„Marilyn Monroe“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Lína 117: Lína 117:


==== ''Some Like it Hot'' ====
==== ''Some Like it Hot'' ====
Eftir að Miller hvatti hana að snúa til baka til Hollywood ákvað Marilyn að taka við hlutverki í myndinni ''[[Some Like it Hot]]''. Gamanmyndin var leikstýrð af [[Billy Wilder]] sem að valdi hana í hlutverk „Sugar Cane“ á móti stórleikurunum [[Tony Curtis]] og [[Jack Lemmon]]. Monroe var sérstaklega erfið við tökurnar á myndinni út af því að hún neitaði að hlusta á það sem að leikstjórinn sagði og heimtaði að allskonar atriði yrðu endurtekinn þangað til að hún var sátt. Marilyn varð góð vinkona Jack Lemmons og þau töluðu oft lengi saman eftir tökur en henni líkaði illa við Tony Curtis sem að hafði líst ástaratriðinu þeirra með því að segja að það hafi verið eins og að kyssa Hitler. Monroe komst að því að hún var ólétt á meðan að tökum stóð í október [[1958]] en missti fóstrið aftur í desember.
Eftir að Miller hvatti hana að snúa til baka til Hollywood ákvað Marilyn að taka við hlutverki í myndinni ''[[Some Like it Hot]]''. Gamanmyndin var leikstýrð af [[Billy Wilder]] sem að valdi hana í hlutverk „Sugar Cane“ á móti stórleikurunum [[Tony Curtis]] og [[Jack Lemmon]]. Monroe var sérstaklega erfið við tökurnar á myndinni út af því að hún neitaði að hlusta á það sem að leikstjórinn sagði og heimtaði að allskonar atriði yrðu endurtekinn þangað til að hún var sátt. Marilyn varð góð vinkona Jack Lemmons og þau töluðu oft lengi saman eftir tökur en henni líkaði illa við Tony Curtis sem að hafði lýst ástaratriðinu þeirra með því að segja að það hafi verið eins og að kyssa Hitler. Monroe komst að því að hún var ólétt á meðan að tökum stóð í október [[1958]] en missti fóstur aftur í desember.


Myndin þótti vel heppnuð og var tilnefnd til sex óskarsverðlauna og varð klassík undireins. Marilyn fékk [[Golden Globe]] verðlaun fyrir leik sinn sen Sugar Cane en allar stjörnur myndarinnar urðu mjög vinsælar á meðal áhorfenda eftir að hún gefinn út í kvikmyndahúsum. Billy Wilder sagði í viðtali að Marilyn hafi verið mjög þreytandi og að hefði þurft að kenna henni að mæta á réttum tíma.
Myndin þótti vel heppnuð og var tilnefnd til sex óskarsverðlauna og varð sígild undireins. Marilyn fékk [[Golden Globe]] verðlaun fyrir leik sinn sen Sugar Cane en allar stjörnur myndarinnar urðu mjög vinsælar á meðal áhorfenda eftir að hún gefinn út í kvikmyndahúsum. Billy Wilder sagði í viðtali að Marilyn hafi verið mjög þreytandi og að hefði þurft að kenna henni að mæta á réttum tíma.


=== Síðustu myndir ===
=== Síðustu myndir ===

Útgáfa síðunnar 18. júní 2011 kl. 12:37

Marilyn Monroe
Marilyn Monroe í kvikmyndinni The Prince and the Showgirl árið 1957
Marilyn Monroe í kvikmyndinni The Prince and the Showgirl árið 1957
Upplýsingar
Fædd1. júní 1926(1926-06-01)
Dáin5. ágúst 1962 (36 ára)
Helstu hlutverk
Angela Phinlay í The Asphalt Jungle

Sugar í Some Like it Hot
Frú Claudia Caswell í All About Eve
Lorelei Lee í Gentlemen Prefer Blondes

Rose Loomis í Niagara

Marilyn Monroe (1. júní 19265. ágúst 1962), fædd Norma Jeane Mortenson en skírð Norma Jeane Baker, var bandarísk leikkona sem var uppi á 20. öld.[1] Sviðsframkoma hennar, fegurð og dularfulli dauði gerði hana að eftirminnilegu kyntákni og síðar popp-tákni. Hún hóf ferill sinn sem fyrirsæta eftir að eiginmaður hennar fór í stríð og hún fékk seinna samning við kvikmyndaver árið 1946. Hún fékk fyrst aðeins örsmá hlutverk í þónokkrum kvikmyndum en eftir að hún lék í myndum eins og The Asphalt Jungle og All About Eve varð hún fræg. Árið 1953 var hún orðin stjarna í Hollywood, fræg fyrir að leika "heimsku ljóskuna" í bíómyndum, hlutverk sem að hún festist í. Hún var tilnefnd til nokkra verðlauna þar á meðal Golden Globe fyrir Some Like it Hot árið 1959 og tilnefningu fyrir myndina Bus Stop frá árinu 1956.

Veikindi og vandamál í einkalífi hennar fylgdu henni síðustu ár lífs hennar og hún varð fræg fyrir að vera sérstaklega erfið að vinna með. Þegar að hún dó, árið 1961, aðeins 36 ára með því að taka of stórann skammt af sterkum verkjalyfum fór fólk að geta sér um hvort að hún hafi verið myrt. Fólk hefur meðal annars getið sér um hvort að Kennedy-fjölskyldan átti þátt í dauða hennar en ekkert hefur verið sannað. Árið 1999 var hún valin sjötta stærsta kvenstjarna allra tíma af Kvikmyndastofnun Bandaríkjanna.[2]

Ævisaga

Æska og uppruni

Þó svo að hún varð um síðir ein frægasta konan í kvikmyndagerðinni, voru æska og uppvaxtarár Marilyn fábrotin. Hún fæddist á fæðingardeild héraðssjúkrahússins í Los Angeles þann 1. júní árið 1926[3] og hlaut nafnið Norma Jeane Mortensen. Norma sleppti oftast e-inu í Jean. Amma hennar, Della Monroe Grainger endurnefndi hana svo síðar Norma Jeane Baker. Norma var þriðja barn Gladys Pearl Baker (fædd Monroe).[4] Á fæðingarvottorði Normu stendur að faðir hennar hafi verið norðmaðurinn Martin Edward Mortinson, sem að hafði verið giftur Gladys en þau höfðu skilið áður en að Gladys varð ólétt með Normu.

Gladys tókst ekki að sannfæra móður sína um að taka barnið að sér og kom því þess vegna til Wayne og Idu Bolender frá Hawthorne, þar sem Norma bjó þar til hún var 17 ára gömul. Bolender-hjónin voru mjög trúuð sem drýgðu litlar tekjur sínar með því að vera fósturforeldrar. Í ævisögu sinni, (e. My Story), hafði Marilyn sagt að hún hefði haldið að Ida og Wayne væru blóðforeldrar sínir, þar til Ida sagði henni, frekar illkvittnislega, að svo væri ekki. Eftir dauða Marilyn hélt Ida því fram að þau Wayne hefðu hugsað um að ættleiða Marilyn, en til þess hefðu þau þurft samþykki Gladys.

Gladys heimsótti Normu Jeane á hverjum sunnudegi samkvæmt ævisögunni en kyssti hana aldrei eða faðmaði að sér — Marilyn sagði að hún brosti ekki einu sinni. Dag einn tilkynnti Gladys Normu að hún hefði keypt handa þeim húsnæði. Nokkrum mánuðum eftir flutninginn fékk hún áfall og var flutt með valdi á geðsjúkrahús. Marilyn rifjar það upp að Gladys hafi „öskrað og hlegið“ þar til hún var flutt á brott.

Eftir að Gladys fór á spítalanna flakkaði Norma Jean á milli fósturheimila, sumir segja að hún hafi átt viðkomu á 12 ólíkun heimilum og að hún hafi verið misnotuð og vanrækt. Hins vegar eru engar sannanir fyrir því að Marilyn hafi búið á svo mörgum stofnunum og við slík bágkjör, heldur hafi hún alla tíð ýkt þau atvik sem æska hennar einkenndist af.

Í september 1941 tók vinkona Gladys, Grace McKee (seinna Goddard) við henni. Þar kynntist Norma Jeane syni nágrannans, James Dougherty, sem seinna varð fyrsti eiginmaður hennar. Goddard fjölskyldan var á leiðinni að flytja á austurströnd Bandaríkjanna og fannst því hjónaband eina ráðið fyrir hina ungu Normu Jeane. Þar sem Marilyn var ekki orðin sjálfráða varð hún að gangast í hjónaband, nema hún vildi fara aftur á barnaheimili. Hún hugsaði lítið um sjálfa sig en hafði þó þróað djarfa hentistefnu. Hún var fluggáfuð og mun vansælli en sviðsmyndirnar hennar gáfu til kynna.

Faðerni

Það er ennþá óvíst hver alvöru faðir Marilyn var þó að flestir trúa því að það hafi veri Martin Mortensen. Þegar að Gladys flutti til Lost Angeles giftist hún honum þann 11. október árið 1924, tveimur árum áður en að Norma fæddist. Hjónin urðu viðskila eftir aðeins sex mánuði af hjónabandi en þau skildu ekki fyrr en ári síðar.

Ævisöguritarinn Donald H. Wolfe skrifar í bók sinni The Last Days of Marilyn Monroe að Norma hafi sjálf trúað því að Charles Stanley Gifford sem að var sölumaður fyrir RKO Pictures, myndverið þar sem að Gladys vann, hafi verið faðir hennar. Fæðingavottorðið hennar segir að Mortensen hafi verið faðirinn þó að hann hafi verið farinn frá móður hennar áður en að þú fæddist. Í viðtali sagði James Dougherty, fyrsti eiginmaður Marilyn, að hún hafi í raun og veru trúað að Gifford hafi verið faðir hennar.

Frægðin

Myndin af Marilyn sem að fór í tímaritið Yank

Ferill sem fyrirsæta

Andlit Marilyn Monroe var vissulega örlög hennar og alveg til þessa dags, 40 árum eftir hennar dularfulla dauða, vekur hún áhuga fólks á lífi hennar og dauða. Á meðan að fyrsti eiginmaður hennar, James Dougherty, barðist sem landgönguliði fyrir bandaríska herinn í seinni heimstyrjöldinni var hin unga Norma Jean byrjuð að vinna í stríðsflugvéla verksmiðju. Þar tók ljósmyndarinn David Conover mynd af henni sem að var sett með grein í blaðinu Yank sem að var prentað fyrir hermenn. Hann sá strax möguleika hennar sem fyrirsæta. Hún skrifaði undir samning við umboðsskrifstofuna The Blue Book Modelling.

Norma Jean varð ein af farsælustu Blue Book-fyrirsætunum og kom fram á mörgum blaðaforsíðum. Eiginmaður hennar, Jim Dougherty, vissi ekki af nýju vinnukonu hans fyrr en að hann sá skipsfélaga sinn dást af mynd af Normu í tímariti. Dougherty skrifaði þá fjölmörg bréf til konunnar sinnar og útskýrði að hún þyrfti að hætta þessu þegar að hann sneri heim. Hún ákvað þá að skilja við eiginmann sinn sem að hún gerði þegar að hann sneri heim árið 1946.

Byrjun á leikferli

Velgengi hennar sem leikkona varð til þess að Ben Lyon, starfsmaður hjá 20th Century Fox, kom henni á blað hjá myndverinnu og undirbjó prufur. Lyon var hrifinn og kallaði hana „næstu Jean Harlow“. Hún skrifaði undir hefðbundinn sex mánaða samning með byrjunarlaun upp á 125 bandaríkjadali á viku. Lyon stakk upp á að breyta nafni Normu í eitthvað sem að hentaði leikkonu betur. Þau komu saman upp með nafnið „Carole Lind“ en Lyon fannst það ekki henta heldur. Eina helgi bauð hann henni með sér heim til sín þar sem að þau fundu nýja nafnið hennar. Norma dýrkaði leikkonuna Jean Harlow og ákvað að nota eftirnafn móður sinnar (Monroe) eins og Harlow. Lyon fannst Norma hvorki Jean Monroe né Norma Monroe virka en Jeane Monroe var upprunalega valið. Nafnið Marilyn varð endanlega fyrir valinu í höfuðið á leikkonunni Marilyn Miller og árið 1946 „fæddist“ Marilyn Monroe.

Þessa sex mánuði sem að hún vann hjá Fox, lék hún mjög lítið heldur lærði hún um hár, snyrtivörur, búninga, leik og lýsingu. Hún lét lita á sér hárið ljóst og klippti það stutt. Sögusagnir hafa lengi farið um sem að segja að hún hafi einnig farið undir hnífinn í andlits fegurðaraðgerð. Þegar að samningurinn hennar rann út ákváðu starfsmenn hjá Fox að endurnýja samning hennar og á næstu 6 mánuðum kom hún fram í litlum hlutverkum í tveimur myndum; Scudda Hoo! Scudda Hay! og Dangereous Years (báðar gefnar út árið 1947). En kvikmyndirnar féllu ekki í góðan farveg þegar þær komust í kvikmyndahúsin og því ákvað Fox að semja ekki við Marilyn í hið þriðja sinn.

Það aftraði henni þó ekki og hún henti sé að fullu inn í fyrirsætuvinnuna og komst fljótt til metorða í Hollywood. Í millitíðinni sat hún oft fyrir nakinn á meðan að hún leitaði að hlutverkum fyrir kvikmyndir. Árið 1947 var hún valin hin fyrsta „Miss California Artichoke Queen“ á hinu árlega ætiþistillshátíðinni í Castroville.

Mynd:Marilyn Monroe in The Asphalt Jungle trailer.jpg
Marilyn Monroe í myndinni The Asphalt Jungle árið 1950

Árið 1948 skrifaði Marilyn undir sex mánaða samning við Columbia Pictures þar sem að hún hitti Natasha Lytess aðal-leikþjálfann hjá myndverinu á þeim tíma sem vann svo með Marily í nokkur ár eftir það. Hún hlaut aðalhlutverkið í söngleiknum Ladies of the Chorus það sama ár. Gagnrýnendur voru hrifnir af leik Marilyn en myndin var óvinsæl í kvikmyndahúsum. Árið 1948 og skrifaði undir sex mánuða samning hjá því myndveri.

Hún fékk eitt aukahlutverk í myndinni Love Happy árið 1949 þar sem að hún vak aðdáun framleiðenda myndarinnar. Þeir sendu hana til New York til þess að vera hluti af auglýsingaferð myndarinnar. Á þessum tíma hitti hún Johnny Hyde, einn af helstu umboðsmönnunum í Hollywood. Hann lenti henni áheyrnarprufu fyrir leikstjórann John Huston sem að gaf henni hlutverk í myndinni The Asphalt Jungle þar sem að hún lék unga hjákonu glæpamanns. Gagnrýnendum fannst leikur hennar frábær og hún var stuttu seinna kominn með annað hlutverk sem frú Caswell í All About Eve. Hyde reddaði henni líka öðrum samningi við Fox upp á sjö ár. Hann dó stuttu seinna árið 1950.

Marilyn gerðist svo nemandi hjá UCLA árið 1951 og hóf að fræðast um bókmennt og myndlist en hélt þó áfram að leika í nokkrum kvikmyndum inn á milli.

Upprennandi stjarna

Árið 1952 kom upp hneyksli þegar að ein af myndunum af Marilyn þar sem að hún hafði setið fyrir nakin var birt í dagatali. Fjölmiðlar veltu því fyrir sér hver að konan í einni mynd var og nafn Marilyn kom oft upp. Forstjórar Fox veltu því fyrir sér hvað þeir ættu að gera og Marilyn stakk upp á því að segja sannleikann að þetta væri í raun og veru hún en að láta fólk vita að það hafi verið það eina sem að hún gat gert fyrir peninga á þeim tíma. Almenningur fann til með Marilyn og hneykslið gerði hana bara vinsælli.

Marilyn Monroe og Keith Andes í myndinni Clash by Night árið 1952

Hún komst á forsíðu tímaritsins Life árið 1952 þar sem að hún var umtöluð í Hollywood. Í maí hið sama ár komst hún á forsíðu True Experiences þar sem að sögur barnæsku hennar voru ræddar og Marilyn var auglýst sem Öskubuska. Einkalíf hennar varð einnig aðaltal Hollywood og fólk velti því fyrir sér hvort að hún ætti í sambandi við hafnabolta-leikmanninn Joe DiMaggio.

Velgengni sem leikkona

Í júní 1952 kom út kvikmyndin Clash by Night þar sem að Marilyn lék eitt af aðalhlutverkunum. Myndin varð mjög vinsæl á meðal áhorfenda og gagnrýnendur voru enn á ný heillaðir upp úr skónum af leik Monroe. Marilyn sem að hafði verið vinsæl á meðal fjölmiðla síðustu mánuði dróg inn mikið af fólki sem að vildu sjá leikkonuna leika. Marilyn lék einnig í tveimur öðrum kvikmyndum sem að fóru í kvikmyndahús í júlí það ár. Hið fyrra var We're Not Married, gamanmynd þar sem að Marilyn lék keppanda í fegurðarkeppni en hin seinni var dramamyndin Don't Bother to Knock þar sem að hún lék aðalhlutverkið. Hún lék barnapíu sem að hótar að drepa barnið sem að hún er að sjá um. Myndin fékk slæma dóma og gagnrýnendum fannst hún langdreginn og melódramatísk. Í september kom svo út myndin Monkey Business þar sem að Marilyn lék eitt af aðalhlutverkunum ásamt stórstjörnunum Cary Grant og Ginger Rogers. Marilyn var með eitt lítið atriði í myndinni O. Henry's Full House en hún var samt auglýst sem ein af aðalleikurunum. Þetta sýndi hversu stór stjarna Marilyn var að verða.

Niagara

Daryl F. Zanuck, bandarískur framleiðandi, hafði séð Marilyn og fannst hún vera hæf til þess að leika í nýrri femme fatale mynd sem að hét Niagara sem að fjallaði um konu sem að langaði að drepa eiginmann sinn. Á meðan að tökum stóð komst það í ljós að Marilyn var með mikinn sviðsskrekk og leikstjórinn reddaði henni þjálfa sem að róaði hana klukkutímum saman fyrir hvert atriði.

Þó að leikur Marilynar hafi fengið góða gagnrýni þá þótti framkoma hennar á frumsýningu myndarinnar barnaleg og dónaleg. Blaðadálkur Louellu Parsons talaði um slæma hegðun hennar og hún sagði að Joan Crawford hefði rætt dónaskapinn hennar opinberlega og að hún væri óviðeigandi sem leikkona og kona almennt. Marilyn klæddi sig oft í glannalega kjóla og hún birtist líka á forsíðu fyrsta tölublaðs Playboy þar sem að myndir af henni voru birtar þar á meðal nokkrar af henni allsberi.

Velgengni í kvikmyndum

Gentlemen Prefer Blondes

Marilyn að flytja lagið „Diamonds are a Girl's Best Friend“ í myndinni Gentlemen Prefer Blondes

Næsta mynd hennar á eftir Niagara var Gentlemen Prefer Blondes árið 1953 þar sem að hún lék aðalhlutverkið ásamt Jane Russell. Hún lék Lorelei Lee, ljóshærða dansmær í von um að verða rík, hlutverk sem að krafðist þess af henni að leika, dansa og syngja. Marilyn og aukaleikkona hennar urðu góðar vinkonur og Jane lýsti henni seinna sem feiminni og mikið gáfaðri en fjölmiðlar héldu fram. Hún vann oft lengur en hinir leikararnir og æfði danssporin sín klukkutímum saman. Leikstjórinn kvartaði samt undan því að hún mætti alltaf sein. Jane Russell tók eftir því að hún var oft mætt á réttum tíma en hún var með svo mikinn sviðsskrekk að hún læsti sig inni í skiptiklefanum sínum og reyndi að gera sig klára. Russell fór þá að fylgja Marilyn inn á sviðið til þess að hjálpa henni.

Á frumsýningu myndarinnar settu Marilyn og Jane fótspor og handaför sín í steypuna fyrir utan kvikmyndahúsið eins og var hefð með stórar myndir í Hollywood. Gagnrýnendur gáfu henni góða dóma fyrir leik sinn og myndin varð mjög vinsæl og heildartekjurnar voru meira en tvisvar sinnum það sem að það kostaði að búa hana til. Útgáfa hennar af laginu „Diamonds are a Girl's Best Friend“ er ennþá heimsfræg og margar söngkonur hafa flutt lagið þar á meðal Kylie Minogue.

Marilyn í Gentlemen Prefer Blondes

Vandamál með staðalímyndina

Í byrjun 6. áratugs 20. aldar reyndi Marilyn stöðugt að losa við ímyndina hennar sem "heimska ljóskan" sem að fylgdi henni hvert sem að hún fór. Í viðtalið við New York Times sagði hún frá hvernig henni langaði að þroskast sem leikkona með því að leika alvarlegri hlutverk. Natasha Lytess, leikþjálfinn hennar, reyndi að redda henni einhver hlutverk hjá leikstjórum sem að hún þekkti en það vildi enginn ráða hana. Framleiðandi myndarinnar The Egyptian, Darryl F. Zanuck, sem að var gamall vinur hennar neitaði jafnvel að setja hana í prufu.

Hún fékk hlutverk í myndinni River of No Return sem að gerðist í villta vestrinu. Hún lék á móti sveitasöngvaranum Robert Mitchum sem að þurfti að vera sáttasemjari á milli hennar og leikstjórans Otto Preminger sem að rifust út í eitt. Hann kvartaði undan því að Marilyn reyndi of miki á leikþjálfann sinn sem að hún hlustaði meira á en hann. Á endanum töluðu þau ekki við hvort annað sem að gerði það næstum því ómögulegt að halda áfram tökum. Haustið árið 1953 fékk hún hlutverk á móti Frank Sinatra í myndinni The Girl in Pink Tights sem að hún var rekinn frá út af því að hún mætti sjaldan á vinnustaðinn.

Marilyn giftist Joe DiMaggio í janúar 1954 í San Francisco. Þau fóru í brúðkaupsferð til Japan stuttu eftir það. DiMaggio eyddi miklum tíma að vinna í Japan að spila hafnabolta svo að Marilyn flaug til Kóreu og skemmti yfir 13.000 bandarískum hermönnum. Marilyn sagði í viðtali að sú reynsla hafi hjálpað henni að sigra sviðshrollinn hennar.

Þegar að hún kom aftur til Hollywood í mars 1954 þá fór hún aftur til Fox og fékk hlutverk í söngleiknum There's No Business Like Show Business. Myndin var óvinsæl og fékk hræðilega dóma. Leikur Marilyn var rakkaður niður af gagnrýnendum og flutningur hennar á lögunum var sagður hlægilegur. Monroe sagði í viðtali að henni hafði leiðst á meðan að tökum stóð enda hafði hún aðeins gert myndina út af því að forstjórar Fox sögðu að það væri eina leiðin fyrir hana að fá aðalhlutverkið í The Seven Year Itch.

The Seven Year Itch

Í september 1954 tók Marilyn upp myndina The Seven Year Itch sem að var byggð á vinsælu Broadway leikriti. Eitt af atriðunum sem að hún tók upp var skotið fyrir utan neðanjarðarlestarstöð í New York þar sem að stór múgur af fólki fylgdist með. Í atriðinu stóð Marilyn fyrir ofan grindur á lestarstöðinni á meðan að lestin keyrði fram hjá og vindurinn skaut upp pilsinu hennar. Fólk mætti með myndavélar og atriðið varð frægasti sena myndarinnar. Einn af þeim sem að voru í áhorfendunum var Joe DiMaggio, eiginmaður hennar, sem að var brjálaður yfir kringumstæðunum. Þegar að tökum lauk sótti DiMaggio um skilnað og þau reyndu bæði að forðast fjölmiðla í lengri tíma eftir það. Monroe hafði verið boðið mikið af hlutverkum en hún neitaði af því að henni fannst þau of lítil og hún fór þá frá Hollywood í nokkurn tíma.

Upprennandi stórstjarna

Milton Greene var frægur ljósmyndari í Hollywood sem að tók margar frægar myndir af Marilyn á ferilli sínum. Þau urðu mjög góðir vinir og hún lét hann vita af skapraunum hennar vegna lágra launa hjá Fox og lélegum hlutverkum sem henni var boðið. Hún hafði fengi 18.000 bandaríkjadali fyrir Gentlemen Prefer Blondes en Jane Russell var borgað meira en 100.000 dali. Hún hélt því fram að hún gæti fengið mikið hærra kaup ef að hún færi í burtu frá myndverinu. Milton hætti störfum árið 1954 og veðsetti húsið sitt til þess að hjálpa henni og leyfði henni að búa hjá fjölskyldu sinni á meðan að þau reyndu að finna nýja stefnu fyrir ferillinn hennar.

Leikþjálfun og ný ást

Monroe hitti nýjann leikþjálfa það ár sem að hét Constance Collier og hjálpaði henni töluvert. Collier benti Marilyn á það að hún væri með alla réttu hæfileikana til þess að leika í kvikmyndum en ekki á sviði. Collier gat ekki aðstoðað Marilyn lengi þó út af því að hún dó stuttu eftir að þær byrjuðu að vinna saman. Marilyn leitaði þá til Lee Strasberg sem að var frægur leikþjálfi og hafði unnið með mörgum öðrum leikurum áður.

Í maí 1955 fór hún að vera með leikritahöfundinum Arthur Miller sem að hún kynntist í New York og hann bauð henni svo út að borða stuttu seinna. Joe DiMaggio, fyrrverandi eiginmaður hennar, vildi þá byrja aftur með henni og fylgdi henni á frumsýningu myndarinnar The Seven Year Itch. Hann hélt líka upp á afmæli hennar með því að halda stórt afmælisteiti en hún stormaði út eftir stórt rifrildi í miðri veislunni. Þau héldu sig í burtu frá hvort öðru í lengri tíma eftir það.

Á meðan að hún lærði hjá Actors Studio í New York þá fann hún það út að sviðsskrekkur var stærsta vandamálið hennar sem að hún átti mjög erfitt með að vinna bug á. Hún sat alltaf aftast í tímunum til þess að forðast athygli. Hún og vinkona sín í bekknum Maureen Stapleton léku út byrjunaratriðið frá leikritinu Anna Christie sem að Marilyn átti erfitt með. Hún mundi aldrei línurnar sínar í æfingum fyrr en að hún sýndi fyrir framan hina nemenduna þegar að allt gekk vel. Allir í herberginu klöppuðu á endanum og Marilyn þótti frábær. Strasberg sagði seinna að af öllum nemendum hans hafi aðeins tveir staðið upp úr, sá fyrri var Marlon Brando og sú seinni var Marilyn Monroe.

Endurkoma til Fox

Þegar að The Seven Year Itch kom út og varð mjög vinsæl þá ákváðu forstjórar Fox að fara aftur í viðræður við Marilyn og draga upp hugsanlegann samning. Marilyn skrifaði undir samning á gamlársdag 1955 til sjö ára. Marilyn átti að gera fjórar myndir á næstu árum og fyrirtækið sem að Marilyn hafði stofnað stuttu fyrir það (Marilyn Monroe Productions) myndi fá 100.000 bandaríkjadali fyrir hverja mynd og prósentu af ágóðanum fyrir sig. Marilyn myndi líka fá að vinna fyrir önnur myndver og hún var með rétt til þess að neita að leika í mynd sem að henni langaði ekki að leika í.

Bus Stop

Bus Stop var fyrsta myndin sem að Marilyn lék í undir nýja samningnum hennar hjá Fox. Monroe lék Chérie sem að var fátæk kráarsöngkona og varð ástfangin af kúreka. Leikur Marilyn þótti góður og ganrýnandi hjá New York Times skrifaði að Marilyn hafði loksins reynst vera leikkona. Leikstjóri myndarinnar Joshua Logan sagði að Marilyn hafi komið honum á óvart og verið algjör stórstjarna á meðan á tökum stóð. Logan stakk upp á því að Marilyn ætti að vera tilnefnd til Óskars fyrir hlutverk sitt en það gerðist ekki. Hún var samt tilnefnd til Golden Globe.

Mynd:Laurence Olivier and Marilyn Monroe in The Prince and the Showgirl trailer 2.jpg
Ásamt Laurence Olivier í The Prince and the Showgirl

Á þeim tíma komst það í fjölmiðla að Marilyn átti í sambandi við Arthur Miller og þau voru of kölluð "séníið og stundaglasið" í blöðunum. Monroe var oft hvött af fólki hjá Fox að fara frá Miller út af því að stjórnvöld yfirheyrðu hann út í eitt út af stjórnmálaskoðunum hans en hann var kommúnisti. Þau giftust 29. júní, 1956.

The Prince and the Showgirl

Þegar að hún kláraði Bus Stop var Marilyn valin í aðalhlutverkið í myndinni The Prince and the Showgirl sem að var leikstýrð af Laurence Olivier sem að lék einnig aðalhlutverk. Olivier fannst Marilyn vera fyndin gamanleikkona sem að þýddi að hún væri líka frábær leikkona að hans sögn. Olivier var ekki hrifinn af leikþjálfa Marilyn og á meðan tökum stóð í Englandi fannst hann hún reyna of mikið á hana.

Olivier sagði seinna að Marilyn hafi verið „yndisleg“. Leikur Marilyn fékk fagnaðaróp gagnrýnenda sérstaklega í Evrópu þar sem að hún vann ítölsku verðlaunin David di Donatello sem að er ítalska útgáfan af óskarnum. Hún fékk líka tilnefningu til BAFTA verðlaunanna árið 1957.

Seinni myndir

Ár leið þangað til að hún fór að leika á ný en hún eyddi því ári með eiginmanni sínu. Þau eyddu frítíma sínum á Long Island og hún varð ólétt og missti fóstrið snemma.

Some Like it Hot

Eftir að Miller hvatti hana að snúa til baka til Hollywood ákvað Marilyn að taka við hlutverki í myndinni Some Like it Hot. Gamanmyndin var leikstýrð af Billy Wilder sem að valdi hana í hlutverk „Sugar Cane“ á móti stórleikurunum Tony Curtis og Jack Lemmon. Monroe var sérstaklega erfið við tökurnar á myndinni út af því að hún neitaði að hlusta á það sem að leikstjórinn sagði og heimtaði að allskonar atriði yrðu endurtekinn þangað til að hún var sátt. Marilyn varð góð vinkona Jack Lemmons og þau töluðu oft lengi saman eftir tökur en henni líkaði illa við Tony Curtis sem að hafði lýst ástaratriðinu þeirra með því að segja að það hafi verið eins og að kyssa Hitler. Monroe komst að því að hún var ólétt á meðan að tökum stóð í október 1958 en missti fóstur aftur í desember.

Myndin þótti vel heppnuð og var tilnefnd til sex óskarsverðlauna og varð sígild undireins. Marilyn fékk Golden Globe verðlaun fyrir leik sinn sen Sugar Cane en allar stjörnur myndarinnar urðu mjög vinsælar á meðal áhorfenda eftir að hún gefinn út í kvikmyndahúsum. Billy Wilder sagði í viðtali að Marilyn hafi verið mjög þreytandi og að hefði þurft að kenna henni að mæta á réttum tíma.

Síðustu myndir

Let's Make Love og The Misfits

Marilyn Monroe í The Misfits

Á meðan að hún lék í Bus Stop var henni boðið hlutverk í nýrri mynd sem að George Cukor ætlaði að leikstýra. Hún féllst á það að leika í myndinni sem að átti að heita Let's Make Love en hún heimtaði breytingar á handritinu sem að eiginmaður hennar Arthur Miller skrifaði. Gregory Peck átti upprunalega að leika á móti Marilyn en hann hætti eftir að honum líkaði ekki nýja handritið. Yves Montand fékk endanlega hlutverkið eftir að leikarar á borð við Cary Grant, Charlton Heston og Rock Hudson höfðu hafnað. Marilyn og Arthur urðu vinir Montands og tökum tókst vel þangað til að Miller þurfti að fara til Evrópu í viðskiptaferð. Þá hóf Marilyn að mæta seint á ný og fór stundum heim í miðri töku. Þetta lagaðist þegar að Montand talaði við Marilyn og lét hana horfast í augu við vandamálið. Myndin gekk illa í kvikmyndahúsum og fékk slæma dóma.

Á þessum tíma versnaði heilsa Marilynar mikið og hún hóf að ganga til sálfræðings sem að sagði í viðtali eftir að hún dó að hún hafi kvartað undan svefnleysi. Hún fór til margra lækna og náði sér í óhoflegt úrval af verkjalyfjum og svefntöflum. Samkvæmt sálfræðingnum var hún orðin fíkill árið 1959 og sama hvað hún reyndi gat hún ekki hætt að taka lyfin. Sálfræðingurinn reyndi að hjálða henni að losna við fíknina með því að minnka hófið sem að hún tók af lyfjum.

Árið 1960 tók Marilyn að sér hlutverk Roslyn Tabor í myndinni The Misfits þar sem að hún lék á móti Clark Gable og öðrum stórum Hollywood leikurum. Myndin var skrifuð af Arthur Miller og var byggð á smásögu um fráskilda konu og aldrandi kúreka í Nevada sem að Miller hafði skrifað árið 1956. Monroe átti erfitt með að leika á meðan að tökum stóð enda var hún orðin háð töflunum sem að hún var að taka og drakk alkohól í óhófi. Í ágúst 1960 þurfti að senda Marilyn á spítala þar sem að hún sat inni í 10 daga. Fjölmiðlarnir héldu því fram að hún hefði verið nær dauða en þau vissu ekki afhverju hún var veik. Þegar að hún fór aftur til Nevada og kláraði myndina var samband hennar og Millers mikið verra og þau rifust út í eitt. Margir af hinum leikurunum kvörtuðu einnig undan veikindum og Clark Gable var dáinn innan tíu daga eftir að tökum lauk og Marilyn var farin frá eiginmanni sínum. Gangrýnendum fannst myndin slæm og hún var flop í kvikmyndahúsum þó að fólk hafi síðan hrósað leik Clarks og Marilyn miðað við kringumstæður og veikindum.

Something's Got to Give

Árið 1962 hóf Marilyn að leika í myndinni Something's Got To Give sem að var leikstýrð af George Cukor. Þegar að byrjað var að kvikmynda var Marilyn mjög veik með háan hita. Framleiðandi myndarinnar Henry Weinstein tók eftir því að hún leit hræðilega út á meðan að hún gerði sig klára fyrir næsta atriðið hennar.

Þann 19. maí það ár mætti hún í afmælisveislu forseta Bandaríkjanna á þeim tíma John F. Kennedy í New York. Mágur forsetans hafði stungið upp á því að hún myndi fara upp á sviðið og hún söng afmælissönginn fyrir hann sem að var sýnt í beinni útsendingu út um allt landið. Þetta atriði er enn í dag mjög frægt og er hægt að finna út um allt á internetinu.

Þegar að Marilyn sneri aftur í vinnuna var hún strax rekinn enda hafði hún aðeins mætt tólf sinnum en hún átti að hafa mætt 35 daga. Myndverið, Fox, kærði hana svo og forstöðumaður fyritækisins Peter Levathes gaf út yfirlýsingu kvartandi að stjörnur væru orðnar ofdekraðar og að fangarnir væru farnir að reka fangelsinu í staðinn fyrir verðina.

Eftir að hafa verið rekin fór Marilyn í margar myndatökur og viðtöl við tímarit eins og Cosmopolitan, Vogue og Life. Myndirnar sem að hún tók fyrir Vogue voru mjög áhættusamar enda var hún nakin í nokkrum þeirra. Viðtal hennar við Life varð hennar síðasta og hún ræddi samband sitt við aðdáendur sína og vandamál hennar við það að samsama sig við stjörnuna hennar og kyntákn hennar.

Síðustu vikur lífi hennar eyddi hún með því að leita að nýjum hlutverkum í bíómyndum og umræður hófust um nýjann samning við Fox. Nýji samningurinn hennar var upp á eina milljón bandaríkjadali fyrir tvær myndir en Marilyn hélt áfram að fara í prufur fyrir margar myndir sem að hún fékk ekki. Allan Whitey Snyder, maðurinn sem að hún eyddi miklum tíma með síðasta hluta lífs síns, lýsti hegðun Marylinar síðustu viku lífs hennar sem frábærri. "Hún leit aldrei betur út" sagði hann og talaði um hversu glöð hún var um að hafa snúið blaðinu við.

Dauðinn og afleiðingar

Gröfin hennar

Lögreglan var kölluð á vettvang klukkan fjögur að morgni þann 5. ágúst árið 1962 eftir að ráðskona Marilyn hafði hringt á neyðarlínuna og tilkynnt hana dauða. Lögreglumaðurinn kom að líki leikkonunnar þar sem að hún lá nakinn í rúminu sínu með hendina á símtólinu og fullt af lyfseðilsskyldum lyfjum á náttborðinu. Yfir tólf milligröm af sterkum lyfjum fundust í maganum á henni og læknirinn sagði að dánarorsök hennar hefðu verið of stórann skammt af lyfjum í einu. Jarðarför hennar fór fram þann 8. ágúst í kirkjugarði í Kaliforníu. Stofnandi Playboy, Hugh Hefner lét taka frá reitinn við hliðin á Marilyn fyrir sjálfan sig þar sem hann mun láta grafa sig þegar að hann deyr.

Samsæriskenningar

Margar kenningar hafa komið upp síðan að Marilyn dó um hvort að hún hafi verið myrt. Margir trúa því að húsfreyjan hafi drepið Marilyn en aðrið segja að forsetinn hafi gert það.[heimild vantar]

Jack Clemmons, lögreglumaðurinn sem að var fyrstur á vettvang trúði því að húsfreyja Marilyn Eunice Murray hafi átt eitthvað að gera við dauða hennar. Honum fannst það sérstakt að Murray hafði sett þvott í þvottavélina snemma um morguninn og þegar að hann spurði hana var hún mjög taugaveikluð þegar að hún talaði. Murray hélt því fram að hún hafði tekið eftir því að svefnherbergishurð Marilynar var læst um miðnætti nóttina áður og þegar að hún bankaði á hurðina svaraði enginn. Þá hringdi hún í Dr. Engelberg sem að var sálfræðingur Marilynar. Engelberg mætti á staðinn og bankaði á hurðina hjá Marilyn en ekkert svar barst svo að hann fór upp að glugganum hjá henni og sá hana liggja þar hreyfingarlausa. Hann braut gluggann og kom sér inn og fann út að hún var dauð. Murray beið þá í fjórar klukkustundir þangað til að hún hringdi í lögregluna og í millitíðinni setti hún í þvottavélina.

Krufningarskýrslan sýndi að Marilyn hafði gleypt að minnsta kosti 50 töflur í einu en það var ekkert vatn í krönunum í húsinu hennar. Einkenni taflanna sem að hún hafði tekið vantaði alveg allstaðar og lík hennar leit út eins og hún hefði ekki tekið neinar pillur.

Kennedy bræðurnir komu upp í málinu hennar Marilyn og það kom í ljós að síðasta símtal hennar var til forsetans. Samkvæmt vini hennar, Robert Slatzer, hafði Marilyn planað að halda blaðamannafund á mánudaginn eftir helgina til þess að ræða samband sitt við Kennedy bræðurna. Hún var líka búin að panta tíma með lögfræðingi sínum rétt fyrir blaðamannafundinn til þess að breyta erfðarskránni sinni.

Einkalíf

Marilyn var gift þrisvar sinnum, fyrst James Dougherty, næst hafnaboltaspilaranum Joe DiMaggio og síðast Arthur Miller. Fólk hefur haldið því fram að Marilyn hafi verið viðhald bæði John F. Kennedy og Robert F. Kennedy. Marlon Brando hefur einnig haldið því fram að hafa haft ástarsamband með Marilyn í ákveðinn tíma.

James Dougherty

Marilyn giftist James Dougherty þann 19. júní árið 1942 þegar hún var aðeins sextán ára gömul. Dougherty sagði frá í bókinni sinni To Norma Jeane with Love, Jimmie að þau hafi verið ástfangin en hún þráði frægðina meira en hann og þráin hennar tældi hana í burtu. Árið 1953 skrifaði hann stutta grein fyrir blaðið„Photoplay“ þar sem að hann sagði frá að hann hefði ætlað að fara frá henni en hún hafði hótað að fyrirfara sér svo að hann ákvað að vera áfram hjá henni. Dougherty hélt því fram þangað til að hann dó að hann hefði búið til karakterinn hennar Marilyn og að myndverinn hefðu neytt hana til þess að skilja við hann. Það hefur þó komið fram að hann hefði skilið við hana eftir að hann kom til baka frá stríðinu út af því að hún neitaði að hætta fyrirsætustörfum. Dougherty var kvæntur á ný mánuðum eftir að hann skildi við Marilyn.

Joe DiMaggio

Marilyn Monroe og Joe DiMaggio í Japan á brúðkaupsferðinni þeirra

Marilyn hitti Joe DiMaggio árið 1952 eftir að sameiginlegur vinur setti upp stefnumót. Þau giftust í janúar 1954 og fóru síðan í brúðkauðsferð til Tokyo. Á meðan að þau voru þar var Marilyn beðin um að fljúga til Kóreu til þess að skemmta hermönnum þar sem að hún skemmti í fjóra daga.

Þegar að þau sneru til baka til Bandaríkjanna fór hjónabandið strax í vaskinn. Þegar að hún tók upp fræga pilsatriðið í The Seven Year Itch var Joe DiMaggio einn af mörgum áhorfendum og hann varð brjálaður af reiði. Þau rifust mikið eftir það atriði og hún sótti um skilnað stuttu seinna eftir minna en ár af hjónabandi.

Stuttu seinna reyndu þau aftur að hefja samband og hann hélt afmælisveislu fyrir hana árið 1961 í húsinu sínu en þau voru aldrei par aftur. Eftir að hún dó þá sá hann um jarðarförina hennar og lét senda sex rauðar rósir til hennar þrisvar sinnum í viku í meira en tuttugu ár eftir lát hennar.

Arthur Miller

Marilyn giftist Arthur Miller þann 29. júní árið 1956 sem að hún hafði kynnst árið 1950. Eftir brúðkauðið fóru hinu nýgiftu hjón í ferð til London og heimsóttu vinafólk sitt Laurence Olivier og Vivien Leigh þar sem að breskur fjölmiðlar urðu villtir yfir Marilyn. Brúðkauð þeirra var mjög hefðbundið gyðingabrúðkauð en Marilyn sem að hafði áður verið kristinn en hún hafði orðið trúskiptingur fyrir hann. Þegar að hún fór aftur til Bandaríkjanna og tók upp Some Like it Hot með Tony Curtis fór í gang meint samband með honum. Curits hélt því seinna fram að fóstrið sem að Marilyn missti þá hafði verið hans en ekki Millers. Þau skildu þann 24. janúar árið 1961 og hann var kvæntur á ný stuttu seinna.

Kennedy-bræðurnir

Þann 19. maí árið 1962 söng Marilyn afmælissönginn fyrir John F. Kennedy í beinni sjónvarpsútsendingu í New York. Fatahönnuðurinnn Jean Louis hannaði kjóll sérstaklega fyrir hana sem að var seinna seldur á uppboði árið 1999 fyrir rúmar 1.26 milljónir bandaríkjadala.[5] Margir hafa haldið því fram að Marilyn hafi átt í sambandi við John F. Kennedy og Robert F. Kennedy sem að voru báðir giftir. Sumir hafa jafnvel sagt að Kennedy bræðurnir hafi myrt Marilyn með því að dæla í hana lyfjum. Sú kenning var aldrei tekin alvarlega af lögreglunni enda fundust engin sönnunargögn sem studdu hana. Robert Kennedy var samt í Kaliforníu daginn sem að Marilyn dó 4. ágúst árið 1962.

Listi af hlutverkum

Ár Nafn Hlutverk Leikstjóri
1947 Dangerous Years Evie Arthur Pierson
1948 Scudda Hoo! Scudda Hay! Betty (ónefnd) Hugh Herbert
Ladies of the Chorus Peggy Martin Phil Karlson
1949 Love Happy Grunion's Client David Miller
1950 A Ticket to Tomahawk Clara (ónefnd) Richard Sale
Right Cross Dusky Ledoux (ónefnd) John Sturges
The Fireball Polly Tay Garnett
The Asphalt Jungle Angela Phinlay John Huston
All About Eve Miss Claudia Caswell Joseph L. Mankiewicz
1951 Love Nest Roberta Stevens Joseph M. Newman
Let's Make It Legal Joyce Mannering Richard Sale
Home Town Story Iris Martin Arthur Pierson
As Young as You Feel Harriet Harman Jones
1952 O. Henry's Full House Streetwalker Henry Koster
Monkey Business Lois Laurel Howard Hawks
Clash by Night Peggy Fritz Lang
We're Not Married! Anabel Norris Edmund Goulding
Don't Bother to Knock Nell Forbes Roy Baker
1953 Niagara Rose Loomis Henry Hathaway
Gentlemen Prefer Blondes Lorelei Lee Howard Hawks
How to Marry a Millionaire Pola Debevoise Jean Negulesco
1954 River of No Return Kay Weston Otto Preminger
There's No Business Like Show Business Vicky Walter Lang
1955 The Seven Year Itch The Girl Billy Wilder
1956 Bus Stop Chérie Joshua Logan
1957 The Prince and the Showgirl Elsie Marina Laurence Olivier
1959 Some Like It Hot Sugar Kane Kowalczyk Billy Wilder
1960 Let's Make Love Amanda Dell George Cukor
1961 The Misfits Roslyn Taber John Huston
1962 Something's Got to Give (ókláruð) Ellen Wagstaff Arden George Cukor

Í dægurmenningu

Mynd:Statue of Marilyn Monroe at The Women's Museum in Dallas, Texas.jpg
Stytta af Marilyn í Dallas, Texas

Marilyn er átrúnaðargoð margra enn í dag og oft tilvitnað í í auglýsingum, kvikmyndum, tísku og fleiru. Margar leikkonur þar á meðal Anna Faris hafa endurleikið atriði Marilynar í The Seven Year Itch og margar stórstjörnur sérstaklega Madonna hafa farið í myndartökur og stillt sér upp eins og Marilyn hafði gert áður. Margar ævisögur hafa verið skrifaðar um Marilyn sem að hafa orðið metsölubækur út um allan heim. Margir frægir söngvarar þar á meðal Lady Gaga og Jon Bon Jovi hafa sungið um Marilyn og nokkrar óperur hafa verið skrifaðar um hana. Marilyn er oft mjög vinsæl á meðal eftirherma og það eru oft margar "Marilynar" á gleðigöngum.

Heimildir

Greinin er að hluta til þýdd frá ensku útgáfunni en það er einnig búið að bæta við ákveðnum atburðum frá lífir Marilynar og heimildirnar eru sýndar í listanum fyrir neðan. http://en.wikipedia.org/wiki/Marilyn_monroe

  1. Dánartilkynning hennar, Variety, 8. ágúst, 1962, bls. 63.
  2. Hall, Susan G.(2006). American Icons: An Encyclopedia of the People, Places, and Things that Have Shaped Our Culture. Greenwood Publishing Grop. bls. 468
  3. Churchwell, pp. 150-151
  4. Riese and Hitchens, bls. 33
  5. http://web.archive.org/web/20070206174811/http://www.cnn.com/STYLE/9910/28/monroe.auction.01/

Snið:Tengill ÚG