„Grígoríj Raspútín“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Frozen Feeling (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Frozen Feeling (spjall | framlög)
Ekkert breytingarágrip
Lína 32: Lína 32:
* Encyclopædia Britannica Online, s. v. "Grigory Yefimovich Rasputin," skoðað 21. Mars, 2012, http://www.britannica.com/EBchecked/topic/491776/Grigory-Yefimovich-Rasputin.
* Encyclopædia Britannica Online, s. v. "Grigory Yefimovich Rasputin," skoðað 21. Mars, 2012, http://www.britannica.com/EBchecked/topic/491776/Grigory-Yefimovich-Rasputin.


[[af:Grigori Raspoetin]]
[[ar:غريغوري راسبوتين]]
[[arz:راسبوتين]]
[[az:Qriqori Rasputin]]
[[bar:Rasputin]]
[[be:Рыгор Яфімавіч Распуцін]]
[[bg:Григорий Распутин]]
[[bn:রাসপুতিন]]
[[bs:Grigorij Rasputin]]
[[ca:Grigori Rasputin]]
[[cs:Grigorij Jefimovič Rasputin]]
[[da:Rasputin]]
[[de:Grigori Jefimowitsch Rasputin]]
[[el:Γκριγκόρι Ρασπούτιν]]
[[en:Grigori Rasputin]]
[[eo:Grigorij Rasputin]]
[[es:Grigori Rasputín]]
[[et:Grigori Rasputin]]
[[eu:Grigori Rasputin]]
[[fa:گریگوری راسپوتین]]
[[fi:Grigori Rasputin]]
[[fr:Grigori Raspoutine]]
[[fy:Grigori Raspoetin]]
[[ga:Grigoriy Rasputin]]
[[gl:Grigori Rasputín]]
[[he:גריגורי רספוטין]]
[[hr:Grigorij Raspućin]]
[[hu:Grigorij Jefimovics Raszputyin]]
[[id:Grigori Rasputin]]
[[io:Grigori Rasputin]]
[[it:Grigorij Efimovič Rasputin]]
[[ja:グリゴリー・ラスプーチン]]
[[ka:გრიგოლ რასპუტინი]]
[[ko:그리고리 라스푸틴]]
[[la:Gregorius Rasputin]]
[[lt:Grigorijus Rasputinas]]
[[mk:Григориј Распутин]]
[[mr:रासपुतीन]]
[[mt:Rasputin]]
[[nl:Grigori Raspoetin]]
[[no:Grigorij Rasputin]]
[[pl:Grigorij Rasputin]]
[[pnb:راسپوتین]]
[[pt:Grigori Rasputin]]
[[ro:Grigori Rasputin]]
[[ru:Распутин, Григорий Ефимович]]
[[ru:Распутин, Григорий Ефимович]]
[[sco:Grigori Rasputin]]
[[si:ගිරිගරි රස්පුටින්]]
[[simple:Grigori Rasputin]]
[[sk:Grigorij Jefimovič Rasputin]]
[[sl:Grigorij Jefimovič Rasputin]]
[[sr:Григориј Распућин]]
[[sv:Grigorij Rasputin]]
[[ta:கிரிகோரி ரஸ்புடின்]]
[[th:เกรกอรี รัสปูติน]]
[[tr:Grigori Rasputin]]
[[uk:Распутін Григорій Юхимович]]
[[vi:Grigori Yefimovich Rasputin]]
[[zh:格里高利·叶菲莫维奇·拉斯普京]]

Útgáfa síðunnar 19. apríl 2012 kl. 06:46

Grígorí Jefemóvíts Raspútín (Grígorí Jefemóvíts Novykh) fæddist í litlum bæ, Pokrovskoye, nálægt Tyumen í Síberíu árið 1869.[1] Það eru ekki til miklar heimildir um æsku hans eða uppvöxt og þær fáu sem til eru skipast mjög í tvennt, skrásetjarar eru annaðhvort mjög með eða á móti honum. En jafnvel hans hörðustu fjandmenn gátu ekki annað en viðurkennt að augnaráð Raspútíns hafi verið dáleiðandi. Hann fór til Sankti Pétursborgar snemma á 20. Öld og sagðist helgur maður. Fljótlega átti hann stóran aðdáendahóp sem samanstóð aðalega af konum sem mændu í töfrandi augu hans. Hann fékk síðar starf sem persónulegur græðari keisarafjölskyldunar. Þar varð hann valdamikill maður og hafði mikil áhrif í Rússlandi, hann var svo myrtur af rússneskum aðalsmönnum aðfaranótt 30. desembers 1916. [2]

Yngri ár

Þótt Grígorí Jefemóvíts Novaykh hafi gengið í skóla sýndi hann náminu lítinn áhuga, í stað þess stóð hann í sífeldu svalli og leiddi þessi lífstíll hans af sér nafnið Raspútín, sem á rússnesku þýðir sukkari, eða svallari. 18 ára gekk hann síðan í klaustur, hann úrkynjaði hugmyndir klaustursins og sagði að besta leiðin til að komast sem næst guði væri að drekka og hórast þangað til þú værir útkeyrður. Óþarft er að segja að hann varð ekki munkur, eftir að hann yfirgaf klaustrið giftist hann, þá 19 ára að aldri. Konan hans, Proskovia Fyodorovna, ól honum fjögur börn. En hjónabandið heillaði ekki Raspútín til lengdar og yfirgaf hann konu sína og börn, hann fór þá á flakk m.a. til Grikklands og Jerúsalem. Hann lifði af bændum og sagðist vera heilagur maður sem gæti læknað þá sjúku og séð í framtíðina [3]

Græðari Keisarans

1903 skaut Raspútín svo kollinum upp í Sánkti Pétursborg, þar hélt hann predikum sínum áfram og var fljótt komin með hóp fylgdarmanna. Yfirgerandi meirihluti þeirra voru konur sem heilluðust að Raspútín og margar þeirra í efstu stétt samfélagsins, það var því ekki að furða að nafn hans hafi borist keisarafjölskyldunni í eyra. En á sama tíma var erfðaprins Rússland, Aleksei, haldin dreyrarsýki, sjúkdóminum var hinsvegar haldið leyndum fyrir þegnum sínum og var keisarafjölskyldan þungt haldin áhyggjum. Það var því árið 1907 að Raspútín var kallaður á fund þeirra Nikulásar II keisara og Alexöndru Fjodorovnu, fyrrum prinsessu frá Hessen og keisaraynju Rússlands. Enginn efast um dáleiðslu hæfileika Raspútíns og hafði nærvera hans góð áhrif á Aleksei. Þegar Aleksei var ill haldin af sjúkdóminum og læknar hans stóðu ráðalausir virtust bænir Raspútíns og Handayfirlangningar hafa mjög góð áhrif á heilsu drengsins. Með þessu hæddi Raspútín, Alexöndru keistarynju að sér, en hún trúði því að hann væri í beinu sambandi við æðri völd og áleit hún hann öðrum mönnum merkari. Því var Raspútin gerður sérlegur ráðsmaður og græðari keisarafjölskyldunnar. [4]

Svall og ólifnaður

Raspútín naut lífsins næstu árin og var sí drukkin og á einhverju siðlausu sukki, hann átti fjöldan allan af kvennkyns aðdáendum sem að fylgdu honum í einu og öllu. Hann sótti oft gufuböð borgarinnar í fylgd kvennar úr ýmsum stéttum samfélagsins. Raspútín svaraði því að konur þyrftu að þvo burt syndir sínar og oft væri eina leiðin til þess væri að sameinast hans heilaga líkama. Í slúðurblöðum mátti lesa um hamlaust svall hans kvöld eftir kvöld á einhverjum af nautnarbýlum borgarinn, en þar dvali Raspútín iðulega næturlangt og fannst honum ekki síðar að stíga í trylltan dans. Þó að þessi lifnaðarháttur hafði vissulega orðið Raspútín úti um óvini þá voru það áhrifa hans í innanlands málum Rússlands sem settu líf hans í hættu. [5]

Ófriðartímar

Miklar breytingar höfðu orðið í Rússlandi að undanförnu og voru byltingarsinnar farnir að vera æ háværari. Nikulás II virtist vera að missa tökin og var löngum sagt að hann hlustaði ekki á neinn nema konu sína. Alexandría var undir töfrum Raspútíns og varð hann því gífurlega öflugur innan Rússlands.[6][7] Í eyra keisaraynjunar hvíslaði hann svo alskynsk glæfraleg ráðabrugg. Og þegar keisarafjölskyldan fór að sína Þjóðverjum velvild þá var komið nóg[8] . Þessi völd Raspútíns var það sem varð honum að falli, hann eignaðist marga valdamikla óvini sem sáu sér þá eina leið færa að verða Raspútín að bana til þess að bjarga Rússlandi frá glötun. [9]

Ráðabrugg og Morð

Það voru aðalsmennirnir Felix Jussupov, Purisjkevits og Dimitrí Pavlovits sem hófu að skipuleggja morðið á Raspútín, Rússlandi til bjargar enda vour þeir miklir þjóðernissinnar. Þeir buðu Raspútín í matarboð í Majkahöll að kvöldi 29 desembers 1916, þar sem hann átti að hitta Írínu, eignkonu Jussupovs, en hún þótti mjög fögur. Raspútín gat ekki neitað slíku boði enda kvennamaður mikill og hélt því af stað. Þegar komið var til hallarinn var hann leiddur inni glæsilegan veislusal þar sem hann þáði vínglas og smákökur, það sem hann ekki vissi að þær voru stútfullar af eitri. Eitrið gat þó ekki bitið á hinum heilaga manni og eftir margra tíma bið var ákveðið að nota áætlun B. [10] Raspútín var þá beðin að leggjast á bæn fyrir framan kross einn og skaut Jussupov hann þá í bakið. Rasspútín féll fram í grúfu og virtist allur en þegar Jussupov aðgætti líkið vaknaði Raspútín á fætur og tók Jussupov hálstaki. Hann reyndi síðan að flýja en í hallargarðinum beið Purisjkevits og lét rigna yfir hann kúlum. Síðan bundu þeir hendur hans og settu hann á sleða sem þeir drógu útað fljótinu. Þar höfðu þeir áður gert stórt gat á ísilagt fljótið og hentu þeir honum undir ísinn. Líkið fanst þremur dögum seinna, með lungun full af vatni. Það var ekki eitrið eða byssukúlurnar sem höfðu banað Raspútín, hann hafði drukknað. [11]

Spádómur Raspútíns

Rétt fyrir dauða sinn skrifaði Raspútín bréf til keisarans og spáði fyrir að hann yrði allur áður en árið væri á enda: „Ef venjulegir rússneskir bændur ganga af mér dauðum þarf keisarinn ekkert að óttast, þá ríkja afkomendur hans yfir Rússlandi um aldir. Ef morðingjarnir eru hinsvegar af aðalsættum verður öll keisarafjölskyldan tekin af lífí. Ef ættingjar keisarans drepa mig lifa meðlimir keisarafjölskyldunar í mesta lagi nætu tvö ár.“ Spádómurinn reyndist síðan réttur því að byltingasinnar tóku síðar alla keisarafjölskylduna af lífi[12]

Tilvísanir

  1. Encylopædia Britannica 2012
  2. Encylopædia Britannica 2012
  3. Sagan öll 2010:44
  4. Encylopædia Britannica 2012
  5. Sagan öll 2010:47
  6. Einar Már Jónsson o.fl. 1981:53
  7. Sagan öll 2010:44
  8. Sagan öll 2010:48
  9. Einar Már Jónsson o.fl. 1981:53
  10. Sagan öll 2010:48-49
  11. Sagan öll 2010:49
  12. Sagan öll 2010:49

Heimildaskrá