„Höfuðborgarsvæði Ástralíu“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
EmausBot (spjall | framlög)
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: sh:Teritorija glavnog grada Australije
Xqbot (spjall | framlög)
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: eo:Aŭstralia Ĉefurba Teritorio Breyti: zh:澳大利亚首都领地
Lína 63: Lína 63:
[[el:Επικράτεια Αυστραλιανής Πρωτεύουσας]]
[[el:Επικράτεια Αυστραλιανής Πρωτεύουσας]]
[[en:Australian Capital Territory]]
[[en:Australian Capital Territory]]
[[eo:Aŭstralia Ĉefurba Teritorio]]
[[es:Territorio de la Capital Australiana]]
[[es:Territorio de la Capital Australiana]]
[[et:Austraalia pealinna ala]]
[[et:Austraalia pealinna ala]]
Lína 112: Lína 113:
[[uk:Австралійська столична територія]]
[[uk:Австралійська столична територія]]
[[war:Teritoryo nga Kapital han Australya]]
[[war:Teritoryo nga Kapital han Australya]]
[[zh:澳大利首都特區]]
[[zh:澳大利首都领地]]
[[zh-min-nan:Australia Siú-to͘ Te̍k-pia̍t-khu]]
[[zh-min-nan:Australia Siú-to͘ Te̍k-pia̍t-khu]]
[[zh-yue:澳洲首都地區]]
[[zh-yue:澳洲首都地區]]

Útgáfa síðunnar 9. janúar 2013 kl. 09:32

Australian Capital Territory
Fáni Ástralska höfuðborgarsvæðisins
Kjörorð svæðisins: Pro Rege, Lege et Grege" (Fyrir drottninguna, lögin og fólkið)
Gælunafn svæðisins: Ekkert
Höfuðborg Canberra
Æðsti ráðherra John Stanhope
Flatarmál
 - Samtals
 - % vatn

2.358 km² (8. sæti)
0%
Fólksfjöldi
 - Samtals (2004)
 - Þéttleiki byggðar

323.363 (7. sæti)
137/km²(1. sæti)
Tímabelti UTC +10 (+11 á sumrin)
Fulltrúar á Samveldisþingi
 - Fulltrúadeild
 - Öldungadeild

2
2
Opinber vefsíða www.act.gov.au

Höfuðborgðarsvæði Ástralíu (enska: Australian Capital Territory, ACT) er, eins og nafnið bendir til, svæði sem stofnað var utan um höfuðborg Ástralíu, Canberra, svo hún tilheyrði hvorki Nýja Suður WalesVictoria eftir að höfuðborgir þeirra (Sydney og Melbourne) höfðu deilt um hvor þeirra fengi hlutverkið. Svæðið er algjörlega umlukið NSW enda tilheyrði land þess áður því fylki.
Höfuðborgarsvæði Ástralíu hefur ákveðna sjálfstjórn en sú sjálfstjórn er þó miklu minni en fylkjanna. Svæðið hefur sína eigin 17 manna löggjafarsamkomu, en ríkisstjórn samveldisins hefur neitunarvald yfir þeim öllum. Höfuðborgarsvæðið hefur 2 þingmenn í hvorri deild ástralska samveldisþingsins.

Staðir

Canberra er eina borg svæðisins, og þar býr mikill meirihluti íbúanna, en einnig er eitthvað af sveitabæjum enn í kring um hana og einstaka þorp sem flest eru eldri en borgin, t.a.m. Hall, sem smám saman er að renna inn í borgina (svæðið er í raun miklu stærra en borgin er í dag). Fyrir sunnan borgina er Tidbinbilla friðlandið þar sem hefur mátt sjá Áströlsk dýr í sínu náttúrulega umhverfi en friðlandið var að stóru leyti hannað fyrir gesti að koma og skoða náttúruna. Svæðið varð mjög illa úti í skógareldunum 18. janúar 2003 og dóu því sem næst öll dýrin. Uppbyggingarstarf hófst strax en langt er þangað til svæðið mun ná sér að fullu. Mikilvægt er þó að geta að skógareldar eru mjög mikilvægur þáttur í náttúru Ástralíu og liður í fjölgun margra tegunda. Rétt hjá friðlandinu er geimfjarskiptastöð rekin af NASA. Þétt upp við friðlandið er líka Namadgi þjóðgarðurinn og í honum er nyrsti hluti áströlsku alpanna.

Saga

Fólk hefur búið þar sem nú er Höfuðborgarsvæði Ástralíu mjög lengi og þar bjuggu frumbyggjaættbálkarnir Walgalu, Ngarigo og Ngunnawal (en úr máli þeirra er nafn höfuðborgarinnar tekið). Evrópumenn komu ekki þangað fyrr en á þriðja áratugi 18. aldar og var svæðið, eins og svo mikið af Ástralíu, með einstaka þorpi. 1908 var svæðið valið undir hina nýju höfuðborg verandi nokkurnvegin mitt á milli Sydney og Melbourne, stærstu borganna, og með góðu aðgengi að vatni. 1911 var haldin keppni um skipulag hinnar nýju höfuðborgar og hana vann Walter Burley Griffin. Bygging hófst 1913 og flutti þingið loks í höfuðborgarsvæðið 1927.