„Plöntufruma“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
{{hreingera}} |
|||
'''Plöntufrumur''' eru [[heilkjörnungar]], það er erfðaefni þeirra er varið í kjarna frumunnar. Fyrir utan kjarnann, þá er fruman gerð úr umfrymi þar sem öll frumulíffæri hennar eru staðsett og utan um frumuna er frumuhimnan. Það sem einkennir byggingu plöntufrumunnar eru eftirtalin atriði: |
|||
Utan um frumuhimnu plöntufruma er veggur úr sellulósa (beðmi). Frumuveggurinn gefur plöntufrumunni fasta lögun. |
Utan um frumuhimnu plöntufruma er veggur úr sellulósa (beðmi). Frumuveggurinn gefur plöntufrumunni fasta lögun. |
||
| Lína 9: | Lína 7: | ||
Í umfrymi plöntufruma eru mjölvakorn. Þau geyma mjölvann sem er næringarforði plöntufrumunnar. |
Í umfrymi plöntufruma eru mjölvakorn. Þau geyma mjölvann sem er næringarforði plöntufrumunnar. |
||
Margar plöntufrumur hafa grænukorn. Grænukornin innihalda litarefni sem nefnist laufgræna (chlorophyll). Laufgrænan drekkur í sig ljós og virkjar orku þess til að nýmynda lífrænt efni úr koltvíoxíði og vatni. Ferlið nefnist ljóstillífun. Úrgangsefni ljóstillífunar er súrefni. Grænukorn finnast aðeins í grænum hlutum plantna sem birta fellur, þau vantar í rætur og önnur neðanjarðarlíffæri. |
Margar plöntufrumur hafa grænukorn. Grænukornin innihalda litarefni sem nefnist laufgræna (chlorophyll). Laufgrænan drekkur í sig ljós og virkjar orku þess til að nýmynda lífrænt efni úr koltvíoxíði og vatni. Ferlið nefnist ljóstillífun. Úrgangsefni ljóstillífunar er súrefni. Grænukorn finnast aðeins í grænum hlutum plantna sem birta fellur, þau vantar í rætur og önnur neðanjarðarlíffæri. |
||
[[ca:Cèl·lula vegetal]] |
|||
[[cs:Rostlinná buňka]] |
|||
[[et:Taimerakk]] |
|||
[[en:Plant cell]] |
|||
[[es:Célula vegetal]] |
|||
[[eu:Landare zelula]] |
|||
[[fr:Cellule végétale]] |
|||
[[gl:Célula vexetal]] |
|||
[[hi:संयंत्र सेल]] |
|||
[[id:Sel tumbuhan]] |
|||
[[it:Cellula vegetale]] |
|||
[[he:תא צמח]] |
|||
[[kn:ಸಸ್ಯ ಜೀವಕೋಶ]] |
|||
[[lv:Augu šūna]] |
|||
[[lt:Augalinė ląstelė]] |
|||
[[ms:Sel tumbuhan]] |
|||
[[nl:Plantaardige cel]] |
|||
[[no:Plantecelle]] |
|||
[[pl:Komórka roślinna]] |
|||
[[pt:Célula vegetal]] |
|||
[[ro:Celulă vegetală]] |
|||
[[simple:Plant cell]] |
|||
[[sk:Rastlinná bunka]] |
|||
[[sl:Rastlinska celica]] |
|||
[[sr:Биљна ћелија]] |
|||
[[sv:Växtcell]] |
|||
Útgáfa síðunnar 30. ágúst 2012 kl. 08:34
 |
Þessi grein þarfnast hreingerningar svo hún hæfi betur sem grein hér á Wikipediu. |
Plöntufrumur eru heilkjörnungar, það er erfðaefni þeirra er varið í kjarna frumunnar. Fyrir utan kjarnann, þá er fruman gerð úr umfrymi þar sem öll frumulíffæri hennar eru staðsett og utan um frumuna er frumuhimnan. Það sem einkennir byggingu plöntufrumunnar eru eftirtalin atriði:
Utan um frumuhimnu plöntufruma er veggur úr sellulósa (beðmi). Frumuveggurinn gefur plöntufrumunni fasta lögun. Í miðri plöntufrumunni er stór safabóla sem er fyllt vökva eða frumusafa. Vegna þessarar stóru safabólu þrýstist umfrymið að jöðrum frumunnar og kjarninn er því oftast út við frumuhimnuna. Til eru plöntufrumur sem hafa kjarnann í miðri safabólunni og er hann þá skorðaður með grönnum umfrymisþráðum.
Í umfrymi plöntufruma eru mjölvakorn. Þau geyma mjölvann sem er næringarforði plöntufrumunnar. Margar plöntufrumur hafa grænukorn. Grænukornin innihalda litarefni sem nefnist laufgræna (chlorophyll). Laufgrænan drekkur í sig ljós og virkjar orku þess til að nýmynda lífrænt efni úr koltvíoxíði og vatni. Ferlið nefnist ljóstillífun. Úrgangsefni ljóstillífunar er súrefni. Grænukorn finnast aðeins í grænum hlutum plantna sem birta fellur, þau vantar í rætur og önnur neðanjarðarlíffæri.