„Amasónfljót“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
JhsBot (spjall | framlög)
m r2.7.2+) (Vélmenni: Bæti við: lez:Амазонка
Ekkert breytingarágrip
Lína 1: Lína 1:
[[Mynd:Amazon river basin.png|frame|[[Kort]] sem sýnir Amasónfljót og nokkrar helstu [[þverá]]r fljótsins]]
[[Mynd:Amazon river basin.png|frame|[[Kort]] sem sýnir Amasónfljót og nokkrar helstu [[þverá]]r fljótsins]]
'''Amasónfljót''' ([[spænska]] og [[portúgalska]]: ''Río Amazonas'') er [[Á (landform)|fljót]] í [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]] og stærsta fljót [[Jörðin|jarðar]] mælt í [[vatn]]smagni. Fljótið flytur jafnmikið vatn og [[Nílarfljót]], [[Jangtse]] og [[Mississippifljót]] samanlagt. Úr fljótinu rennur því fimmti hluti alls ferskvatns sem rennur í úthöfin. Ásamt Níl er Amasónfljót einnig lengsta fljót jarðar.
'''Amasónfljót''' ([[spænska]] og [[portúgalska]]: ''Río Amazonas'') er [[Á (landform)|fljót]] í [[Suður-Ameríka|Suður-Ameríku]] og stærsta fljót [[Jörðin|jarðar]] mælt í [[vatn]]smagni. Fljótið flytur jafnmikið vatn og [[Nílarfljót]], [[Jangtse]] og [[Mississippifljót]] samanlagt. Úr fljótinu rennur því fimmti hluti alls ferskvatns sem rennur í úthöfin. Ásamt Níl er Amasónfljót einnig lengsta fljót jarðar.:p typpi hahahahaha


Stærstur hluti fljótsins er í [[Brasilía|Brasilíu]]. Fjarlægasta þekkta uppspretta þess er í 3.700 [[metri|metra]] hæð uppi í [[Andesfjöll]]um í héraðinu [[Arequipa]] í [[Perú]]. Lengd fljótsins er 6.400 [[Kílómetri|km]] og í það renna yfir 200 [[þverá]]r með [[vatnasvið]] upp á 6.915.000 [[Ferkílómetri|km²]] sem eru um 40% af stærð Suður-Ameríku. Meðal þekktustu þverána eru [[Rio Negro]], [[Rio Madeira]], [[Tapajós]] og [[Xingu]]. Fljótið rennur út í [[Atlantshaf]]ið við austurströnd Brasilíu um [[árós]]ana [[Rio del Mar]]. Hægt er að sigla skipum upp fljótið allt að [[Iquitos]] í Perú.
Stærstur hluti fljótsins er í [[Brasilía|Brasilíu]]. Fjarlægasta þekkta uppspretta þess er í 3.700 [[metri|metra]] hæð uppi í [[Andesfjöll]]um í héraðinu [[Arequipa]] í [[Perú]]. Lengd fljótsins er 6.400 [[Kílómetri|km]] og í það renna yfir 200 [[þverá]]r með [[vatnasvið]] upp á 6.915.000 [[Ferkílómetri|km²]] sem eru um 40% af stærð Suður-Ameríku. Meðal þekktustu þverána eru [[Rio Negro]], [[Rio Madeira]], [[Tapajós]] og [[Xingu]]. Fljótið rennur út í [[Atlantshaf]]ið við austurströnd Brasilíu um [[árós]]ana [[Rio del Mar]]. Hægt er að sigla skipum upp fljótið allt að [[Iquitos]] í Perú.

Útgáfa síðunnar 10. apríl 2012 kl. 19:02

Kort sem sýnir Amasónfljót og nokkrar helstu þverár fljótsins

Amasónfljót (spænska og portúgalska: Río Amazonas) er fljót í Suður-Ameríku og stærsta fljót jarðar mælt í vatnsmagni. Fljótið flytur jafnmikið vatn og Nílarfljót, Jangtse og Mississippifljót samanlagt. Úr fljótinu rennur því fimmti hluti alls ferskvatns sem rennur í úthöfin. Ásamt Níl er Amasónfljót einnig lengsta fljót jarðar.:p typpi hahahahaha

Stærstur hluti fljótsins er í Brasilíu. Fjarlægasta þekkta uppspretta þess er í 3.700 metra hæð uppi í Andesfjöllum í héraðinu Arequipa í Perú. Lengd fljótsins er 6.400 km og í það renna yfir 200 þverár með vatnasvið upp á 6.915.000 km² sem eru um 40% af stærð Suður-Ameríku. Meðal þekktustu þverána eru Rio Negro, Rio Madeira, Tapajós og Xingu. Fljótið rennur út í Atlantshafið við austurströnd Brasilíu um árósana Rio del Mar. Hægt er að sigla skipum upp fljótið allt að Iquitos í Perú.

1541-1542 sigldi spænski landkönnuðurinn Francisco de Orellana upp fljótið. Það var í þessari ferð sem það fékk nafn sitt, þar sem Orellana skrifaði að stríðskonur hefðu ráðist á þá, sem minntu hann á amasónur fornaldar. Bardaginn var við Tapujasindíána, þar sem bæði karlar og konur taka þátt í bardögum.

Í Amasónfljóti lifa yfir 2000 tegundir fiska, frá hrökkálum til blóðþyrstra píranafiska.

  Þessi landafræðigrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.

Snið:Tengill ÚG