„Devanagarí“: Munur á milli breytinga

Efni eytt Efni bætt við

Innfellt

Útgáfa síðunnar 21. janúar 2010 kl. 18:10

Ritkerfi. nafn devanāgarī (देवनागरी). Land Indland, Nepal og víðar. svæði Suður Asía. Ritkerfi fyrir indversku, hindí og fleiri.

Byggt á brahmi.

Devanāgarī er skrift sem notuð er til að skrifa mörg tungumál til dæmis hindí, gujarati, marathi, nepali og fleiri. Skriftin var fundin upp á 11. öld út frá fornri skrift sem nefnist brahmi en devanagari átti upphaflega að skrifa sanskrít. Seinna var devanagari aðlagað til að skrifa fleiri tungumál. Frá því á 19. öld hefur það verið mest notaða skrift fyrir sanskrít. Hindí er eitt af útbreiddustu tungumálum heims og talað á Norður- og Mið-Indlandi. Um 41% af indversku þjóðinni talar hindí.

Nafnið devanagari er upprunið af tveimur orðum úr sanskrít; deva kemur af orðinu „guð“ eða „guðlegur“ og nagari kemur af orðinu „borg“ og má lauslega þýða sem „skrift guðsborgar“ eða „hin guðlega skrift“.

Skriftin er skrifuð frá vinstri til hægri og samanstendur af 48 bókstöfum; 34 samhljóðum og 14 sérhljóðum. Nánast allir stafirnir bera einkennandi línu sem gengur í gegnum stafinn að ofan. Skriftin notar ekki hástafi. Hér áður fyrr var devanagari ekki skrifað með sérhljóðum og olli það oft miklum ruglingi.

Devanāgarī er líka notað fyrir Gujari, Bhili, Bhojpuri, Konkani, Magahi, Maithili, Marwari, Newari, Pahari (Garhwali and Kumaoni), Santhali, Tharu, og stundum Sindhi, Panjabi, og Kashmiri.

Sérhljóðar

sérhljóðarnir og þeirra kerfi

	sjálfstæð form	Rómanskur stafur	með प	sjálfstæð form	Rómanskur stafur	með प
Snið:Kaṇṭhya (Guttural)	अ	Snið:A	प	आ	Snið:Ā	पा
Snið:Tālavya (Palatal)	इ	Snið:I	पि	ई	Snið:Ī	पी
Snið:Oṣṭhya (Labial)	उ	Snið:U	पु	ऊ	Snið:Ū	पू
Snið:Mūrdhanya (Cerebral)	ऋ	Snið:Ṛ	पृ	ॠ	Snið:Ṝ	पॄ
Snið:IAST (Dental)	ऌ	Snið:Ḷ	पॢ	ॡ	Snið:Ḹ	पॣ
Snið:Kaṇṭhatālavya (Palato-Guttural)	ए	×10^{{{1}}}	पे	ऐ	Snið:Ai	पै
Snið:Kaṇṭhoṣṭhya (Labio-Guttural)	ओ	Snið:O	पो	औ	Snið:Au	पौ

Tölustafir

**Tölustafir í Devanāgarī**
०	१	२	३	४	५	६	७	८	९
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9

Ritvél

Unicode fyrir Devanāgarī

Svið Devanāgarī Unicode er U+0900 .. U+097F.

Tenglar

Devanagari í Britannicu.

@@ Lína 29: / Lína 29: @@
 !með प
 |-
-!''{{kaṇṭhya}}''<br>([[Guttural]])
+!''{{kaṇṭhya}}''<br />([[Guttural]])
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|अ
 |{{a}}
@@ Lína 37: / Lína 37: @@
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|पा
 |-
-!''{{tālavya}}''<br>([[Palatal]])
+!''{{tālavya}}''<br />([[Palatal]])
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|इ
 |{{i}}
@@ Lína 47: / Lína 47: @@
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|पी
 |-
-!''{{oṣṭhya}}''<br>([[Labial consonant|Labial]])
+!''{{oṣṭhya}}''<br />([[Labial consonant|Labial]])
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|उ
 |{{u}}
@@ Lína 55: / Lína 55: @@
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|पू
 |-
-!''{{mūrdhanya}}''<br>([[Retroflex consonant|Cerebral]])
+!''{{mūrdhanya}}''<br />([[Retroflex consonant|Cerebral]])
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|ऋ
 |{{ṛ}}
@@ Lína 63: / Lína 63: @@
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|पॄ
 |-
-!''{{IAST|dantya}}''<br>([[Dental consonant|Dental]])
+!''{{IAST|dantya}}''<br />([[Dental consonant|Dental]])
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|ऌ
 |{{ḷ}}
@@ Lína 71: / Lína 71: @@
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|पॣ
 |-
-!''{{kaṇṭhatālavya}}''<br>(Palato-Guttural)
+!''{{kaṇṭhatālavya}}''<br />(Palato-Guttural)
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|ए
 |{{e}}
@@ Lína 79: / Lína 79: @@
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px"|पै
 |-
-!''{{kaṇṭhoṣṭhya}}''<br>(Labio-Guttural)
+!''{{kaṇṭhoṣṭhya}}''<br />(Labio-Guttural)
 |bgcolor="#CCCCCC" style="font-size:24px" |ओ
 |{{o}}
@@ Lína 104: / Lína 104: @@
 [[Mynd:Hindi typewriter.jpg|800px|none|Standard typewriter keyboard layout used in India]]
-=== Unicode fyrir Devanāgarī  ===
+=== Unicode fyrir Devanāgarī ===
-Svið Devanāgarī  [[Unicode]] er U+0900 .. U+097F.
+Svið Devanāgarī [[Unicode]] er U+0900 .. U+097F.
 == Tenglar ==
@@ Lína 165: / Lína 165: @@
 [[th:อักษรเทวนาครี]]
 [[tl:Devanāgarī]]
-[[tr:Hint Alfabesi]]
+[[tr:Hint alfabesi]]
 [[uk:Деванагарі]]
 [[zh:天城文]]