„Kalsín“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
JackieBot (spjall | framlög)
m r2.7.2) (Vélmenni: Færi greinar frá ckb:کالسیۆم yfir í ckb:کەلسیۆم
Xqbot (spjall | framlög)
m r2.7.3) (Vélmenni: Bæti við: ceb:Kalsiyum
Lína 55: Lína 55:
[[bs:Kalcij]]
[[bs:Kalcij]]
[[ca:Calci]]
[[ca:Calci]]
[[ceb:Kalsiyum]]
[[chr:ᎪᎳ ᏗᏝᏂᎪᎯᏍᏗᏍᎩ]]
[[chr:ᎪᎳ ᏗᏝᏂᎪᎯᏍᏗᏍᎩ]]
[[ckb:کەلسیۆم]]
[[ckb:کەلسیۆم]]

Útgáfa síðunnar 2. janúar 2013 kl. 09:29

  Magnesín  
Kalín Kalsín Skandín
  Strontín  
Efnatákn Ca
Sætistala 20
Efnaflokkur Jarðalkalímálmur
Eðlismassi 1550,0 kg/
Harka 1,75
Atómmassi 40,078 g/mól
Bræðslumark 1115,0 K
Suðumark 1757,0 K
Efnisástand
(við staðalaðstæður)
Fast form (meðseglandi)
Lotukerfið

Kalsín eða kalsíum (úr latínu: calcis, „kalk“) er frumefni með efnatáknið Ca og er númer 20 í lotukerfinu. Kalsín er mjúkur grár jarðalkalímálmur sem að er notaður sem afoxari í útdrætti á þóríni, sirkoni og úrani. Þetta er einnig fimmta algengasta frumefnið í skorpu jarðar. Það er líka fimmta algengasta uppleysta jónin í sjó á eftir natríni, klóríði, magnesíni og súlfati.

Vegna þess hversu hvarfgjarnt kalsín er finnst það ekki hreint í náttúrunni. Það er algengast í steinefnum eins og kalsíti, dólómíti og gifsi. Kalk sem er eitt form kalksteins er aðallega myndað úr kalsíti. Kalsín er nauðsynlegt lífverum þá sérstaklega í lífeðlisfræði fruma. Kalsín er uppistaðan í beinum og er því algengasti málmurinn í mörgum dýrum.

Einkenni

Kalsín er hvarfgjarn, silfurlitaður málmur sem oxast auðveldlega í snertingu við loft og myndar þá gráhvíta oxíð- og nítríðhúð. Það er mjúkur málmur, en þó ekki eins mjúkt og t.d. blý.

Notkun

Efnahvörf

Í snertingu við vatn myndar kalsín hýdroxíð (kalkvatn). Hvarfið er mjög útvermið og þess vegna getur kviknað í því vetni sem myndast. Kalsín hvarfast við vatn samkvæmt efnajöfnunni:

Ca + 2H2O → Ca(OH)2 + H2
  Þessi efnafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.