„Litur“: Munur á milli breytinga
m r2.6.5) (Vélmenni: Bæti við: vec:Cołor |
|||
Lína 31: | Lína 31: | ||
[[Flokkur:Litir| ]] |
[[Flokkur:Litir| ]] |
||
[[af:Kleur]] |
|||
[[am:ቀለም]] |
|||
[[an:Color]] |
|||
[[ar:لون]] |
|||
[[arc:ܓܘܢܐ]] |
|||
[[arz:لون]] |
|||
[[ast:Color]] |
|||
[[ay:Sami]] |
|||
[[az:Rəng]] |
|||
[[bat-smg:Spalva]] |
|||
[[bcl:Kolor]] |
|||
[[be:Колер]] |
|||
[[be-x-old:Колер]] |
|||
[[bg:Цвят (оптика)]] |
|||
[[bn:রঙ]] |
|||
[[br:Liv]] |
|||
[[bs:Boja]] |
|||
[[ca:Color]] |
|||
[[ceb:Kolor]] |
|||
[[chr:ᎠᏑᏫᏍᏗ]] |
|||
[[ckb:ڕەنگ]] |
|||
[[cr:Itasinâsowin]] |
|||
[[cs:Barva]] |
|||
[[cy:Lliw]] |
|||
[[da:Farve]] |
|||
[[de:Farbe]] |
|||
[[el:Χρώμα]] |
|||
[[en:Color]] |
|||
[[eo:Koloro]] |
|||
[[es:Color]] |
|||
[[et:Värvus]] |
|||
[[eu:Kolore]] |
|||
[[ext:Colol]] |
|||
[[fa:رنگ]] |
|||
[[fi:Väri]] |
|||
[[fiu-vro:Värm]] |
|||
[[fr:Couleur]] |
|||
[[fur:Colôr]] |
|||
[[gan:色]] |
|||
[[gl:Cor]] |
|||
[[gn:Sa'y]] |
|||
[[he:צבע]] |
|||
[[hi:रंग]] |
|||
[[hif:Rang]] |
|||
[[hr:Boja]] |
|||
[[ht:Koulè]] |
|||
[[hu:Szín]] |
|||
[[hy:Գույն]] |
|||
[[ia:Color]] |
|||
[[id:Warna]] |
|||
[[ig:Àgwà]] |
|||
[[io:Koloro]] |
|||
[[it:Colore]] |
|||
[[ja:色]] |
|||
[[jbo:skari]] |
|||
[[jv:Werna]] |
|||
[[ka:ფერი]] |
|||
[[kg:Langi]] |
|||
[[kk:Түс]] |
|||
[[kn:ಬಣ್ಣ]] |
|||
[[ko:색]] |
|||
[[la:Color]] |
|||
[[lb:Faarf]] |
|||
[[lbe:Ранг]] |
|||
[[lez:Ранг]] |
|||
[[lmo:Culur]] |
|||
[[ln:Lángi]] |
|||
[[lt:Spalva]] |
|||
[[lv:Krāsa]] |
|||
[[mdf:Тюс]] |
|||
[[mk:Боја]] |
|||
[[ml:നിറം]] |
|||
[[mn:Өнгө]] |
|||
[[mr:रंग]] |
|||
[[ms:Warna]] |
|||
[[my:အရောင်]] |
|||
[[myv:Тюс]] |
|||
[[nah:Tlapālli]] |
|||
[[nds:Klöör]] |
|||
[[ne:रंग]] |
|||
[[nl:Kleur]] |
|||
[[nn:Farge]] |
|||
[[no:Farge]] |
|||
[[nrm:Couoleu]] |
|||
[[nv:Nidaashchʼąąʼígíí]] |
|||
[[oc:Color]] |
|||
[[pl:Barwa]] |
|||
[[pnb:رنگ]] |
|||
[[pt:Cor]] |
|||
[[qu:Llimphi]] |
|||
[[ro:Culoare]] |
|||
[[ru:Цвет]] |
|||
[[rue:Фарба]] |
|||
[[rw:Ibara]] |
|||
[[scn:Culuri]] |
|||
[[sco:Colour]] |
|||
[[sh:Boja]] |
|||
[[si:පාට]] |
|||
[[simple:Color]] |
|||
[[sk:Farba (fyzika)]] |
|||
[[sl:Barva]] |
|||
[[so:Midab]] |
|||
[[sq:Ngjyra]] |
|||
[[sr:Боја]] |
|||
[[ss:Bâla]] |
|||
[[stq:Faawe]] |
|||
[[su:Warna]] |
|||
[[sv:Färg]] |
|||
[[sw:Rangi]] |
|||
[[ta:நிறம்]] |
|||
[[te:రంగు]] |
|||
[[tg:Ранг]] |
|||
[[th:สี]] |
|||
[[tl:Kulay]] |
|||
[[tpi:Kala]] |
|||
[[tr:Renk]] |
|||
[[udm:Буёл]] |
|||
[[uk:Колір]] |
|||
[[ur:رنگ]] |
|||
[[uz:Rang]] |
|||
[[vec:Cołor]] |
|||
[[vi:Màu sắc]] |
|||
[[wa:Coleur]] |
|||
[[war:Kolor]] |
|||
[[wo:Melo]] |
|||
[[yi:קאליר]] |
|||
[[zh:颜色]] |
|||
[[zh-yue:色]] |
Útgáfa síðunnar 8. mars 2013 kl. 15:43
Litur er huglæg upplifun, sem verður til af því að mannsaugað greinir endurkast ljóss með bylgjulengdir, sem spanna hið sýnilega litróf [1][2]. Í eðlisfræðilegum skilningi eru hvítur og svartur ekki litir, því að hvítt felur í sér endurkast allra bylgjulenda í jöfnum mæli, en svartur þýðir fjarvera sýnilegs ljóss. Í daglegu tali er þó talað um hvítan og svartan lit.
Litur getur einnig átt við eiginleika tiltekinna hluta eða efna, sem ræðst af því hvaða bylgjulengdir yfirborð hlutarins drekkur í sig og hvaða bylgjulengdum hann endurvarpar. Til dæmis er hlutur grænn ef hann drekkur í sig flestar bylgjulengdir sýnilegs ljóss en endurvarpar ljósi af þeirri samsetningu sem mannsaugað greinir sem grænt.
Litblinda er augngalli, sem lýsir sér í því að litblindir eiga örðugt með að greina að suma liti, til dæmis rauðan og brúnan.
Tilvísanir
- ↑ Þorsteinn Vilhjálmsson. „Hvað eru litir?“. Vísindavefurinn 8.8.2000. http://visindavefur.is/?id=733. (Skoðað 18.3.2010).
- ↑ Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Eru til litir sem mannsaugað greinir ekki?“. Vísindavefurinn 26.3.2000. http://visindavefur.is/?id=295. (Skoðað 18.3.2010).
Heimildir og ítarefni
- Byrne, A. og David Hilbert (ritstj.). Readings on Color: The Philosophy of Color (Cambridge, MA: MIT Press, 1997).
- Elmar Geir Unnsteinsson. „Er hægt að lýsa lit?“. Vísindavefurinn 24.1.2006. http://visindavefur.is/?id=5586. (Skoðað 18.3.2010).
- Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Eru til litir sem mannsaugað greinir ekki?“. Vísindavefurinn 26.3.2000. http://visindavefur.is/?id=295. (Skoðað 18.3.2010).
- Eyja Margrét Brynjarsdóttir. „Er mjólk svört í myrkri?“. Vísindavefurinn 8.12.2000. http://visindavefur.is/?id=1228. (Skoðað 18.3.2010).
- Hardin, C.L. Color for Philosophers: Unweaving the Rainbow (Indianapolis: Hackett Publishing Company, 1988).
- Maund, B. Colours. Their Nature and Representation (Cambridge: Cambridge University Press, 1995).
- Stroud, B. The Quest for Reality: Subjectivism & the Metaphysics of Colour (Oxford: Oxford University Press, 2000).
- Wright, W.D. The Rays Are Not Coloured: Essays on the Science of Vision and Colour (Bristol: Hilger, 1967).
- Þorsteinn Vilhjálmsson. „Hvað eru litir?“. Vísindavefurinn 8.8.2000. http://visindavefur.is/?id=733. (Skoðað 18.3.2010).