„Normandí“: Munur á milli breytinga
SantoshBot (spjall | framlög) m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: kk:Нормандия |
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: dsb:Normandija, hsb:Normandija |
||
Lína 35: | Lína 35: | ||
[[da:Normandiet]] |
[[da:Normandiet]] |
||
[[de:Normandie]] |
[[de:Normandie]] |
||
[[dsb:Normandija]] |
|||
[[el:Νορμανδία]] |
[[el:Νορμανδία]] |
||
[[en:Normandy]] |
[[en:Normandy]] |
||
Lína 49: | Lína 50: | ||
[[he:נורמנדי]] |
[[he:נורמנדי]] |
||
[[hr:Normandija]] |
[[hr:Normandija]] |
||
[[hsb:Normandija]] |
|||
[[hu:Normandia]] |
[[hu:Normandia]] |
||
[[hy:Նորմանդիա]] |
[[hy:Նորմանդիա]] |
Útgáfa síðunnar 3. janúar 2013 kl. 21:51
Normandí (eða Norðmandí [1]) (franska: Normandie; normanska: Normaundie) er hérað í norðvesturhluta Frakklands. Það skiptist í tvö stjórnsýsluleg héruð: Efri Normandí (umdæmin Seine-Maritime og Eure) og Neðri Normandí (umdæmin Orne, Calvados og Manche). Gamla sýslan Normandí innihélt, auk núverandi héraða, landshluta sem nú tilheyra umdæmunum Eure-et-Loir, Mayenne og Sarthe. Menn frá Normandí heita Norðmandingar eða Normannar, en hið síðarnefnda er einnig haft um norræna menn sem þar tóku sér bólfestu u.þ.b. á 9. öld. Í Gerplu eftir Halldór Laxness segir svo í upphafi 28. kafla: Normandíbúar, þeir er vér köllum rúðubændur...
Áður var Normandí sjálfstætt hertogadæmi sem náði yfir ósa Signu frá Pays de Caux að Cotentin-skaganum. Ermarsundseyjar voru hluti af hertogadæminu og fylgdu titlinum (sem Bretadrottning ber nú) þótt héraðið væri innlimað í Frakkland. Lénið var upphaflega sett á stofn af Karli einfalda sem lausnargjald handa víkingnum Göngu-Hrólfi sem herjaði á Frakka árið 911. Nafnið er dregið af því að þar ríktu norrænir greifar.
Einn afkomenda Hrólfs, Vilhjálmur sigursæli, lagði England undir sig árið 1066 í orrustunni við Hastings og gerðist þar konungur en hélt Normandí áfram sem lén. Í tíð Jóhanns landlausa lagði Filippus Ágústus Frakkakonungur meginlandshluta greifadæmisins undir sig og Hinrik 3. Englandskonungur viðurkenndi þau yfirráð í Parísarsáttmálanum 1259. Englendingar gerðu síðar kröfu til héraðsins og lögðu það undir sig í Hundrað ára stríðinu, fyrst 1346 til 1360 og síðan 1415 til 1450.
6. júní 1944 hófu bandamenn allsherjarinnrás á meginland Evrópu á strönd Normandí. Orrustan um Normandí er enn stærsta innrás sögunnar af hafi þar sem nær þrjár milljónir hermanna fóru yfir Ermarsund.