„Hanveldið“: Munur á milli breytinga
m robot Bæti við: tk:Han dinastiýasy Breyti: sw:Nasaba ya Han |
m robot Bæti við: ast:Dinastía Han, pnb:ہان سلطنت |
||
Lína 19: | Lína 19: | ||
[[ar:أسرة هان]] |
[[ar:أسرة هان]] |
||
[[arz:عيلة خان]] |
[[arz:عيلة خان]] |
||
[[ast:Dinastía Han]] |
|||
[[bg:Хан (династия)]] |
[[bg:Хан (династия)]] |
||
[[bn:হান সাম্রাজ্য]] |
[[bn:হান সাম্রাজ্য]] |
||
Lína 58: | Lína 59: | ||
[[no:Han-dynastiet]] |
[[no:Han-dynastiet]] |
||
[[pl:Dynastia Han]] |
[[pl:Dynastia Han]] |
||
[[pnb:ہان سلطنت]] |
|||
[[pt:Dinastia Han]] |
[[pt:Dinastia Han]] |
||
[[ro:Dinastia Han]] |
[[ro:Dinastia Han]] |
Útgáfa síðunnar 23. september 2010 kl. 23:04
Hanveldið (hefðbundin kínverska: 漢朝; einfölduð kínverska: 汉朝; pinyin: Hàn Cháo; Wade-Giles: Han Ch'ao; 206 f.Kr. - 220 e.Kr.) var keisaraveldi sem fylgdi á eftir Kinveldinu og kom á undan Konungsríkjunum þremur í Kína. Hanveldið var ættarveldi stofnað af Liu Bang af hinni valdamiklu Liu-ætt. Til þessa dags talar meirihluti Kínverja um sig sem Han-kínverja.
Á tímum Hanveldisins varð Kína konfúsískt ríki og landbúnaður, verslun og iðnaður blómstraði. Íbúafjöldi ríkisins náði yfir 55 milljónir. Um leið náðu áhrif ríkisins til Kóreu, Mongólíu, Víetnam, Japans og Mið-Asíu. Á tímum Hanveldisins varð Silkivegurinn til þar sem kínverskt silki var flutt vestur á bóginn.
Tímabil Hanveldisins skiptist í tvennt: Fyrra Hanveldið eða Vestur-Hanveldið með höfuðborg í Chang'an (204 f.Kr. - 24 e.Kr.) og Síðara Hanveldið eða Austur-Hanveldið með höfuðborg í Luoyang (25 - 220 e.Kr.).
Hrun Hanveldisins stafaði af ýmsum þáttum, ekki síst slæmum aðbúnaði bænda og miklum völdum landeigenda, ásamt útbreiðslu taóisma sem boðaði jafnrétti. Á endanum hrundi miðstjórnin og einstakir stríðsherrar tóku völdin í sínar hendur. Eftir 220 söfnuðust völdin á þrjú konungsríki Cao Wei, Shu Han og Sun Wu.