„Rökhenda“: Munur á milli breytinga
Efni eytt Efni bætt við
m robot Bæti við: az:Sillogizm |
mEkkert breytingarágrip |
||
| Lína 1: | Lína 1: | ||
'''Rökhenda''' ([[gríska]]: συλλογισμός) er sú [[rökfræði]]lega leiðsla að niðurstöðu sem dregin er út frá tveimur forsendum (sem einnig mætti nefna fullyrðingar). Saman mynda þessar tvær forsendur og niðurstaðan rökhendu. |
'''Rökhenda'''<ref>[http://math.ru.is/dict/ordaleit3.cgi?uppflord=syllogism&ordalisti=en&hlutflag=0 ''syllogism'']</ref><ref>{{orðabanki|471188}}</ref> ([[gríska]]: συλλογισμός) er sú [[rökfræði]]lega leiðsla að niðurstöðu sem dregin er út frá tveimur forsendum (sem einnig mætti nefna fullyrðingar). Saman mynda þessar tvær forsendur og niðurstaðan rökhendu. |
||
Ef forsendurnar eru ósannar, eða stækar alhæfingar, getur niðurstaðan orðið röng. |
Ef forsendurnar eru ósannar, eða stækar alhæfingar, getur niðurstaðan orðið röng. |
||
| Lína 81: | Lína 81: | ||
| [[File:Modus Bamalip.svg|50px]]<br><small>[[:File:Modus Bamalip.svg|Bamalip]]</small> |
| [[File:Modus Bamalip.svg|50px]]<br><small>[[:File:Modus Bamalip.svg|Bamalip]]</small> |
||
|} |
|} |
||
== Tilvísanir == |
|||
<references /> |
|||
{{Stubbur|heimspeki}} |
{{Stubbur|heimspeki}} |
||
Útgáfa síðunnar 15. júlí 2011 kl. 22:25
Rökhenda[1][2] (gríska: συλλογισμός) er sú rökfræðilega leiðsla að niðurstöðu sem dregin er út frá tveimur forsendum (sem einnig mætti nefna fullyrðingar). Saman mynda þessar tvær forsendur og niðurstaðan rökhendu.
Ef forsendurnar eru ósannar, eða stækar alhæfingar, getur niðurstaðan orðið röng.
Til dæmis:
- Allir karlmenn stunda kránnar.
- Allar krár eru fullar af fyllibyttum.
- ________________________
- Allir karlmenn eru fyllibyttur.
En hún getur einnig verið rétt:
- Allar konur eru spendýr.
- Öll spendýr hafa hjarta.
- ________________________
- Allar konur hafa hjarta.
Notkun rökhenda til að leysa guðfræðileg vandamál leiddi um 1100 af sér nýja fræðigrein, skólaspekina.
 Barbara |
 Celarent |
 Darii |
 Ferio |
 Barbari |
 Celaront |
||||||||
 Cesare |
 Camestres |
 Festino |
 Baroco |
 Cesaro |
 Camestros |
||||||||
 Datisi |
 Disamis |
 Ferison |
 Bocardo |
 Felapton |
 Darapti |
||||||||
 Calemes |
 Dimatis |
 Fresison |
 Calemos |
 Fesapo |
 Bamalip |
