„Grenjaðarstaður“: Munur á milli breytinga
Ekkert breytingarágrip |
Ekkert breytingarágrip |
||
Lína 1: | Lína 1: | ||
[[File:Grenjadarstadur eldhus.jpg|thumb|Grenjadarstadur eldhus]] |
|||
'''Grenjaðarstaður''' er fornt höfuðból, kirkjustaður og prestssetur í [[Aðaldalur|Aðaldal]] í [[Suður-Þingeyjarsýsla|Suður-Þingeyjarsýslu]]. Á Grenjaðarstað er reisulegur [[torfbær]] og er elsti hluti hans byggður árið [[1865]] en búið var í bænum til [[1949]]. Hann er mjög stór, um 775 fermetrar. Þar er nú [[byggðasafn]] sem opnað var [[1958]]. |
'''Grenjaðarstaður''' er fornt höfuðból, kirkjustaður og prestssetur í [[Aðaldalur|Aðaldal]] í [[Suður-Þingeyjarsýsla|Suður-Þingeyjarsýslu]]. Á Grenjaðarstað er reisulegur [[torfbær]] og er elsti hluti hans byggður árið [[1865]] en búið var í bænum til [[1949]]. Hann er mjög stór, um 775 fermetrar. Þar er nú [[byggðasafn]] sem opnað var [[1958]]. |
||
Útgáfa síðunnar 13. janúar 2011 kl. 13:30
Grenjaðarstaður er fornt höfuðból, kirkjustaður og prestssetur í Aðaldal í Suður-Þingeyjarsýslu. Á Grenjaðarstað er reisulegur torfbær og er elsti hluti hans byggður árið 1865 en búið var í bænum til 1949. Hann er mjög stór, um 775 fermetrar. Þar er nú byggðasafn sem opnað var 1958.
Grenjaðarstaður var landnámsjörð samkvæmt því er segir í Landnámu, og bjó þar landnámsmaðurinn Grenjaður Hrappsson. Grenjaðarstaður var höfðingjasetur til forna og þar bjó meðal annars Kolbeinn Sighvatsson, sonur Sighvats Sturlusonar. Hann féll í bardaganm á Örlygsstöðum 1238 en var jarðsettur á Grenjaðarstað.
Grenjaðarstaður var eitt af bestu brauðum landsins. Var staðurinn lagður til jafns við Odda, sem þótti besta brauð í Sunnlendingafjórðungi. Átti staðurinn fjölda jarða auk hjáleigna, reka, laxveiði og önnur ítök en heimaland var mikið og gagnsamt. Á meðal presta á Grenjaðarstað má nefna Jón Pálsson Maríuskáld (d. 1471) og Sigurð Jónsson (d. 1595), son Jóns biskups Arasonar, sem gerði skrá um eignir biskupsstólsins á Hólum og eignir kirkna á Norðurlandi. Þá má nefna Gísla Magnússon (1712-1779), síðar biskup á Hólum, sem lét byggja kirkjuna þar.
Árið 1931 var Grenjaðarstað skipt í 5 býli og er prestssetrið nú aðeins fimmtungur jarðarinnar.