Bæjaraland

Fáni Bæjaralands	Skjaldarmerki Bæjaralands
Flagge von Bayern
Kjörorð
Upplýsingar
Opinbert tungumál:	þýska
Höfuðstaður:	München
Stofnun:
Flatarmál:	70.551,57 km²
Mannfjöldi:	12.494.781 (31. mars 2009)
Þéttleiki byggðar:	177,5/km²
Vefsíða:	Bayern.de
Stjórnarfar
Forsætisráðherra:	Horst Seehofer (CSU)
Lega

Bæjaraland (eða Býjaraland) (þýska: Freistaat Bayern, enska og latneska: Bavaria) er syðsta sambandsland Þýskalands. Það er næstfjölmennasta sambandslandið með 12,4 milljón (á eftir Norðurrín-Vestfalíu). Höfuðborgin er München. Bæjaraland liggur að sambandslöndunum Baden-Württemberg í vestri, Hessen í norðvestri, Þýringalandi (Thüringen) og Saxlandi (Sachsen) í norðri. Auk þess á Bæjaraland landamæri að Tékklandi í norðaustri og Austurríki í suðri. Allra syðst eru Alpafjöll. Aðrar náttúru- og menningarperlur má nefna kastalann Neuschwanstein, skíðabæinn Garmisch-Partenkirchen, meginhluti Dónár innan Þýskalands, Zugspitze (hæsta fjall Þýskalands), miðaldabæinn Rothenburg ob der Tauber, o.m.fl.

Orðsifjar

Orðið Bayern er upprunnið af hinum gallneska þjóðflokk bojara (Bajuwaren) sem fluttust inn í héraðið frá Bæheimi eftir fall Rómaveldis. Brátt var héraðið kallað Baiern, en Lúðvík I konungur Bæjara lét breyta rithættinum í Bayern um 1833 er hann innleiddi bókstafinn y úr gríska stafrófinu (sonur hans var þá konungur Grikklands).

Fánar og skjaldarmerki

Bæjaraland á sér tvö flögg. Blá-hvítu tíglarnir og blá-hvítu rendurnar. Það var Lúðvík I konungur Bæjaralands sem innleiddi þau bæði á 19. öld. Næstelsti sonur hans varð konungur Grikklands 1833 og þar eru þjóðarlitirnir blár og hvítur. Því ákvað hann að þetta skyldu einnig vera litir Bæjaralands. Skjaldarmerkið samanstendur af 6 táknum. Gullna ljónið sem er tákn fyrir Wittelsbach-ættina. Tindarnir þrír standa fyrir héröðin í Frankalandi. Bláa dýrið stendur fyrir kjarnasvæðið, Altbayern. Svörtu ljónin þrjú standa fyrir Sváfaland (Schwaben). Blá-hvítu tíglarnir standa fyrir Bæjaraland sem sambandsland. Loks er kórónan efst, en hún stendur fyrir frelsi fólksins eftir að konungdómurinn lagðist niður í Bæjaralandi 1918.

Saga Bæjaralands

Suðurhluti landsins var hluti Rómaveldis til forna. Eftir fall Rómverja fluttust germanskir bajuvarar inn í héraðið og blönduðust leifum Rómverja og öðrum germönum. Héraðið var nefnt Bayern (Bæjaraland) eftir þeim. Bæjaraland var hluti af stórríki Karlamagnúsar og lenti í austasta ríkinu (Austrien) er því var skipt og varð Bæjaraland hertogadæmi. Upp úr því myndaðist víðáttumikið landnám til austurs, inn í núverandi Austurríki, sem nefnt var Ostmark (Ostarichi) og síðar Austurríki. Bayern er hertogadæmi til 1806 er Napoleon breytti því í konungsríki. Lúðvík I konungur gerði München að lista- og háskólaborg. Konungdómurinn lagðist niður 1918 eftir tapið í heimstyrjöldinni fyrri og breyttist í fríríki innan Weimar-lýðveldisins. Eftir seinni heimstyrjöldina hertóku Bandaríkjamenn landið og héldu því til 1949, er Bæjaraland varð hluti af nýstofnuðu sambandslýðveldi Þýskalands.

Borgir

Röð	Borg	Íbúar	Ath.
1	München	1,3 milljónir	Höfuðborg Bæjaralands og 3. stærsta borg Þýskalands
2	Nürnberg	503 þús
3	Ágsborg	263 þús	Á þýsku: Augsburg
4	Würzburg	133 þús
5	Regensburg	133 þús
6	Ingolstadt	123 þús
7	Fürth	114 þús
8	Erlangen	104 þús
9	Bayreuth	72 þús
10	Bamberg	69 þús

Heimildir

Fyrirmynd greinarinnar var „Bayern“ á þýsku útgáfu Wikipedia. Sótt janúar 2010.