Síðpönk

Síð-pönk
Uppruni	Seinni hluti áttunda áratugarins í Bretlandi, Bandaríkjunum, Ástralíu.
Hljóðfæri	Rafmagnsgítar – Bassagítar – Trommur – Hljóðgervill – Hljómborð - Rafmagnstrommur
Vinsældir	Seinni hluti áttunda áratugarins fram á miðjan níunda, áhrifa gætir þó fram á tíunda áratuginn. Endurreisn snemma á 21. öldinni.
Tengdar stefnur
Pönk – Nýbylgjutónlist – Öðruvísi rokk – Krátrokk – Raftónlist – Tilraunakennt rokk

Síð-pönk (e. post-punk) er rokk tónlistarstefna sem átti upptök sín á seinni hluta áttunda áratugar tuttugustu aldar. Hún var ein af þeim mörgu tónlistargreinum sem spruttu út frá pönkbyltingunni árið 1977. Fyrstu síð-pönk hljómsveitirnar sóttu innblástur sinn í hráa hljóm pönksins en í stað þess að reyna að herma eftir honum fóru þær að skapa tilraunakenndari hljóm, oft með áhrifum frá raftónlist, súrkálsrokki, fönki, dubtónlist og tilraunakenndu rokki. Greinin var ólíkt hliðstæðu sinni, svokallaðri nýbylgjutónlist, á þann hátt að síð-pönkið fjallaði oftar um alvarlegri málefni og var ekki eins poppvænt. Síð-pönkið varð síðan með helstu forverum öðruvísi rokks á níunda áratugnum. Klassísk dæmi um hljómsveitir sem spiluðu síð-pönk eru Joy Division, New Order, The Cure, Talking Heads, Siouxsie and the Banshees, Public Image Ltd., Echo and The Bunnymen og tónlistarmaðurinn Nick Cave.

Saga

Á meðan fyrsta bylgja pönksins stóð yfir, frá um 1975-1977, fóru hljómsveitir eins og Sex Pistols, The Clash og Ramones að ögra ríkjandi stílvenjum rokktónlistar með áherslum á hraðari takta og árásargjarnari hljóma. Með pólítískum eða uppreisnagjörnum lagatextum breiddist þessi hugmyndafræði svo um heiminn, en náði mestu fylgi í enskumælandi löndum eins og Bretlandi, Bandaríkjunum og Ástralíu. Breska pönkið var síðan dregið inn í klofin stjórnmál samfélagsins og það mætti segja að um 1979 hafði það eytt sjálfu sér með því að skiptast í nýjungagjarnari stefnur. Áhrifum pönks hefur þó verið að gæta í tónlistariðnaðinum allar götur síðan, til dæmis með útbreiðslu sjálfstæðra plötufyrirtækja sem setti einmitt svip sinn á framvindu síð-pönksins.

Hugtakið „post-punk“ var fyrst notað árið 1977 af tónlistartímaritinu Sounds og var með því ætlað að lýsa hljómi bresku sveitarinnar Siouxsie and the Banshees, en hún byrjaði sem pönksveit og tók stóran þátt í því að beina því í átt að síð-pönkinu með djarfri takt- og hljóð-tilraunastarfsemi.

Tengt efni

• Pönk
• Nýbylgjutónlist
• Listi yfir síð-pönk hljómsveitir

Heimildir

• „Explore: Post-punk“, Allmusic. Höfundur óþekktur. Skoðað 26. febrúar 2012.
• „Explore: Post-punk (Top Artists)“, Allmusic. Höfundur óþekktur. Skoðað 2. mars 2012.
• Ankeny, Jason. „Siouxsie and the Banshees“, Allmusic Skoðað 3. mars 2012.
• Erlewine, Stephen Thomas. „Post-punk“, Allmusic. Skoðað 26. febrúar 2012.
• Gestur Guðmundsson (1990). Rokksaga Íslands frá Sigga Johnnie til Sykurmolanna 1955-1990. Forlagið. ISBN 9979-53-015-4.
• „Post-punk“, Rateyourmusic. Höfundur óþekktur. Skoðað 29. febrúar 2012.
• Savage, Jon. „Punk“, Encyclopædia Britannica. Skoðað 3. mars 2012.
• Thompson, Dave (2000). Alternative rock. Backbeat Books. ISBN 0879306076.

Erlendir tenglar

• Listi yfir síð-pönk hljómsveitir á ensku Wikipediu.
• Grein um síð-pönk á Allmusic eftir Stephen Thomas Erlewine.
• Útvarpsviðtal við Simon Reynolds, höfund bókarinnar Rip It Up and Start Again: Post-Punk 1978–1984. Birt á stöðinni Public Radio International 21. febrúar 2007.

  Þessi tónlistargrein er stubbur. Þú getur hjálpað til með því að bæta við greinina.