„Skartgripur“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 28. maí 2014 kl. 18:42

Skartgripir eru smá skrautlegir munir sem fólk setur á sig, svo sem nælur, hringar, hálsmen, eyrnalokkar og armbönd. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við fatnað. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm né slíkt. Í nokkrar aldir hefur venjan verið sú að búa til skartgripi úr málmi og gimsteinum en má líka nota önnur efni eins og skeljar og plöntuefni. Skartgripir eru meðal þeirra elstu fornleifagripa sem fundnir hafa verið, en sá elsti fundurinn er 100.000 ára gömul hálsfesti úr sneglaskeljum.

Helstu skartgripaformin eru misjöfn eftir menningum en oft breytast ekki töluvert í gegnum tímann, til dæmis eru vestræn skartgripaform sem við þekkjum í dag mjög svipuð þeim fornu. Í öðrum menningum hafa nef- og ökklaskartgripir gegnt stærri hlutverki í gegnum söguna en í vesturheimi.

Má búa til skartgripi úr fjölda ólíkra efna, en gimsteinar og svipuð efni eins og raf og kórall, eðalmálmar, perlur og skeljar eru öll notuð víða. Glerungur er líka mikilvægt efni í skartgripagerð. Skartgripir eru oft bornir sem stöðutákn eða gegna öðru táknrænu hlutverki. Fyrir suma hafa skartgripir trúarlega merkingu. Til eru skartgripir fyrir næstum alla líkamshluta, frá hárspennum að táhringum og jafnvel kynfæraskartgripir.

Hefðir um hvaða skartgripi fólk af öðruvísi kynjum og öldrum setur á sig eru mismunandi eftir þjóðum, en fullorðnar konur eru sá hópur sem setur flesta skartgripi á. Í vesturlöndum í dag eru karlar oftlega með færri skartgripi en konur.

Þessi grein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

@@ Lína 1: / Lína 1: @@
 [[Mynd:Amber.pendants.800pix.050203.jpg|thumb|250px|Hengiskraut með [[raf]]i]]
-'''Skartgripir''' eru smá [[skraut]]legir munir sem fólk setur á sig, svo sem [[næla|nælur]], [[hringur (skartgripur)|hringar]], [[hálsmen]], [[eyrnalokkur|eyrnalokkar]] og [[armband|armbönd]]. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við [[fatnaður|fatnað]]. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm né slíkt. Í nokkrar aldir hefur verið venjan verið sú að búa til skartgripi úr [[málmur|málmi]] og [[gimsteinn|gimsteinum]] en má líka nota önnur efni eins og [[skel]]jar og plöntuefni. Skartgripir eru meðal þeirra elstu [[fornleifar|fornleifagripa]] sem fundnir hafa verið, en sá elsti fundurinn er 100.000 ára gömul hálsfesti úr [[snegill|sneglaskeljum]].
+'''Skartgripir''' eru smá [[skraut]]legir munir sem fólk setur á sig, svo sem [[næla|nælur]], [[hringur (skartgripur)|hringar]], [[hálsmen]], [[eyrnalokkur|eyrnalokkar]] og [[armband|armbönd]]. Skartgrip má setja á líkamann eða festa við [[fatnaður|fatnað]]. Orðið er einkum haft um varanlega muni en ekki blóm né slíkt. Í nokkrar aldir hefur venjan verið sú að búa til skartgripi úr [[málmur|málmi]] og [[gimsteinn|gimsteinum]] en má líka nota önnur efni eins og [[skel]]jar og plöntuefni. Skartgripir eru meðal þeirra elstu [[fornleifar|fornleifagripa]] sem fundnir hafa verið, en sá elsti fundurinn er 100.000 ára gömul hálsfesti úr [[snegill|sneglaskeljum]].
 Helstu skartgripaformin eru misjöfn eftir menningum en oft breytast ekki töluvert í gegnum tímann, til dæmis eru vestræn skartgripaform sem við þekkjum í dag mjög svipuð þeim fornu. Í öðrum menningum hafa nef- og ökklaskartgripir gegnt stærri hlutverki í gegnum söguna en í vesturheimi.