„Brasilískt jiu-jitsu“: Munur á milli breytinga

Úr Wikipediu, frjálsa alfræðiritinu
Efni eytt Efni bætt við
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Breyti: hu:Brazil dzsúdzsucu; kosmetiske ændringer
Xqbot (spjall | framlög)
m robot Breyti: hr:Brazilski điju-đicu
Lína 41: Lína 41:
[[fr:Gracie jiu-jitsu]]
[[fr:Gracie jiu-jitsu]]
[[he:ג'ו ג'יטסו ברזילאי]]
[[he:ג'ו ג'יטסו ברזילאי]]
[[hr:Brazilski džiju-džicu]]
[[hr:Brazilski điju-đicu]]
[[hu:Brazil dzsúdzsucu]]
[[hu:Brazil dzsúdzsucu]]
[[it:Ju jitsu brasiliano]]
[[it:Ju jitsu brasiliano]]

Útgáfa síðunnar 8. nóvember 2009 kl. 11:19

Brasilískt jiu-jitsu er íþrótt sem er best lýst sem gólfglímu. Lögð er áhersla á vogarafl umfram styrk en brasilískt jiu-jitsu er hannað fyrir veikari einstakling á móti stærri og sterkari. Það hentar því fólki af öllum stærðum og gerðum. Markmiðið er að ná yfirburðarstöðu gagnvart andstæðingnum og fá hann til að gefast upp með lás, svæfingu eða einhvers konar taki. Yfirburðarstaða telst þá einhvers konar staða þar sem andstæðingurinn getur ekki meitt mann en maður getur meitt andstæðinginn eða fengið hann á einhvern hátt til að gefast upp.

Uppruni

Brasilískt jiu-jitsu á uppruna sinn í japönsku Kodokan júdói en hefur verið í þróun af Gracie fjölskyldunni í Brasilíu bróðurpartinn af 20. öldinni. Stofnandi þess telst vera Hélio Gracie sem lærði af japönskum júdómeistara á 3. áratug síðustu aldar ásamt bræðrum sínum.

Brasilískt jiu-jitsu fór að njóta alþjóðlegrar viðurkenningar og vinsælda á 10. áratugnum. Royce Gracie vann UFC-keppnina (Ultimate fighting championship) í fyrsta skiptið sem hún var haldin árið 1993 og svo aftur 1994 og 1996. Þar var keppni milli manna sem æfðu hinar ýmsu bardagalistir, svo sem hnefaleika, karate, júdó, tae kwon do og glímu. Gracie var minnsti keppandinn en vann þó auðveldan sigur á keppinautum sínum án þess að kýla varla né sparka.

Bardagaaðferðir

í brasilísku jiu-jitsu er lögð áhersla á gólfglímutækni og lásatök til að yfirbuga andstæðinginn. Yfirburðir stærri og sterkari andstæðings liggja í þyngri höggum og stærra athafnasvæði en með glímu á jörðinni eru þessir yfirburðir að mestu útilokaðir.

Meirihluta af þeim tökum sem notuð eru til að yfirbuga andstæðinginn eru hægt að skipta í tvo stóra flokka, liðamótatök og kverkatök. Með liðamótataki er yfirleitt tekinn fyrir útlimur og hann teygður þannig að liðamótin fara út fyrir sitt eðlilega hreyfisvið. Þrýstingur er svo aukinn á liðamótin á ákveðin hátt og sleppt ef andstæðingurinn getur ekki sloppið úr því og gefur til kynna uppgjöf. Uppgjöf er gefin til kynna með því að slá laust á gólf eða andstæðing með flötum lófa.

Í flestum keppnum eru liðamótalásar sem beint er að hnjám, ökklum og mænu bannaðir vegna mikillar hættu á meiðslum. Hins vegar eru margir liðamótalásar leyfðir sem beinast að sveigjanlegri liðamótum, svo sem úlnlið, olnboga og öxlum. Fleiri lásar eru leyfðir í keppnum eftir því sem keppendur hafa meiri þjálfun. Kyrkingatak, sem truflar blóðflæði til heilans, getur valdið meðvitundarleysi ef andstæðingur gefst ekki nógu fljótt upp. Önnur kverkatök, svokölluð „air chokes“ eru ekki eins árangursrík og geta valdið meiðslum. Óalgengara yfirbugunartak, sem má kalla samþjöppunarlás, verður þegar vöðva andstæðings er þrýst að hörðu, stóru beini, oft sköflung, sem veldur miklum sársauka. Þessir lásar eru yfirleitt ekki leyfðir í keppnum vegna hættu á að rífa vöðvavef.

Sérkenni brasilísks Jiu-jitsu

Brasilískt jiu-jitsu á notkun á vogarafli, liðamótatökum og kverkatökum sameiginlega með júdó og hefðbundnu jiu-jitsu. Ólíkt brasilísku jiu-jitsu er hefðbundið jiu-jitsu ekki keppnisíþrótt og þar eru notuð spörk og kýlingar.

Í nútíma júdó er lögð meiri áhersla á byltur og standandi bardaga. Í brasilísku jiu-jitsu eru leyfðar fleiri aðferðir til að færa bardagann í gólfið, eins og að draga andstæðinginn í gólfið og að henda sér í gólfið þegar maður hefur náð taki á andstæðingnum. Mikið af tökum og aðferðum sem beitt eru í brasilísku jiu-jitsu eru þau sömu og voru í Kodokan júdói, en hinsvegar hefur júdó þróast meira í þá átt að leggja meiri áherslu á standandi bardaga og byltur, fækkað liðamótabrögðum sem leyfileg eru í keppnum og að gera það áhorfendavænna. Það sem greinir brasilískt jiu-jitsu sterkast frá júdó er áherslan á gólfvinnu í brasilísku jiu-jitsu, á móti áherslu á byltur í júdó. Stigagjöf í keppnum er einnig mjög ólík. Stíllega eru þessar tvær íþróttir einnig nokkuð ólíkar. Gracie fjölskyldan vildi skapa þjóðlega bardagaíþrótt, með áhrifum frá brasilískri menningu. Þau lögðu líka áherslu á „náinn“ bardaga (e. full-contact fighting) og sjálfsvörn.

Tenglar

Saga

  • „Gracie Brazilian Jiu Jitsu History“.

Dæmi um tækni

Heimildir