Höfuðkúpa

Bein höfuðkúpunnar

Bein höfuðkúpunnar

Höfuðkúpan (hauskúpa eða haus(s)kella) (latína cranium af gríska orðinu κρανιον) er þyrping beina efst á hryggsúlunni, sem hefur að geyma heilann, augun og efsta hluta mænunnar. Hauskúpa manns er úr 22 beinum af ýmsum stærðum og gerðum, auk tungubeins, tanna og þriggja beina í miðeyra hvoru megin. Hlutar höfuðkúpurnar eru tengdir saman með (tenntum) beinsaumum.

Höfuðkúpunni er skipt í tvennt: kúpubein, sem umlykja heilann og andlitsbein.

Yfirlit yfir bein höfuðkúpunnar sem eru á myndunum til hliðar:

Latneskt heiti beins	Íslenskt heiti beins	Stutt lýsing	Hlutverk	Flokkur
Maxilla	Efri kjálki			A
Mandibula	Neðri kjálki			A
Os frontale	Ennisbein	Nokkuð stórt sveigt bein		K
Os sphenoidale	Fleygbein		Myndar hluta kúpubotns og augntófta	K
Os temporale	Gagnaugabein		Mynda botn og hliðarveggi höfuðkúpunnar	K
Os lacrimale	Tárabein			A
Os nasalis inferior	Neðsta nefaða			A
Os nasale	Nefbein	Þríhyrnd, lítil		A
Os occipitale	Hnakkabein		Myndar afturvegg og afturbotn höfuðkúpunnar, einnig myndar það lið með banakringlu og margir hálsvöðvar eiga festu á því	K
Os parietale	Hvirfilbein	Sveigð flöt bein, staðsett aftan við ennisbeinið og mætast í miðlínu	Myndar meginhluta þaks og veggja höfuðkúpunnar	K
Os zygomaicum	Kinnbein	Bogin, óregluleg	Mynda veggi og botn augntófta	A
Vomer	Plógbein	trapísulaga	Myndar neðri afturhluta nasaskilveggjar	A

A merkir að bein flokkast sem andlitsbein, en K merkir að beinið flokkast sem kúpubein. Yfirlit yfir sauma höfuðkúpunnar sem eru á myndunum til hliðar:

Latneskt heiti saums	Íslenskt heiti saums	Stutt lýsing	Hlutverk
Sutura coronalis	Krónusaumur		tengir hvirfilbeinin
Sutura squamosa	Skeljarsaumur		Tengir hvirfilbein og gagnaugabein
Sutura lamboidae	Hnakkasaumur		liður á milli hvirfilbeina og hnakkabeins - Vantar á mynd