„Hljóðhraði“: Munur á milli breytinga
m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: ia:Velocitate de sono |
m r2.7.2) (Vélmenni: Bæti við: et:Heli kiirus |
||
Lína 42: | Lína 42: | ||
[[eo:Rapido de sono]] |
[[eo:Rapido de sono]] |
||
[[es:Velocidad del sonido]] |
[[es:Velocidad del sonido]] |
||
[[et:Heli kiirus]] |
|||
[[eu:Soinuaren abiadura]] |
[[eu:Soinuaren abiadura]] |
||
[[fa:سرعت صوت]] |
[[fa:سرعت صوت]] |
Útgáfa síðunnar 21. ágúst 2012 kl. 19:03
Hljóðhraði er hraði hljóðbylgja og er mjög háður því efni, sem hljóðið berst um og ástandi efnisins, t.d. hita. Hljóðhraði er venjulega táknaður með c, en þó er táknið v einnig notað og telst jafngilt. Hljóðhraði í gasi er mjög háður hita og gasþéttleika.
Oft þegar talað er um hljóðhraða er verið að tala um hraða hljóðs í lofti, en hann er um 344 m/s (1238 km/klst) við 21° hita. Þotur eða önnur farartæki sem ferðast með hljóðhraða eða hraðar eru sagðar hljóðfráar.
Ljóshraði í tómi er mesti hugsanlegi hraðinn, en hann er tæplega milljón sinnum meiri en hljóðhraði í lofti.
Um hljóðhraða
Hljóðhraða c í föstu efni eða vökva má reikna með eftirfarandi jöfnu:
þar sem C er efnisstuðull og er eðlismassi. Almennt gildir að
þar sem p er þrýstingur. Fyrir kjörgas gildir að
þar sem R er gasfasti, er hlutfall varamrýmda gassins og T hiti.
Útreiknaður hljóðhraði í andrúmslofti
Hægt er að reikna út með töluverðri nákvæmni hraða hljóðs í andrúmslofti við 21°C (T) með fáum þekktum stærðum. Andrúmsloftið er að mestu samsett úr súrefnis- og köfnunarefnissameindum sem hafa fimm frelsisgráður (f) og hefur mólmassan 0.029 (M). Þá getum við reiknað hljóðhraðan í andrúmslofti við 21°C (eða 294 kelvín) svona þar sem R er gasfastinn: