„Vélinda“: Munur á milli breytinga
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: new:गःम्वः |
m r2.7.2+) (Vélmenni: Bæti við be-x-old:Стрававод |
||
Lína 19: | Lína 19: | ||
[[az:Qida borusu (insan)]] |
[[az:Qida borusu (insan)]] |
||
[[be:Стрававод чалавека]] |
[[be:Стрававод чалавека]] |
||
[[be-x-old:Стрававод]] |
|||
[[bg:Хранопровод]] |
[[bg:Хранопровод]] |
||
[[bjn:Rakungan]] |
[[bjn:Rakungan]] |
Útgáfa síðunnar 26. febrúar 2013 kl. 10:02
Vélinda er rör eða pípa sem flytur fæðuna frá munninum niður í maga. Í fullvöxnum manni er vélindað yfirleitt 25-30 cm að lengd.
Vöðvarnir í vélindanu sjá til þess að flytja fæðuna úr kokinu niður að magaopinu. Að innan er vélindað þakið slímhúð sem auðveldar fæðunni að renna niður og ver vélindaveggina fyrir áreiti. Neðst í vélindanu, þar sem það opnast inn í magann, er sterkur hringvöðvi sem lokar yfirleitt fyrir flæði úr maganum upp í vélindað en opnast þegar hleypa þarf fæðu eða vökva úr vélindanu niður í magann. Ef þessi vöðvi starfar ekki sem skyldi geta magasýrur flætt upp í vélindað og ef það gerist oft og iðulega (vélindabakflæði) geta magasýrurnar skemmt slímhúðina, ert vélindavöðvana og valdið bólgum og óþægindum.
Í spendýrum er vélindað svipað og í mönnum en í flestum fiskum er það mjög stutt. Þó eru líka til fiskar sem hafa engan eiginlegan maga og tengist þá vélindað beint við smáþarmana. Í mörgum fuglum gegnir vélindað einnig hlutverki forðabúrs, þar sem úr því er útvöxtur eða poki sem kallast sarpur og getur fuglinn geymt ómelta fæðu í honum og látið hana ganga síðar niður í fóarnið eða ælt henni upp til að fæða unga sína.