plantekrum, en einnig hrísgrjón, maís, kartöflur, sykurreyr og bómull.

Fátt er um stór spendýr í landinu vegna mannmergðar. Helst ber þó að nefna ljón en engir fílar lifa þar. Stór svæði í landinu eru þjóðgarðar sem girtir eru af en vegna fátæktar stelur fólk girðingahlutum svo dýrin sleppa oftar en ekki út. Af búfénaði rækta Malavar einna mest nautgripi og geitur[1].

Í Malaví eru 5 þjóðgarðar:

Malaví-vatn

Malaví-vatn séð úr geimnum

Malaví-vatn er alls 29 þús. ferkílómetrar að stærð, sem gerir það að þriðja stærsta stöðuvatni í Afríku. Vatnið er talið hafa myndast í sigdalnum mikla fyrir um 40 þúsund árum síðan. Í vatninu og við strendur þess er mikið líf og er byggðin þéttust á bökkum þess og eru þar mörg þorp og bæir, þeirra á meðal Monkey Bay sem er við suðurenda þess.

Að vatninu liggja þrjú lönd, auk Malaví eru það Mósambík og Tansanía. Í vatninu eru nokkrar eyjar, flestar austanmegin í því. Einungis tvær þeirra eru byggðar, Likoma og Chizumulu, sem eru hólmlendur Malaví, en allt í kringum þær tilheyrir vatnið Mósambík. Eyjaskeggjar lifa á að rækta banana og mangó auk þess sem þeir veiða úr vatninu. Í báðum eyjunum er rafmagn en það er aftengt eftir klukkan 11 á kvöldin til að spara rafalseldsneyti.

Við suðurenda vatnsins rennur Shire-áin úr vatninu en hún er ein af þverám Zambezi-fljótsins.

Menn hafa haft miklar áhyggjur af fiskistofnum í vatninu, vegna þess að veiðimenn veiddu helst á eintrjáningum á grunnsævi en ekkert lengra úti á vatninu. Talið er að grunnsjávarfiskar hafi átt undir höggí að sækja en úr því hefur verið bætt með því að koma stórvirkari veiðibátum, sem jafnast á við íslenska báta, út á meira dýpi. Heimamenn hafa fengið hjálp frá Slippstöðinni á Akureyri og var bátur frá þeim afhentur Malövum árið 1993. Einnig hefur Landhelgisgæslan hjálpað þeim við kortlagningu á botni vatnsins á árabilinu 2000 til 2004.

Veðurfar og loftslag

Loftslag í Malaví telst vera heittemprað og er regntíminn frá nóvember til apríl en þess á milli er lítil sem engin úrkoma í landinu. Við strendur Malaví-vatns og niður Shire-dalinn er heitt og rakt í regntímabilinu. Í Lilongwe er sá háttur einnig á, þó það sé ekki eins mikill loftraki þar. Frá júní til ágúst er þægilega heitt í kringum vatnið en í öðrum hlutum landsins getur næturkuldinn farið niður í 5° til 14 °C.

Í mars 2006 misstu um 8 þúsund manns heimili sín í mið- og suðurhlutum landsins vegna flóða og vatnsveðurs.[2]

Stjórnmál

Malaví hefur frá 1994 hlotið lýðræðislega stjórnun. Eftir stjórnarskrársamþykktina 1995 er forsetinn bæði þjóðhöfðinginn og höfuð ríkisstjórnarinnar. Forsetinn er kosinn í almennum kosningum á 5 ára fresti. Jafnframt er varaforseti kosinn á sama tíma. Auka varaforseta getur forsetinn valið sjálfur en hann verður að koma úr öðrum flokki. Forsetinn velur jafnframt ríkisstjórnarmeðlimi úr löggjafarþingi landsins eða utan þess. Löggjafarþingið hefur 193 þingmenn sem eru kjörnir í frjálsum kosningum til 5 ára. Stjórnarskráin tekur tillit til tveggja deilda innan þingsins, öldungadeildar með 80 sæti og neðri deildar. Öldungadeildin hefur þó aldrei komið saman en er hugsuð til þess að ólíkar hópar þjóðfélagsins geti komið kosningamálum sínum á framfæri.

Stjórnarskráin tekur tillit til óháðs réttarkerfis. Dómstólakerfi Malaví byggir á enskri mynd og skiptist í þrjú stig; lægri dómstóla, hærri- og áfrýjunardómstól.

Stjórnin innan hinna 27 stjórnarsvæða er kosin á 5 ára fresti en þessi stjórnarsvæði skiptast í 3 stærri svæði sem er stjórnað af einu stjórnarhöfði. Fyrstu kosningar innan stjórnarsvæðanna 27 voru 21. nóvember 2004 og vann UDF-flokkurinn 70% sætanna.

Þriðju kosningarnar eftir að ríkið fékk fjölflokkastjórn áttu að vera 18. maí 2004 en var frestað um tvo daga eftir áfrýjun til hærri dómstóla frá uppreisnarbandalaginu Mgwirizano (eining) um ólöglegar atkvæðaskráningar. Kosningaeftirlitsmenn frá ESB og breska samveldinu sögðu þó að kosningar gengju friðsamlega fram.

Utanríkismál

Malaví rekur enn þá utanríkisstefnu sem Banda setti í stjórnartíð sinni. Landið hefur góð sambönd við mikilvæg vesturlönd. Náið samband Malaví við Suður-Afríku undir aðskilnaðarstefnunni (apartheid) hafði slæm áhrif á samband landsins við önnur ríki Afríku en þetta lagaðist þó við endalok apartheid árið 1994.

Frá 1985 til 1995 tók landið við meira en 1 milljón flóttamönnum frá Mósambík. Þetta hafði mikil áhrif á hagkerfi Malaví en ýtti þó undir alþjóðlegan stuðning. Árið 1996 sótti fjöldi Rúanda- og Kongómanna um landvistarleyfi. Ríkisstjórnin tók ekki fyrir leyfin en notaði þó hugtakið „hæli í fyrsta landi“ sem átti að þýða að ef fólk hafði leitað hælis í öðru landi fyrst fengi það ekki leyfi.

Mikilvæg lönd sem veita fjár til Malaví eru meðal annars Bandaríkin, Kanada, Líbýa, Þýskaland, Ísland, Japan, Holland, Noregur, Finnland, Svíþjóð, Tævan og Bretland. Einnig eru það Alþjóðabankinn, Alþjóðlegi gjaldeyrissjóðurinn, ESB og Sameinuðu þjóðirnar. Í október 2006 var tilkynnt að söngkonan Madonna væri í Malaví til að sinna munaðarlausum börnum.[3]

Þróunarsamvinnustofnunu Íslands (ÞSSÍ) hefur meðal annars byggt framhaldsskóla[4] í landinu en auk þess hafa sjálfboðaliðar og hjúkrunarfræðinemar frá unnið í landinu. Skemmst er þess að minnast þegar landlæknir[5] fór til starfa í landinu til eins árs.

Stjórnarsvæði

Malaví skiptist í 27 svæði innan þriggja landshluta:

Nr Svæði Flatarmál í km² Íbúar Íbúar á km²
Central Region 35.592 4.066.340 114,2
1 Dedza 3.624 486.682 134,3
2 Dowa 3.041 411.387 135,3
3 Kasungu 7.878 480.659 61,0
4 Lilongwe 6.159 1.346.360 218,6
5 Mchinji 3.356 324.941 96,8
6 Nkhotakota 4.259 229.460 53,9
7 Ntcheu 3.424 370.757 108,3
8 Ntchisi 1.655 167.880 101,4
9 Salima 2.196 248.214 113,0
Northern Region 26.931 1.233.560 45,8
10 Chitipa 4.288 126.799 29,6
11 Karonga 3.355 194.572 58,0
12 Likoma 18 8.074 448,6
13 Mzimba 10.430 610.994 59,1
14 Nkhata Bay 4.071 164.761 40,5
15 Rumphi 4.769 128.360 26,9
Southern Region 31.754 4.633.968 145,9
16 Balaka 2.193 253.098 115,4
17 Blantyre 2.012 809.397 402,3
18 Chikwawa 4.755 356.682 75,0
19 Chiradzulu 767 236.050 307,8
20 Machinga 3.771 369.614 98,0
21 Mangochi 6.273 610.239 97,3
22 Mulanje 2.056 428.322 208,3
23 Mwanza 2.295 138.015 60,1
24 Nsanje 1.942 194.924 100,4
25 Thyolo 1.715 458.976 267,6
26 Phalombe 1.394 231.990 166,4
27 Zomba 2.580 546.661 211,9
Malaví alls 94.276 9.933.868 105,4

(Tölurnar eru úr manntalinu í september 1998[6])

Lýðfræði

Upplýsingarit sem sýnir fólksfjölgun í þúsundum frá 1961 til 2003

Malavar eru af Marövum komnir en þeir skiptust í tvær greinar þegar þeir komu á svæðið fyrir um 600 árum síðan. Forfeður Chewa-fólksins tóku sér stöðu við vesturströnd Malaví-vatns á meðan forfeður nyajan-fólksisns settust að við austurströnd þess. Chewarnir eru 90% þeirra sem búa í miðhluta landsins (Central Region) á meðan nyajan ríkja í suðurhlutanum og tumbuka-fólkið í norðurhlutanum. Í landinu búa einnig Evrópu- og Asíubúar sem komu til landsins til starfa við trúboð. Evrópubúarnir eru flestir bretar eða portúgalir sem komu frá Mósambík á meðan Asíubúarnir eru flestir indverjar.

Lýðfræðileg staða

Meðal lífaldur malava er í dag ekki nema 36,5 ár; 5 árum lægri en fyrir 50 árum síðan. Þetta mikla fall kemur af ólíkum ástæðum:

  • lág laun (meðaldaglaun eru undir $1)
  • næringarskortur
  • lélegt heilbrigðiskerfi
  • lélegt menntakerfi
  • útbreiðsla HIV/alnæmis
  • hagkerfishömlur ríkisstjórnarinnar

Heilsa

Barnadauði er nú 103 börn á hverja 1000 fæðingu. Yfir 1 milljón börn eru foreldralaus, þar af eru 700 þúsund þeirra foreldralaus vegna þess að foreldrarnir létust úr alnæmi. Samkvæmt útreikningum ríkisstjórnarinnar eru 12,4% íbúa landsins HIV-smitaðir og 90 þúsund látinna árið 2003 létust úr alnæmi[7]

Mataræði

Undirstaða mataræðis er maís en undanfarin ár hefur uppskerubrestur verið árviss. Neyðin var þó hvað verst árið 2002 þegar uppskeran reyndist tæp hjá þriðjungi íbúanna. Árið eftir var hún knöpp á 30% íbúanna.

Endurteknar hungursneyðir er vegna ólíkra ástæðna, s.s.:

  • Of einhæfri ræktun
  • lélegri dreifingu áburðar
  • þurrka
  • útbreiðslu alnæmis
  • malaríu
  • spillingu í stjórnkerfi landsins

Hjálparstofnanir hjálpa fólki landsins með því að dreifa matvælum og munaðarvöru. Ríkisstjórnin hefur einnig ýtt úr vör verkefni sem á að hjálpa fólki að komast í ræktun með því að dreifa maís-fræjum og áburði en verkefnið hefur verið misnotað og varningurinn ekki komist í hendur þeirra sem átti hann eyrnamerktann. Bingu wa Mutharika-stjórnin hætti þessu verkefni með því að draga úr dreifingu áburðar til bænda. Árið 2005 lýsti forsetinn því yfir að í landinu ríkti „þjóðarhörmung vegna matarskorts“.[8]

Menning

Trúarbrögð

Manndómsvígsla í Yao-ættbálknum

Flestir Malavar eru kristnir og eru 55 af hundraði þeirra mótmælendur, 20% rómversk-kaþólskir. Kristninni er blandað saman við gamlar hefðir sem innibera meðal annars dansa og grímur. 20% íbúa eru múslimar og halda flestir til á ströndum Malaví-vatns. Um 5% íbúa hafa önnur trúarbrögð og stunda dansa og aðra helgisiði.

Tónlist

Maður í Malaví spilar á tréspil

Frá gamalli tíð hafa Malavar verið farandfólk og þess vegna hefur tónlist þeirra dreifst um alla sunnanverða Afríku. Fáir malavískir tónlistarmenn hafa hlotið frægð í útlöndum. Eitt af því sem ýtti undir að erlend tónlist ruddi sér rúms var að hermenn í seinni heimsstyrjöld tóku hana með sér til landsins. Undir lok stríðsins var banjó- og gítartónlist vinsælasta danstónlistin.

Á 7. áratug síðustu aldar var afríska kwela-tónlistin hvað vinsælust og stærstu stjörnurnar voru Daniel Kachamba & His Kwela Band. Malavískur djass ruddi sér einnig til rúms með hljómsveitum á borð við Jazz Giants, Linengwe River Band, Mulanje Mountain Band og Chimvu Jazz. Tónlistin líktist þó ekki bandaríska frænda sínum. Í byrjun 8. áratugarins kom rafmagnsgítarinn til landsins og hafði þar með áhrif á tónlistarlíf landans. Inn ruddist bandarískt rokk og ról, sálartónlist og fönk.

Á 9. áratugnum komu angar af sokous-tónlist frá Austur-Kongó og breyttist í malavísku útgáfuna kwasa kwasa. Á þessum tíma var einnig trúartónlist (gospel) vinsæl en vinsældir hennar jukust á 10. áratugnum og sérstaklega eftir heimsókn páfans árið 1998. Trúartónlistin var huggun í fátækt landins. Reggítónlist varð einnig vinsæl, sérstaklega við strendur Malaví-vatns.

Íþróttir

Vinsælustu íþróttirnar í Malaví eru knattspyrna en einnig þær íþróttir sem hvað mest voru stundaðar í breska heimsveldinu. Knattspyrnan er stunduð á nýplægðum ökrum í sveitum landsins og hefur landið knattspyrnulandslið karla. Konur stunda meira netbolta. Eftir nýlendutíð landsins hafa komið nýjar íþróttir á borð við blak og körfuknattleik.

Frjálsar íþróttir og víðavangshlaup hefur þróast eftir að landið varð óháð bretum. Frumkvöðull í því var dr. Harold Salmon, trúboði sem starfaði í Malaví á árunum 1966 til 1968. Þekktasta frjáls-íþróttakempa Malaví er Catherine Chikwakwa sem nú býr og æfir í Þýskalandi. Við háskólann í Malaví eru einnig íþróttamenn og eru íþróttirnar í uppgangi í landinu.

Aðrar íþróttir á borð við tennis og veggjatennis eru einnig stundaðar, þó í minna mæli. Áhrifin koma úr sjónvarpi og hlaut veggjatennis-landsliðið þátttökurétt á Samveldisleikunum 2006.

Tilvísanir

  1. Auður H. Ingólfsdóttir (1999). „Smárit ÞSSÍ, nr.1 – Malaví“ (PDF). Þróunarsamvinnustofnun Íslands, Reykjavík. Sótt 3. apríl 2007.
  2. „8.000 manns nú talin hafa misst heimili sín í flóðum á Malaví“. Sótt 3. mars 2006.
  3. „Madonna ætlar að hjálpa afrískum börnum“. Sótt 4. október 2006.
  4. „Þróunarsamvinnustofnun byggir framhaldsskóla í Malaví“. Sótt 3. október 2006.
  5. „Landlæknir og framkvæmdastjóri Heilbrigðisstofnunar Suðurnesja til starfa í Malaví“. Sótt 25. ágúst 2006.
  6. „Malawi Districts“. Sótt 18. mars 2007.
  7. „CIA - The World Factbook -- Malawi“. Sótt 28. júlí 2007.
  8. „Forseti Malaví lýsir yfir þjóðarhörmungum vegna matarskorts“. Sótt 15. október 2006.

Heimildir

  • Kalinga, Owen J. M. og Crosby, Cynthia A. Historical Dictionary of Malawi, 3. útg. (Scarecrow Press, 2001) ISBN 0-8108-3481-2
  • Mitchell, Maura. „Living Our Faith“: The Lenten Pastoral Letter of the Bishops of Malawi and the Shift to Multiparty Democracy, 1992–1993. Journal for the Scientific Study of Religion. Mars 2002; 41(1):bls. 5–18.
  • „CIA - The World Factbook -- Malawi“. Sótt 30. desember 2006.
  • Fyrirmynd greinarinnar var „Malawi“ á ensku útgáfu Wikipedia. Sótt 30. september 2006.
  • Fyrirmynd greinarinnar var „Malawi“ á norsku útgáfu Wikipedia. Sótt 9. desember 2006.

Tenglar

Ríkisstjórn
Fréttir
Yfirlit
Skrár
Greinar