„Breskar mælieiningar“: Munur á milli breytinga
Lína 220: | Lína 220: | ||
| 153,72 |
| 153,72 |
||
| 9,6076 |
| 9,6076 |
||
|} |
|||
=== Massi og þyngd === |
|||
{| class="wikitable" cellspacing=4 style="margin-right:0" |
|||
! Mælieining |
|||
! Pund |
|||
! Grömm |
|||
! Kíló |
|||
! Athugasemdir |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[grain (mælieining)|grain]]'' (gr) |
|||
|align=right| 1/7000 |
|||
|align=right| 0,06479891 |
|||
|align=right| |
|||
| |
|||
: Nákvæmlega 64,79891 milligrömm |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[drakma (mælieining)|drakma]]''<br />(e. ''dram'', dr) |
|||
|align=right| 1/256 |
|||
|align=right| 1,7718451953125 |
|||
|align=right| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[únsa]]''<br />(e. ''ounce'', oz) |
|||
|align=right| 1/16 |
|||
|align=right| 28,349523125 |
|||
|align=right| |
|||
| |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[pund (mælieining)|pund]]''<br />(e. ''pound'', lb) |
|||
|align=right| 1 |
|||
|align=right| 453,59237 |
|||
|align=right| 0,45359237 |
|||
| |
|||
: Nákvæmlega 453,59237 grömm. |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[stone (mælieining)|stone]]'' (st) |
|||
|align=right| 14 |
|||
|align=right| 6350,29318 |
|||
|align=right| 6,35029318 |
|||
| |
|||
: Á Bretlandi er þyngd einstaklings oft gefin upp í stone og pundum. |
|||
|- |
|||
|align=center| ''quarter'' (qtr) |
|||
|align=right| 28 |
|||
|align=right| |
|||
|align=right| 12,70058636 |
|||
| |
|||
: Einn quarter jafngildir tveimur stone eða einum fjórðungi af vætt. Orðið ''quarter'' var líka notað um fjórðung af pundi. |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[vætt]]''<br />(e. ''hundredweight'', cwt) |
|||
|align=right| 112 |
|||
|align=right| |
|||
|align=right| 50,80234544 |
|||
| |
|||
: Ein bresk vætt jafngildir átta stone. Þetta er svokallaða „langa vættin“, sem er ólík þeirri „stuttu“ sem jafngildur 100 pundum og er notuð í Bandaríkjunum og Kanada.<ref name="justice1">''[http://laws-lois.justice.gc.ca/eng/acts/W-6/page-15.html/ Weights and Measures Act]''</ref> |
|||
|- |
|||
|align=center| ''[[brúttotonn]]'' (e. ''long ton'', t) |
|||
|align=right| 2240 |
|||
|align=right| |
|||
|align=right| 1016,0469088 |
|||
| |
|||
: Eins og í bandarísku og kanadísku réttarkerfunum jafngilda tuttugu vætt einu brúttotonni.<ref name="justice1"/> Breska vættin er 12% stærri en sú bandaríska og kanadíska. Breska tonnið (eða brúttótonnið) er 2.240 pund, sem er svipaðara [[tonn|metrakerfistonninu]] (um 2.204,6 pund) en bandaríska og kanadíska tonnið (2.000 pund eða 907,185 kg). |
|||
|} |
|} |
||
Útgáfa síðunnar 8. janúar 2014 kl. 22:55
Breskar mælieiningar eða fet-punda kerfið er kerfi mælieininga sem var fyrst skilgreint árið 1824. Seinna var kerfinu breytt og minnkað. Breska mælieiningakerfið var tekið upp um allt Breska heimsveldið. Fyrir seinni hluta 20. aldar höfðu flestar þeirra þjóða sem áður voru í Breska heimsveldinu tekið upp metrakerfið sem aðalmælieiningakerfi. Á Bretlandi og í Kanada eru sumar gamlar mælieiningar enn notaðar í dag.
Innleiðing
Með Mælieiningalögum 1824 voru breska mælieiningakerfið tekið í notkun. Áætlað var að kerfið yrði tekið formlega í notkun 1. maí 1825, en vegna Mælieiningalaga 1825 var innleiðingunni frestað um nokkra mánuði. Kerfið var því tekið upp formlega 1. janúar 1826. Lögin sem voru sett árið 1824 heimiluðu notkun á eldri mælieiningum með þeim skilmálum að þær voru venjubundnar, viðurkenndar og merktar skýrlega með samsvarandi einingum í nýja kerfinu.
Mælieiningar
Lengd
Mælieining | Skilgreining | Fet | Millimetrar | Metrar | Athugasemdir |
---|---|---|---|---|---|
thou (th) | 1/12000 | 0,0254 | 0,0000254 |
| |
tomma (e. inch, in) |
1000 thou | 1/12 | 25,4 | 0,0254 | |
fet (e. foot, ft) |
12 tommur | 1 | 304,8 | 0,3048 | |
stika (e. yard, yd) |
3 fet | 3 | 914,4 | 0,9144 |
|
keðja (e. chain, ch) |
22 stikur | 66 | 20116,8 | 20,1168 |
|
furlong (fur) | 10 keðjur | 660 | 201,168 |
| |
míla (e. mile, mi) |
8 furlong | 5.280 | 1.609,344 |
| |
lengdarmál (e. league, lea) |
3 mílur | 15.840 | 4.828,032 |
| |
Siglingafræðilegar mælieiningar | |||||
faðmur (e. fathom, ftm) |
~2 stikur | 6,08 eða 6[1] | 1.853,184 | 1.853184 |
|
kapallengd (e. cable length) |
100 faðmar | 608 | 185,3184 |
| |
sjómíla (e. nautical mile) |
10 kapallengdir | 6.080 | 1.853,184 |
| |
Mælieiningar könnun Gunters (frá 17. öld) | |||||
link | 7,92 tommur | 66/100 | 201,168 | 0,201168 |
|
rod | 25 link | 66/4 | 5.029,2 | 5,0292 |
|
keðja | 4 rod | 66 | 20,1168 |
|
Flatarmál
Mælieining | Skilgreining | Ferfet | Ferrod | Fermílur | Fermetrar | Hektarar | Athugasemdir |
---|---|---|---|---|---|---|---|
perch | 1 rod × 1 rod | 272,25 | 1 | 1/102400 | 25,29285264 | 0,002529 |
|
ekrufjóðrungur (e. rood) |
1 furlong × 1 rod | 10,890 | 40 | 1/2560 | 1011,7141056 | 0,1012 |
|
ekra | 1 furlong × 1 keðja | 43.560 | 160 | 1/640 | 4046,8564224 | 0,4047 |
|
Rúmtak
Mælieining | Breskar únsur |
Bresk pint |
Millilítrar | Rúmtommur | Bandarískar únsur |
Bandarísk pint |
---|---|---|---|---|---|---|
únsa (e. fluid ounce, fl oz) |
1 | 1/20 | 28,4130625 | 1,7339 | 0,96076 | 0,060047 |
gill (gi) | 5 | 1/4 | 142,0653125 | 8,6694 | 4,8038 | 0,30024 |
pint (pt) | 20 | 1 | 568,26125 | 34,677 | 19,215 | 1,2009 |
quart (qt) | 40 | 2 | 1.136,5225 | 69,355 | 38,430 | 2,4019 |
gallon (gal) | 160 | 8 | 4.546.09 | 277,42 | 153,72 | 9,6076 |
Massi og þyngd
Mælieining | Pund | Grömm | Kíló | Athugasemdir |
---|---|---|---|---|
grain (gr) | 1/7000 | 0,06479891 |
| |
drakma (e. dram, dr) |
1/256 | 1,7718451953125 | ||
únsa (e. ounce, oz) |
1/16 | 28,349523125 | ||
pund (e. pound, lb) |
1 | 453,59237 | 0,45359237 |
|
stone (st) | 14 | 6350,29318 | 6,35029318 |
|
quarter (qtr) | 28 | 12,70058636 |
| |
vætt (e. hundredweight, cwt) |
112 | 50,80234544 |
| |
brúttotonn (e. long ton, t) | 2240 | 1016,0469088 |
|
Neðanmálsgreinar
- ↑ 1,0 1,1 Nákvæma talan var 6,08 fet en í reynd var 6 fet notað. Faðmurinn var alltaf skilgreindur sem 6 fet í reynd. Deilan skipti engu máli því á öllum sjókortum teiknuðum af Breska flotamálaráðuneytinu voru dýptir grynnri en 5 faðmar alltaf gefnar upp í fetum. Í dag er metrakerfið notað á öllum sjókortum nema bandarískum, þar sem fet eru notuð fyrir allar dýptir.
- ↑ Sjómílan var ekki gefin upp í öðrum mælieiningum því hún er leidd af ummáli Jarðarinnar (eins og upprunalegi metrinn).
- ↑ 3,0 3,1 Weights and Measures Act