„Þýska“: Munur á milli breytinga
Movses-bot (spjall | framlög) m r2.6.2) (robot Bæti við: xmf:გერმანულ ნინა |
m robot Bæti við: roa-tara:Lènga tedesche |
||
Lína 232: | Lína 232: | ||
[[rmy:Jermanikani chib]] |
[[rmy:Jermanikani chib]] |
||
[[ro:Limba germană]] |
[[ro:Limba germană]] |
||
[[roa-tara:Lènga tedesche]] |
|||
[[ru:Немецкий язык]] |
[[ru:Немецкий язык]] |
||
[[rue:Нїмецькый язык]] |
[[rue:Нїмецькый язык]] |
Útgáfa síðunnar 3. ágúst 2011 kl. 02:21
Þýska Deutsch | ||
---|---|---|
Málsvæði | Þýskalandi, Sviss, Austurríki auk 38 annarra landa. | |
Heimshluti | Evrópa | |
Fjöldi málhafa | 120 milljónir | |
Sæti | 11 | |
Ætt | Indóevrópskt Germanskt | |
Opinber staða | ||
Opinbert tungumál |
Þýskalandi, Liechtenstein, Austurríki, Belgíu, Sviss og Lúxemborg | |
Tungumálakóðar | ||
ISO 639-1 | de
| |
ISO 639-2 | ger og deu
| |
ISO 639-3 | deu
| |
SIL | GER
| |
ATH: Þessi grein gæti innihaldið hljóðfræðitákn úr alþjóðlega hljóðstafrófinu í Unicode. |
Þýska (þýska: Deutsch; ⓘ) er tungumál, sem talað er og ritað aðallega í Þýskalandi, Austurríki og Sviss. Þýska tilheyrir germönskum málum, eins og danska, norska, sænska, íslenska, færeyska, enska og hollenska. Germönsk mál flokkast síðan til indó-evrópskrar málaættar og eru fjarskyld málum eins og til dæmis sanskrít.
Einkenni
Þýska er nokkuð lík íslensku hvað varðar málfræði, m.a. varðandi beygingar á fallorðum. Nafnorðin sjálf hafa oftast sömu beygingarmynd í eintölu, ákvæðisorðin sem stýra fallinu breytast hins vegar. Undantekningar frá þessu eru eignarfallsmyndir karlkyns og hvorugkyns nafnorða, veik og óreglulega beygð nafnorð auk karlkynsorða af erlendum uppruna. Nafnorðin hljóðvarpast sum hver í fleirtölu og eða bæta við sig endingu. Ólíkt flestum málum skyldri þýsku eru öll nafnorð og ávarpsfornöfn rituð með stórum staf og þérun er algeng. Í þýska stafrófinu er líka bókstafurinn ß („das Eszett“) sem ekki er að finna í öðrum germönskum málum. Setningarfræði í þýsku er ólík þeirri íslensku að því leyti að aðalsagnir sem fylgja hjálparsögnum koma aftast í setningar. Eins standa öll sagnorð í aukasetningum aftast.
Málfræði
Orðflokkur | Dæmi | Hlutverk |
Nafnorð | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. | Að tilgreina einstaka hluti, eða flokka hluta, jafnt raunverulega sem ímyndaða. |
Sagnorð | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. | Að gefa til kynna aðgerð eða atburð. |
Lýsingarorð | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. | Að lýsa einhverjum hlut nánar. Oftast notað með nafnorði. |
Fornöfn | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. | Gefa til kynna með almennum hætti um hvern eða hvað setningin á við. |
Greinir | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. | Að gera nafnorð ákveðin (ákveðinn greinir) eða óákveðin (óákveðinn greinir). Greinir getur verið viðskeyttur eða settur fyrir framan nafnorð sem sér orð. |
Töluorð | Siebzehn große Vögel springen zu den drei wichtigen Männern, die in dem Garten stehen. Sie erhielten zwei Säcke Samen für die Vögel. | Gefa til kynna fjölda eða magn. |
Smáorð í þýsku | ||
Forsetningar | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er hat Samen für den Vogel. | Hafa áhrif á merkingu fallorðs í setningu. |
Atviksorð | ||
Nafnháttarmerki | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er denkt, dass es sehr nett ist zu geben. | Nafnháttarmerkið er orðið „zu“ á undan sagnorði í nafnhætti. Sögn í nafnhætti er án tíðar og endar oftast á „e“. |
Samtengingar | Der große Vogel springt zu dem wichtigen Mann, der in dem Garten steht. Er denkt, dass es sehr nett ist zu geben. | Tengir saman einstök orð eða setningar til að mynda málsgrein. Skiptist í aðaltengingar og aukatengingar. |
Upphrópanir |
Ath: Þetta þarfnast yfirferðar.