„Tómatur“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
MystBot (spjall | framlög)
m r2.7.1) (Vélmenni: Breyti: la:Solanum lycopersicum
Rezabot (spjall | framlög)
m r2.7.1) (Vélmenni: Bæti við: chr:ᏔᎹᏟ, uz:Pomidor
Lína 55: Lína 55:
[[bs:Paradajz]]
[[bs:Paradajz]]
[[ca:Tomàquet]]
[[ca:Tomàquet]]
[[chr:ᏔᎹᏟ]]
[[co:Pumata]]
[[co:Pumata]]
[[cs:Rajče jedlé]]
[[cs:Rajče jedlé]]
Lína 154: Lína 155:
[[uk:Помідор]]
[[uk:Помідор]]
[[ur:ٹماٹر]]
[[ur:ٹماٹر]]
[[uz:Pomidor]]
[[vi:Cà chua]]
[[vi:Cà chua]]
[[vls:Tomatte]]
[[vls:Tomatte]]

Útgáfa síðunnar 18. mars 2012 kl. 13:25

Tómatur
Ávextir tómataplöntu
Ávextir tómataplöntu
Vísindaleg flokkun
Ríki: Plönturíki (Plantae)
Undirríki: Æðplöntur (Tracheobionta)
Fylking: Dulfrævingar (Magnoliophyta)
Flokkur: Tvíkímblöðungar (Magnoliopsida)
Undirflokkur: Asteridae
Ættbálkur: Kartöflubálkur (Solanales)
Ætt: Náttskuggaætt (Solanaceae)
Ættkvísl: Náttskuggar (Solanum)
Tegund:
S. lycopersicum

Tvínefni
Solanum lycopersicum
Carolus Linnaeus

Tómatur er ber tómatplöntu (fræðiheiti: Solanum lycopersicum) sem er einær jurt af náttskuggaætt. Tómatplantan verður að jafnaði 1-3 m . Þótt tómatar séu ber sé litið til grasafræðinnar og þar af leiðandi undirflokkur ávaxta,[1][2] eru þeir einnig flokkaðir sem grænmeti samkvæmt næringarfræðinni.

Um orðið tómatur

Tómaturinn kom fyrst til Evrópu með Spánverjum, en á spænsku heitir ávöxturinn tomate og sést fyrst nefndur á bókum árið 1532. Orðið tómatur er þó komið úr aztekísku en á því máli heitir ávöxturinn tómatl. Á ítölsku nefnist ávöxturinn pomadore, gullepli, en undir því nafni gekk ávöxturinn víða fyrst í stað. Af þeim sökum halda menn að tómatafbrigðið sem Evrópubúar kynntust fyrst hafi verið gult. Reynt var að nefna tómatinn á íslensku rauðaldin, en það nýyrði festist ekki við hann. [3]

Tilvísanir

  1. Klara J. Arnalds. „Hvort er tómatur ávöxtur eða grænmeti?“. Vísindavefurinn 6.4.2001. http://visindavefur.is/?id=1475. (Skoðað 26.1.2012).
  2. Haukur Már Helgason og Þorsteinn Vilhjálmsson. „Hver er munurinn á ávöxtum og grænmeti?“. Vísindavefurinn 30.5.2000. http://visindavefur.is/?id=478. (Skoðað 26.1.2012).
  3. Rauðaldinbaut; grein í Fréttablaðinu 2007

Tengill

„Hvort er tómatur ávöxtur eða grænmeti?“. Vísindavefurinn.

Snið:Tengill GG